Recenzja: RAAL requisite SR-1b i VM-1a

Budowa: Słuchawki

Zestaw RAAL w komplecie.

   Słuchawki RAAL SR-1b wyglądem od pierwotnych SR-1a niemalże się nie różnią, z zewnątrz są prawie identyczne. Jedyna zauważalna różnica to inne oczka grilla po obu stronach wstęgi – w pierwotnych były to łukowo zwichrowane prostokąty, w obecnych sześciokąty układające się we wzorek plastra miodu[2]. A skoro z zewnątrz niemal takie same, to na czym opierane różnice, skoro wstęgowe RAAL to słuchawki jakby bez wnętrza? Okienka po obu stronach wstęgi, służącej za akustyczny przetwornik, czy to dawniejsze z prostokątów, czy nowe z lekko podłużnych sześciokątów foremnych, dostatecznie są duże, aby bez przeszkód lustrować wnętrze, którego całą zawartością owe z cienkiego aluminium wstęgi, niczego poza nimi tam nie ma. Je właśnie udoskonalono, ale bez słowa w jaki sposób, wszakże może dlatego, że słychać także głosy, iż wstęgi są dokładnie te same, a tylko dochodzące do nich srebrne okablowanie zostało poprawione.

    Odnośnie tego poprawienia nie ma już wątpliwości – zarówno to w obrębie muszli, jak podpinane obustronnie z zewnątrz kable symetryczne, są efektem udoskonaleń, zwłaszcza odnośnie parametrów pojemności i impedancji. Co pozwoliło modyfikowanym RAAL przenieść źródło napędu ze stuwatowych integr i końcówek mocy do zwykłych wzmacniaczach słuchawkowych, nawet takich mających moc wyjściową rzędu zaledwie 2,0 W.  – To aż kilkadziesiąt razy mniej niż wymagania pierwowzoru, ale nie tak po prostu.

    Pierwotne RAAL miały do kompletu pakowany w ten sam neseser adapter, coś na wzór dawnych elektrostatów Staksa, pozwalający je podpinać do mocnych wzmacniaczy kolumnowych, nawet takich o mocy wyjściowej 500 W. W przypadku mocniejszych niż stuwatowe trzeba było tylko uważać z wychyłami potencjometru, ale doskonała współpraca była gwarantowana. Nowe, z literką „b” zamiast „a” na końcu nazwy, też mają do kompletu w neseserze parujący adapter, ale nie przeznaczony do łączenia z mocnym wzmacniaczem kolumnowym przez głośnikowe odczepy, tylko do parowania ze słuchawkowymi wzmacniaczami przez symetryczne gniazdo słuchawkowe 4-pin. Krótki kabel z czarnej plecionki obsługujący łączenie po obu stronach ma konektory 4-pin – jeden wtykamy do słuchawkowego gniazda we wzmacniaczu, drugie wpinamy w adapter. Z tym, że po stronie adaptera mamy wybór pomiędzy wejściami opisanymi jako „16Ω” i „32Ω”, ale różnice brzmieniowe między nimi niespecjalnie się zaznaczają.

Bo teraz to już komplet.

    Obok tych dwóch gniazd trzecie, już bezalternatywne, jako 4-pin typu męskiego, jedyny pasujący do słuchawkowego kabla samych słuchawek, łączonego przy muszlach małymi symetrycznymi jackami. Co słusznie zabezpiecza przed omyłkowym podpięciem do niewłaściwego gniazda (np. prosto do wzmacniacza) – kable słuchawkowe RAAL requisite SR-1 są jedynymi zakończonymi 4-pinowym przyłączem żeńskim.

