Recenzja: ERZETICH Phobos

Odsłuch: Przy odtwarzaczu

Konkurencja ze strony geograficznie bliskich Meeze była mocna, ale nie wykazała wyższości.

   Ten podrozdział muszę zacząć od czegoś kluczowego –  sprawy oryginalnego kabla. Dopiero teraz go użyłem i z tego używania wyszedłem cały obolały. O ile w przypadku symetrycznego kabla firmowego dla MrSpeakers Ether 2, czy użytego kiedyś przez Audeze niebieskiego kabla dla pierwszej wersji LCD-4, możemy mówić o przewodach jakościowo bliskich Tonalium, to w tym wypadku skok in minus był szokiem. Mało tego – z oryginalnym kablem Erzetich Phobos to całkiem inne słuchawki. Obcięcie górnego skraju okazuje się dramatyczne, obcięcia dolnego także trudno nie zauważyć. Zostaje ciemnawy, dosyć gęsty środek, którego nie należy oskarżać o brak transparencji, ale na pewno o bezzasadną dominację nad resztą, utratę przez słuchawki rozdzielczości, redukcję ekspozycji szczegółów i przede wszystkim stan ogólny, przy którym porównywanie na zasadzie podobieństwa do Stax SR-009 i Audio-Techniki ATH-L5000 nikomu by nie przyszło do głowy. Prędzej do Sennheiser HD 650, czy Audeze LCD-2, a więc słuchawek skupionych wokół środkowego i niskiego zakresu. Możliwe zatem są dwa scenariusze: 1) albo Blaz Erzetich słuchał swych Phobos z lepszymi kablami i nie wiadomo czemu wypuścił je w świat z takim; albo 2) sam nie wie, jakie zrobił słuchawki. Nie będę sprawy ciągnął, okablowaniu słuchawek na kanwie Focal Stellia poświęciłem osobny artykuł. Może tylko uwaga, że oba przypadki (Stellia i Phobos) istotowo nieco się różnią. W obu mamy do czynienia z boleśnie okrojoną górą, ale u Stellia dołącza do tego nieprawidłowa postać środka, w odniesieniu do Phobos tak się nie dzieje. Z tym, że nieprawidłowość u Stellia wynika też prawdopodobnie z ułomności wytłumienia muszli, nie winy samego kabla, toteż nawet Tonalium nie jest na to remedium o stuprocentowym działaniu.

Napisawszy powyższe brzmienie Erzetich Phobos z oryginalnym kablem rzucam na podłogę i wykopuję do kąta. Nie będę się nim zajmował, nie mam czasu na bzdety. Odnośnie natomiast brzmienia z okablowaniem wyższej klasy, to powtórzyła się historia z okolic komputera, chociaż z pewnymi dodatkami. Pierwsza z tych dodatkowych sprawa jest natury ogólnej. Śmieszył mnie i zarazem straszył specyficzny proces adaptacyjny. Odsłuchu przy odtwarzaczu nie poprzedziłem tego dnia odsłuchem przy komputerze i chociaż od początku było jasne, że dźwięk teraz znacznie lepszy, to tak się akurat złożyło, że przez jakąś godzinę nie użyłem nagrania używanego w dniu poprzednim z komputerowym źródłem. Musiał jednakże przyjść ten moment – a ściślej, to nie musiał, ale na pewno powinien. Dopiero kiedy tak się stało, dostałem cios na szczękę (ściślej dostałem w ucho), że aż mną obróciło. Cholera, jak to jest, że bez bezpośrednich porównań różnice się tak zmniejszają?

Mimo zdjęciowej sugestii.

To jednak na marginesie, a wracając do głównej sprawy dwie rzeczy na planie pierwszym, obie bardzo istotne. Pierwsza, to generalne podtrzymanie sytuacji poprzedniej, łącznie z tą małą tylko korektą – Erzetich Phobos nie są aż tak zjawiskowe, jak Audio-Technica ATH-L5000, ale są jej bliziutko. (Oczywiście z Tonalium.) Piszę to warunkowo, bez bezpośredniego porównania, którego sam tak się domagam, lecz nie wydaje mi się, abym mógł popaść w błądzenie. Japoński popis kunsztu trochę lepiej potrafił obrazować wnętrza i poprzez minimalnie niższe zestrojenie średnicy zyskiwał efekt mistrzowsko rozdzielczego dźwięku o łagodniejszym wyrazie. Tak mi się zdaje, tak to zapamiętałem, chociaż to warunkowe. Nie mylę się zaś co do tego, że to brzmienia bardzo podobne – jakościowo bliskie jedno drugiego i bardzo, bardzo otwarte. Co ciekawe, u L5000 przy konstrukcji zamkniętej, za to o wiele droższej.

