Odsłuch cd.: Z Accuphase i ASL Twin-Head

Na rzecz niniejszej recenzji przygotowano prawdziwie audiofilskie zestawy.

   W ostatniej konfiguracji sprzętowej nie będzie rozbicia na podrozdziały o słuchawkach, niemniej relację chciałem oprzeć na dwóch porównaniach. Na zestawieniu z Sennheiser HD 800S, jako nową, poprawioną edycją najczęściej poczytywanych za referencję słuchawek high-end, oraz na przymiarce do własnych AKG K1000 z kablem Entreq Atlantis, jako referencją testera i jednymi tutaj z przywołanego grona autentycznie najlepszych w dziejach, do którego Utopie aspirują.

Zacznijmy od HD 800. Tego porównania szczególnie byłem ciekaw, bowiem stawały w nim naprzeciw słuchawki pieczołowicie zaopatrzone marketingowo przez dwóch wielkich, potrafiących reklamową opiekę roztaczać producentów. Niby różne cenowo, a mimo to bezpośrednio rywalizujące o miano bycia ogólnoświatową referencją i najważniejszym probierzem ocen zarówno innych słuchawek jak i towarzyszącej aparatury.

Długo porównywałem, uważnie analizując, co było dosyć łatwe, gdyż style pokazały się różne, aczkolwiek w sposób przewrotny. W dopiero co sporządzonej recenzji tańszych Focal Elear pisałem, że na tle starannie przyrządzonego, w cudzysłowie „dogotowanego” i przyprawionego brzmieniowo stylu flagowych Sennheisrów, ich brzmienie wydało się bardziej surowe. Na swój sposób dzięki temu niezwykle atrakcyjne, ale stylistycznie odmiene. Bardziej bezpośrednie, nieokrzesane, nieupiększone. Takie, jak mawia młodzież – dożylne – rozumiejąc przez to większą moc sprawczą oraz szybkość działania. Audiofile używają z kolei zwrotu „na twarz”, w sensie bliskości i atakującej bezpośredniości dźwięku. Tymczasem w porównaniu między Sennheiser HD 800 a Focal Utopia te role częściowo (podkreślam – częściowo)  się odwróciły, i teraz to Utopie były bardziej „cywilizowane” w sensie łatwości odbioru. Z brzmieniem ciemniejszym, gładszym, głębszym, niższym i bardziej muzykalnym. Kompletnie innym niż przed chwilą z Ayonem i iCan, że aż nie do wiary.

Głupio wyszło – nie? Dopiero co zestawiałem je przy komputerze z Audeze LCD-3 i tam było odwrotnie; a tutaj, w torze stricte lampowym i ze źródłem w postaci super-analogowego Accuphase, dały flagowce Focala popis analogowej głębi. To nam od razu pozwala napisać, że co do stylu potrafią być bardzo zmienne, stylistyki używanego toru nie łagodząc, tylko na odwrót – mocno ją podkreślając. Nie jak Audeze, że zawsze miś i jego miodek, tylko lupa badawcza, pod którą wszystko staje się większe.

W przypadku używanego teraz toru większa okazała się analogowa lampowość, i – kto by pomyślał? – pod tym względem flagowe Sennheisery, ze swoją dopiero co zdiagnozowaną elegancją i brzmieniową kulturą, zostały zdystansowane. Z tym że, podkreślmy to bardzo mocno, od tej wyjątkowej (naprawdę wyjątkowej) analogowości w Utopiach nie ucierpiała ani trochę ich strona techniczno-analityczna. Szczegółowość, wszelkie drobiazgi – punkciki, drobinki, niuansiki, rzeczy chowające się w tle i w mroku – to wszystko pozostało doskonale widoczne, tyle że podane łagodnie, bez żadnego odchudzania, rozjaśniania, ostrości. Gęsta muzyczna treść lała się pięknie złożoną strugą, a głębia i analogowość brzmienia towarzyszyły temu nadzwyczajne. I jeszcze jedno podkreślmy: tej analogowości i głębi towarzyszyła nie tylko super szczegółowość, ale też perfekcyjne ukształtowanie dźwięku, że naprawdę trudno o takie. A struga była raczej ciemna i z rozbłyskami światła.

Jednakże to nie oznacza, że Sennheisery nie miały nic do gadania. Ich styl, tkwiący cały czas w miejscu ale teraz atakowany od drugiej strony, okazywał się w tym porównaniu bardziej prozaiczny a mniej upiększony. Zwłaszcza głosy ludzkie pojawiały się inne; z tą samą dobrze widoczną składową sopranową, którą Utopie miały przy komputerze, a której teraz ani trochę nie miały. Składową czyniącą je brzmieniowo nawiązującymi do codzienności i powszedniego realizmu, a nie do odświętnych uniesień i festiwalu piękna. Mniej były głębokie, nieco dalsze i przede wszystkim…

Była też zacna dynamiczna konkurencja.

– Ha, nie wiem jak to dobrze opisać. Od strony technicznej można rzecz łatwo nazwać podbarwieniem sopranami średnicy, co daje efekt wyraźności i ściąga ku normalności. Ale czy to rzeczywiście jest bliższe prawdy? Wydaje się w pierwszej chwili być, lecz gdy poprosić kogoś by cokolwiek powiedział, to w jego głosie tego sopranowego składnika nie usłyszycie, chyba że głos ma specyficzny, podbarwiony tak właśnie. (Sam mam w głosie ten sopranowy składnik i dlatego wszyscy mnie po głosie poznają.)