    Sama przejściówka jest czarna i identycznie jak poprzednia ma formę spłaszczonego pudełka, aczkolwiek spłaszczonego dużo bardziej. Jest całkowicie pasywna, nie wchodzi do niej zasilanie ani żadne baterie. Odróżnia ją mniejszy rozmiar, podczas gdy same RAAL są, jak mówiłem, bez mała  identyczne. Co oznacza dość nietypowy wygląd – podłużne obudowy przetworników nie przypominają słuchawkowych muszli i mają poszerzające je za wstęgami sporych rozmiarów czarne z karbonowych włókien ustroje akustyczne, dbające o brak zbyt szybkiego rozpraszania dźwięku. Pałąk z metalowego płaskownika i podwieszonej skórzanej opaski uzupełnia wąski pasek przypinanej opaski zagłownej, gwarantującej pewne trzymanie nawet przy gwałtowniejszych ruchach. (Sam jej nie używałem, tylko mi przeszkadzała.) O ergonomię dbają także wałeczki z mięciutkim wypełnieniem zachowującej pamięć pianki, okalające obudowy przetworników do przodu i od góry. Wraz z elastyczną opaską pałąka dają dobrą wygodę, zwłaszcza że RAAL nie należą do ciężkich – bez kabla ważą 426 gramów. A i okablowanie ich nie dociąża  – to cienkie, elastyczne przewody typowego słuchawkowego Y, zakończone przy muszlach, jak wspominałem, małymi symetrycznymi jackami.

    Pierwowzór, czego nie da się ukryć, skoro zostało napisane, wywarł na mnie wielkie wrażenie, jako jedne z najlepszych słuchawek w całej słuchawkowej historii. Ale kiedy rzucamy okiem na dane techniczne tamtych (analogiczne u obecnych), przykuwa uwagę tłumacząca to waga mikroskopijnie karbowanej czysto aluminiowej wstęgi, wynosząca zaledwie 0,06 g. Sześć setnych grama paska wibrującego metalu tworzy pod wpływem magnesów niespotykanie precyzyjnymi i szybko powstającymi wibracjami unikalnej postaci dźwięk, w zaawansowanym technologicznie procesie generowania otwartego pola akustycznego. Dzięki którego otwartości każdym uchem odbieramy sygnały pochodzący z obu kanałów – to zatem naturalne pole dźwiękowe, a nie rozdzielająco sztuczne słuchawkowe.

    W tym miejscu nie od rzeczy będzie przypomnieć, że głośniki wstęgowe od zarania znajdowały zastosowanie w głośnikowych kolumnach jako tweetery, a tylko sporadycznie jako przetworniki szerokopasmowe uzupełniane niskotonowymi przetwornikami dynamicznymi. Najlepsze dziś wstęgowe kolumny od amerykańskiego Martin Logan nadal uzupełniane są dynamicznym wooferem (nawet dwoma), podczas kiedy wstęgowe słuchawki RAAL wstęgami obsługują całe pasmo. Lecz nie ma obaw, te ich wstęgi obejmują zakresem 33 Hz – 30 kHz, a ich skuteczność także na dole pasma potwierdziła bardzo wysoka ocena pierwowzoru. Po stronie wątpliwości stawia się przetwornikom wstęgowym zarzut nie tylko słabego dociążania dźwięku, także krótkiego podtrzymania ze skutkiem skracania wybrzmień. Ale znowu – w produkcjach tych pierwszych RAAL nie znalazło to odzwierciedlenia. Potwierdziły się za to pozytywy przypisywane głośnikom wstęgowym – potwierdziła piorunująca responsywność i super precyzyjne formowanie, w następstwie też znakomita separacja.

Same słuchawki niemalże nie zmienione.

    Słuchawki RAAL requisite SR-1b to wydatek 21 545 PLN; i nigdzie teraz nie wspominają o tym, że ich przetworniki wstęgowe można wyciągać z obudów niczym plasterki miodu z ula, mimo iż ich zmienione maskownice jeszcze sytuację upodabniają. W pierwotnych można było, a pojedynczy przetwornik kosztował całkiem przystępnie, jedynie trzy tysiące złotych.  

    Poza dołączaną przejściówką RAAL oferuje swoim wstęgom dwa samowystarczalne własnej konstrukcji słuchawkowe wzmacniacze – lampowy i tranzystorowy. Z których lampowy jest większy i droższy, i on właśnie przyjechał.

[2] Ktoś chyba przeprowadził badania nad przydatnością akustyczną tego wzoru maskownic, raz po raz pojawiają się w obecnie projektowanych słuchawkach.