Recenzja: Dan Clark Audio EXPANSE

Odsłuch: Przy odtwarzaczu

    Pozwoliłem sobie ominąć własny wzmacniacz, bo dla napędzenia EXPANSE, które okazały się jeszcze odrobinę mniej skuteczne od STEALTH, musiałby posiłkować się Croftem, a to by wymuszało uważne obchodzenie się z mocą 2 x 25 W i wykluczało bezpośrednie porównania z NightHawk i Audio-Technicą. Dlatego skorzystałem ze świeżo przybyłego po recenzję lampowego wzmacniacza Auris HA-2SF ($2499), dysponującego bardzo szerokim zakresem mocy, tak samo jak w przypadku tranzystorowego Phasemation pozwalającej napędzać wszelkie słuchawki. Porównawszy przy okazji interkonekty XLR (Tellurium Q Black Diamond cieplejszy i bardziej „układny”, a Transparent REFERENCE chłodniejszy i bardziej wytrawnie w sensie smakowym wina grający) zabrałem się za te porównawcze przymiarki, które ponownie nie wniosły niczego nowego, tym niemniej pozwoliły na interesujące obserwacje. Pierwszą taką, że dawne układy scalone D/A w odtwarzaczu Cairna (2 x Crystal 4392A plus Analog Devices 1896 w upsamplerze) połączone z potężną sekcją zasilania pozwalają osiągać bas niedostępny większości nawet najdroższych CD dzisiejszych, co i tym razem dało się zauważyć w postaci potężniejszego niż przy komputerze basu u recenzowanych, ku memu zadowoleniu należącego do takich, które potrafią zalewać basowym tłem całą scenę i przede wszystkim poczuć autentyczną moc basu, a nie jakiś jej szczątek. Takim basem przy odpowiednim sygnale Dan Clark Audio EXPANSE dysponują i okazał się on tylko śladowo mniej potężny niż u Ultrasone Tribute 7, dysponujących najpotężniejszym spośród wszystkich obecnych i dawnych. Tyle że Ultrasone taki bas organizują sobie w każdych okolicznościach, podczas kiedy EXPANSE uzależniają go od źródła, dokładnie informując o jego potencji. W przypadku super basowego Cairna była to super potęga, co wprawiło mnie w super nastrój.

    Ale bas basem, a rzecz recenzencka nie kończy się na nim. Druga istotna konstatacja odnosiła się do poza już basowego zakresu, odnośnie którego w tej lokacji lepszy dla słuchawek EXPANSE okazał się własny ich kabel ViVo; mający większą pojemność Tonalium podawał bowiem dźwięk za twardy, niezdolny ściśle przylegać do linii melodycznych i modulacji głosów. Co dawało dźwięk nazbyt zgrubny całościowo i nie dość indywidualny odnośnie poszczególnych dźwięków, gdy ten za pośrednictwem ViVo dotrzymywał kroku Susvarom (mającym właśnie kabel Tonalium, ażeby było śmieszniej). Może nie tak do końca EXPANSE dotrzymywały, gdyż droższy o sześćdziesiąt procent konkurent (gdy dodać cenę kabla) był w stanie generować większą subtelność i większą różnorodność brzmieniową, też przywoływać na bazie tego bardziej magiczne nastroje, ale to była różnica mała, a różnorodność i nastrojowość Dan Clark Audio EXPANSE i tak lepsza niż te u wszystkich pozostałych. (Mająca niedobre pady Audio-Technica za bardzo nasycała przekaz sopranami, czyniąc dźwięk szorstkim, piaskującym. A tak w ogóle, to aż nie do wiary, jak bardzo te same słuchawki pod wpływem osprzętu czy toru potrafią dawać różne brzmienia.)

   Odnośnie szerszych konstatacji trzeba stwierdzić, że Dan Clark Audio EXPANSE to słuchawki względem torującego im drogę zamkniętego pierwowzoru STEALTH udanie poprawione, przynoszące więcej muzycznych radości. Takie bardziej dla audiofili niż inżynierów dźwięku, co – rzecz ciekawa – dzieje się na zasadzie odwrotnej niż u konkurencyjnej pary od Final Audio, gdzie właśnie model z sygnaturą PRO oferuje dźwięk niższy i pełniejszy, co tłumaczone jest tym, że profesjonaliści całe dnie spędzający w słuchawkach muszą dostawać dźwięk łatwiej strawny na bazie mniejszej sopranowej agresji. Idąc za tym wskazaniem należałoby przyjąć, że to EXPANSE są profesjonalne, bo mimo iż soprany nie są w nich powściągnięte, to jednak dźwięk pełniejszy, spójniejszy i niżej osadzony. Pomimo tego sądzę, że STEALTH bardziej nadają się do zadań w sferze analizy dźwiękowej, podczas kiedy EXPANSE do smakowania. Tym bardziej, że dwie rzeczy: primo, lepiej ich głębsze dźwięki plasują się w przestrzeni; secundo lepsza z tego holografia i głębszy w obrazowaniu scenicznym cały muzyczny obraz. Nie dość zatem, że głębsze same dźwięki (co przy konstrukcji otwartej vs zamknięta zaskoczeniem), to jeszcze głębsza scena (co już mniej zaskakuje); słuchawki otwarte sceny mają zwykle większe, co za tym idzie też i głębsze, ale zarazem brzmienia płytsze, gdy tutaj głębsze to i to.