Zostawmy te analizy. Głos z Sennheiser HD 800S brzmiały tak, jakby ktoś podbił wyższą średnicę na korektorze graficznym, a u Focali jakby ją delikatnie obniżył. Jednocześnie te od Focali były głębsze, ciemniejsze i gładsze, a skoro niżej brzmiące, to i dojrzalsze, starsze. Mniej delikatne, mniej świeże, a bardziej pełne, miodopłynne, dojrzałe. I przede wszystkim głębsze. Cienista głębia gładzi dominowała.

Wróćmy do atutów u Senheiera, bo to nam trochę uciekło. Poza odczuciem nieupiększonej normalności (inna rzecz, czy prawdziwej i czy przez kogoś chcianej) oferowały jeszcze dwie duże odmienności. Pierwsza, to bardziej matowe, takie akwarelowe brzmienie. Focale lśniły i ociekały. Ich brzmienie nie tylko było gładkie i gęste, ale zarazem mokre. To zaś od Sennheiserów wyraźnie suchsze i nie lśniące, tylko z przyjemną fakturą malunku na pergaminie, o jaśniejszych (nieznacznie), pastelowych barwach. To też działało na rzecz nieodświętnego realizmu, zbliżając w intuicyjnym (niewykluczone, że fałszywym) odczuciu do prawdy życiowej, oddalając od odświętnej atmosfery teatralnej i koncertu odbywanego przy nieoświetlonej widowni. I trzecia rzecz – znany atut flagowca Sennheiser – wybitna przestrzeń. Nieco dalej od słuchacza zaczynająca się i trochę większa ich scena oferowała lepszą separację źródeł, ergo lepszą możliwość ich oglądania i przypatrywania się współpracy. Focale stawiały na komasację i niezwykle złożoną ale jednak jednolitość brzmienia, natomiast Sennheisery na rozwarstwianie, rozstawianie źródeł i ich bardziej zdystansowaną współpracę. To nie była jakaś zasadnicza różnica, ale dla uważnego słuchacza od razu do wyłapania, a potem do trwania podczas odsłuchów. I na koniec coś z kolei w drugą stronę, czyli powrót do przewag Utopii. Zejście basowe miały głębsze i basu ogólnie więcej. Nie podbarwiały basem, chociaż… no, może trochę. A bas ten nie był akustyczny, rozpostarty, tylko zwięzły, skupiony. Wyjątkowo mocny i nisko schodzący.

Focal Utopia zdają się jednak wznosić na poziom niemal nieosiągalny dla konkurencji. To wyjątkowy produkt.

Przejdźmy do porównania z AKG. Też bardzo mnie ciekawiło i było tak samo ważne. Względem nich sytuacja w dużej mierze się powtórzyła, to znaczy Utopie grały gęściej, ciemniej i gładziej, natomiast słabiej gdy chodzi o walory sceniczne. Pod ich względem różnica była zdecydowana, ponieważ AKG są tu wyraźnie lepsze już od HD 800. Ich holografia wśród słuchawek nie ma równych i tej z Focal Utopia daleko do niej. Powtórzyła się też do pewnego stopnia sytuacja z głosami, to znaczy te z AKG były młodsze i bardziej świeże, a mniej skoncentrowane (w sensie gęstości i głębi). Bardziej, podobnie jak całe brzmienie, rozchodzące się w przestrzeni, trójwymiarowe i jedne od drugich oddzielne, a nie tak skupione, wygładzone, ciemne, gładkie i gęste. Także z tym sopranowym śladem, ale nie suche i nie zmatowione, tylko naturalnie wypośrodkowane co do poszczególnych walorów. Dużo lepiej operowały też AKG pogłosami, wyraźnie u nich piękniejszym, natomiast Focale oferowały niższe zejście basowe i lepszą analogowość. Grały tak bardziej kameralnie, ale z mocą prawdziwej orkiestry i z prawdziwym orkiestrowym bogactwem, a ich gramofonowa gładź w połączeniu z głębią i koncentracją dawała rewelacyjne efekty. Wyjątkowa łatwość słuchania, a jednocześnie obraz ani trochę nie uproszczony. Zupełnie jakby kontrapunkt względem tego co pokazywały poprzednio z przetwornikiem Ayona i wzmacniaczem flagowym ifi. Tam przede wszystkim szczegółowość i super analiza dopełniane analogowością dobrych nagrań; a tutaj na odwrót – super analogowość wspierana jedynie analizą. W obu wypadkach słuchanie było na maksa i niesamowita przyjemność, że gdyby tak jeszcze poprawić przestrzeń,.. Bo sumarycznie to u AKG działo się więcej Ale i tak przestrzeń Utopii jest dobra, tyle że nie aż mistrzowska. Poza tym efekty są inne gdy muzyka przestrzennie się zwiera, a inne gdy się rozwiera – i wcale nie jest powiedziane, że duża przestrzeń zawsze i dla każdego jest lepsza.