Nie umniejszajmy jednak zasług słuchawek rodem ze słoweńskich lasów. Otwartość brzmienia Erzetich Phobos wywierała wielkie wrażenie, podobnie jak wielkie były tworzone przez nie sceny, wielka objętość basu i znakomita tego basu jakość w nieustającym kontrapunkcie do szalejących sopranów. Między skrajami wyjątkowo świeże i naturalne głosy, sopranowymi składnikami roziskrzane, troszeczkę odmładzane i trochę podkręcane. Ale kontakt z drugim człowiekiem przyprawiający o dreszcze, bo właśnie takie leciutko znaczone sopranowymi dodatkami głosy odbieramy jako najrealniejsze (są najbardziej wyraźne). Prócz tego gama innych zalet, zaczynając od tego, że niech się komuś nie zdaje, iż Erzetich grały delikatnie. Owszem, co delikatne, czyniły delikatnym i jednocześnie pięknym, ale co mocne mocnym, co dramatyczne dramatycznym. Gruchnięcia pałek o membrany, najniższe zejścia violi da gamba, organy, elektroniczne basy i gitary basowe – to wszystko miało moc i głębię zjawiskowej miary. Do tego piękna melodyka głosów, dobra, choć nie aż oszałamiająca holografia, popisowa rozdzielczość i popisowa szczegółowość. Też popisowa transparentność i przenikanie w naturę brzmienia, wraz z czym rzecz także ważna – staranne obrazowanie natury używanego toru.

Przyłącza mini-XLR będą bardzo pomocne przy poszukiwaniach lepszego kabla.

W tym miejscu taka dygresja, że przydałby się równie dobry, ale łagodniejszy odtwarzacz. Jakiś szczytowy Accuphase albo nawet i tańszy, lecz spokojniejszy brzmieniowo jednopudełkowy odtwarzacz McIntosha. Dzielony Ayon trochę za bardzo był „dożarty”, ale jedynie minimalnie. W niczym słuchania nie zaburzał, przejrzystość nawet wzmagał, lecz łagodniejsze parabole zapewne by Phobos posłużyły. Bez tego było jednak popisowo, zwłaszcza, że miały kolejny atut. Prezentowanej przez nie miary szczegółowość i przejrzystość miewa bowiem bolesne następstwa. Szczytowy ból pod tym względem przejawiły niegdyś flagowe Ultrasone Edition 10; rozmiar dawanej przez nie sybilacji był całkiem nie do zniesienia. Tymczasem u Erzetich Phobos sybilacji zupełnie brak. Bardzo a bardzo mnie tym zaskoczyły, spodziewałem się choć minimalnej.

Podobnie jak u AKG K1000 dają super otwarte brzmienie i soprany w rozkwicie, a sybilacji ani trochę, że z lupą nie wyszukasz. Ogólnie zatem rewelacja i tylko ten nieszczęsny kabel.

Porównania do innych nie były zaskakujące. Meze Empyrean (identycznie jak w odniesieniu do flagowej Audio-Techniki) dały brzmienia podobne, ale ze spokojniejszym skrajem sopranowym. Grado PS2000e kładły większy nacisk na melodykę i koherentność brzmienia, a Ultrasone T7 dawały wyraźnie wyższe ciśnienia akustyczne, czuć jednak było u nich obecność odbić dźwięku od muszli. Średni zakres stawiały od Phobos niżej, tak samo jak flagowe Grado, co miało pewne zalety, na przykład moc i spokój. W odróżnieniu jednak od Grado nie grały Ultrasone dźwiękiem o wyczuwalnej gładzi, tylko otwarto-strzępiącym, analogicznie jak Meze i Erzetich. O których trzeba na koniec rzucić, że w otoczeniu dużo droższych krzywdy nie dały sobie zrobić. Przeciwnie, aspirowały do samych szczytów, aspirowały udanie.