Recenzja: Crosszone CZ-10 MkII

       To nie będzie recenzja, to będzie porównanie. Na dodatek półoficjalne. W rzeczywistości nawet pokątne, oparte na porozumienie typu: „Jakby pan mógł sprawdzić, czy jest jakaś różnica, bo może nie ma, a wtedy nie.”

       Sprawdziłem – i jest. Zatem coś na jej temat skrobnę. Warto naskrobać, gdyż rzecz tyczy słuchawek coraz popularniejszych, kosztujących rozsądnie, bardzo ładnych, bardzo wygodnych i przede wszystkim niezwykłych.

      Jedni to wiedzą, inni nie, a ta niezwykłość tyczy każdych, które się nazywają Crosszone, i zaszyta została już w nazwie, oznaczającej niecodzienny fakt miksowania stereofonicznych kanałów. Tak, te słuchawki nie potrzebują specjalnego słuchawkowego wzmacniacza, który najczęściej w sposób mało udany (ale bywają wyjątki, np. SPL Phonitor, także komputerowe karty dźwiękowe) próbuje tak dobierać dawki mieszania, żeby z dodania prawego do lewego i na odwrót powstało wrażenie odsłuchu otwartego, a nie rozkrojonego na połówki podziałem na dwie muszle.

      Słuchawki marki Crosszone są pod tym względem unikalne – żadne inne nie mają w muszlach aż tylu przetworników, nie mają też kanałów i luster akustycznych. Takie np. Ultrasone, w różnych swoich modelach szczytowych, próbuje osiągać zbliżony efekt w ogóle bez mieszania, samym z odpowiednimi opóźnieniami rozpraszaniem dźwięku na małżowinach usznych. Inną, bodaj najskuteczniejszą i najprostszą drogą osiągania w słuchawkach pola odsłuchowego głośników jest zawieszanie małych na głowie, jak to czyniły dawne AKG K1000, a teraz czynią nawiązujące do nich poprzez osoby twórców i konstrukcję Mysphere oraz to samo stosujące wstęgowe RAAL. Ale to proste i skuteczne rozwiązanie ma zasadniczą wadę: nasyca dźwiękiem środowisko. W biurze, autobusie czy samolocie, a nawet na spacerze, nie użyjemy takich słuchawek, otoczenie by nas wyparło. A Crosszone nie tylko przylegają do uszu, ale są na dodatek zamknięte, więc nic otoczeniu do tego, czego sobie słuchamy.

      Ktoś powie – też mi sztuka, dołożyć do każdej muszli mniejszy przetwornik odtwarzający sygnał przeciwnego kanału, od początku można było tak robić, odkąd tylko się pojawiły stereofoniczne słuchawki. (Koss SP/3, 1958) Ale kiedy za chwilę przepatrzymy budowę tych branych teraz pod pióro najtańszych spośród Crosszone, przekonamy się, że osiągnięcie dobrego efektu stereofonicznego nie opiera się na czymś tak banalnym.

     Albowiem dobre rzeczy, rzecz przykra, to do siebie mają, że najpierw trudno je wymyślić, a potem jeszcze wymagają dużego nakładu pracy. Najczęściej też licznych poprawek czy szerszych udoskonaleń – cała historia cywilizacji technicznej kręci się wokół tego. Łowcy mamutów, by odwołać się do dalekiej przeszłości, całymi dniami niszczyli dłonie dziergając idealne krzemienne ostrza – inne dla noży i skrobaczek, inne dla siekier i toporków, jeszcze inne na groty włóczni i strzał. A jak takie ostrze połączyć na zicher z drzewcem, mając do dyspozycji las, łąkę i ewentualnie skałę? No, słucham – jakieś propozycje?

     Albo weźmy wytop metali – kto takie coś wykombinował? Przecież metal w otoczeniu człowieka nigdy nie występuje w stanie ciekłym! A jeśli to przypadek, okruch rudy albo żelazny meteor wpadł komuś do ogniska, to dlaczego początek tej technologii datuje się na 3500 p.n.e., skoro hominidzi posługiwali się rozniecanym przez siebie ogniem już półtora miliona lat temu? Ponieważ najpierw potrzebny był węgiel drzewny, a także paleniska? Bardzo możliwe, że były, ale czy to wszystko wyjaśnia?

     Tak czy inaczej, sięgając po dowolny przykład, wymyślenie pożytecznej rzeczy jest trudne, a wykonanie jej czasochłonne. Czasem z pomocą przychodzi przypadek (jak wentylator sufitowy wynalazcom tranzystora), kiedy indziej motorem działań jest paląca potrzeba, wymuszająca długotrwałe kombinowanie. Taką potrzebą było posiadanie słuchawek grających jak głośniki, inspiracja twórcy Crosszone.

      Słowo odnośnie tego Crosszone. To marka producenta słuchawek (nic innego pod nazwą tą nie powstaje) wyłonionych przez mającą tajwańskie korzenie firmę Asia Optical Inc. Company, zajmującą się soczewkami i dalmierzami. Firmę translokowaną jakiś czas temu z Tajwanu do Japonii i mającą obecnie siedzibę w Okaya – położonym w prefekturze Nagano centrum przemysłu precyzyjnego.

      Nazwa Crosszone znaczy dosłownie „strefę mieszania”; opatrzone tą nazwą słuchawki mają historię założycielską wystarczająco osobliwą dla osobliwych słuchawek. Inicjator ich zaistnienia, szef Asia Optical Inc., wiele czasu spędzał w rozjazdach, podczas których denerwował go brak dostępu do muzyki ze swoich przyzwyczajeń. Jak przystało na audiofila miał system kolumnowy, a tu na podróż słuchawki… Stereofonia okrojona – żadnego mieszania kanałów i koncertowej sceny… Zlecił zatem i sam się zaangażował w opracowanie słuchawek, które by to rozwiązywały, potrafiąc dzięki odpowiedniemu mieszaniu dać stereofonię jak z kolumn.

      Wróćmy jeszcze do sprawy początkowej i zauważmy, że normalną koleją rzeczy powinno być oficjalne zasygnalizowanie poprawek poprzez dołożenie do nazwy Crosszone CZ-10 jakiegoś symbolu zmiany, jakiegoś „S” czy „V2”, albo innego znaczka. Tymczasem tutaj chyłkiem, ale to chyba nie jest ważne. Ważne, że zmiana zaistniała i po zmianie jest lepiej. Gorzej, że nic nie wiadomo o rodzaju tej zmiany, toteż to – przypominam – nie jest żadna recenzja, a tylko porównanie. Ale najpierw przypomnę, co to są te Crosszone CZ-10, abyśmy mieli jasność.