Wydarzenie: Nagrody Golden Analog za rok 2021

   Z dwóch przynajmniej powodów nie jestem zadowolony zabierając się do przyznawania tegorocznych nagród. Powód pierwszy, dużo ważniejszy, to sytuacja ogólna. Takie rozdanie z natury rzeczy wiąże się z podsumowaniem roku, a to wypada źle. Bardzo źle. Pandemia wlecze się i wlecze, jeszcze przybiera na sile – tyle osób umarło, że kiedy o tym myśleć inaczej niż statystycznie, to naprawdę, naprawdę…   

Z perspektywy audiofilizmu to dwa stracone AVS, a widok na następne też rysuje się marnie. Ale cóż znaczą audiofilskie kłopoty gdy sroży się pandemia, kiedy za miedzą skrada wojna, kiedy inflacja zżera świat, a sprawiający ją wariaci podpuszczani przez globalnych szalbierców szykują Europie powszechny niedostatek skutkiem szalonych cen energii. Nietrudno się domyślić, że finałowym rezultatem będzie zapaść przemysłu oraz powszechne zubożenie.   

Gdy jejmościankę von der Leyen Ursulę sadzano na fotelu szefowej Komisji Europejskiej, mimo wszystko nie chciało mi się wierzyć, że także na tym stanowisku okaże się dewastatorką. A przecież powinienem, skoro to ona, nie kto inny, zdemolowała niemiecką armię, a i na innych stanowiskach podobno źle się sprawdzała. Niemiecka armia nie jest tym, na czego dobru mi zależy, ale dobrobyt Europy to całkiem inna sprawa. Jeżeli piramidalna bzdura pod szyldem „FIT for 55” zostanie dzięki napuszczonym przez cwaniaków wariatom straszącym głupich faktycznie urzeczywistniona, biada ci Europo na ringu konkurencji światowej. Tym bardziej biada tobie w nieuchronnej czarnej godzinie, gdy atmosferę planety zasnuje dym erupcji wulkanicznej potęgi VEI 6. Taka erupcja musi nadejść w ciągu najdalej wieku, dwóch – wówczas nie będzie w Europie (w sensie ogólnej dostępności) prądu przynajmniej kilka lat. Jedyną nadzieją opamiętanie – budowa elektrowni atomowych i w dłuższej perspektywie opanowanie fuzji jądrowej.        

Geopolityczna awantura z wmieszaną energetyczną intrygą na całościowym tle pandemii, odnośnie której koniec końców jasne, że nie ma pochodzenia naturalnego (nieobecny w przyrodzie wirus do tego stopnia spowinowacony z ludzką tkaną nie mógł samoistnie wyewoluować w warunkach naturalnych) – taka mieszanka musi oznaczać przesilenie globalne, swego rodzaju półotwartą wojnę o nieodgadnionym na razie przebiegu. Skrajny stopień wewnętrznego skłócenia Polaków też oczywiście jej fragmentem – zewnętrznie zorganizowanym, mającym na celu osłabiać, a gdyby dobrze poszło, zniszczyć.  

Nieporównanie mniej istotny, ale też powód braku satysfakcji, to tytułowa konieczność wyboru. Wyboru niesatysfakcjonującego, ponieważ z nielicznymi wyjątkami wszyscy na wyróżnienie zasłużyli. Ale cóż – trudno mając na względzie jednorazową satysfakcję z okazji dorocznego przyznania nagród specjalnie dobierać do recenzowanych urządzenia słabsze, męczyć siebie i czytelników opisem, by na koniec wyłonić spomiędzy dobre i z ukontentowaniem stwierdzić: oto najlepsze, te wygrały. Ale i w drugą stronę źle to działa, bo cóż warte nagrody, gdy niemal wszyscy zasłużyli? Tak źle i tak niedobrze, ale w sumie na pewno lepiej, że prawie wszyscy godni, niegodnych na lekarstwo.  

Lecz jeszcze z innej strony przykre, że wielu godnych nie dostało, ale postanowiłem być surowy, bo cóż innego mogłem zrobić? Dlatego muszę zaznaczyć, że dystans dzielący wyróżnionych od niewyróżnionych często był bardzo mały, czasem właściwie żaden. O wiele krótsza byłaby lista na wyróżnienie nie zasługujących, ale anty-nagrody odpuszczę, wystarczy jedna wojna.

Kategoria absolutna

EAR Yoshino V12

Gdyby rok temu ktoś mi powiedział, że najbardziej spodoba mi się wzmacniacz zintegrowany, byłbym uważnie mu się przyjrzał i nie dał słowom wiary. A jednak! Wzmacniacz Tima de Paravicini to arcydzieło wzmocnień lampowych, nic a nic nie ustępujące droższym rozwiązaniom dzielonym. Tym większe osiągnięcie, że w trudniejszym układzie push-pull i nie korzystające z drogich lamp. A na pokładzie dziesięć sterujących i aż dwanaście mocy. W zależności od reszty toru może zaistnieć brzmienie w typie czarowności lampowej, albo może brutalny realizm z gatunku najbardziej realnych. Wspaniały wygląd i stosunkowo niewygórowana cena plus jak na lampy duża moc, dają paletę zalet godnych najwyższych wyróżnień. Zarazem to jest klasyk – jedno z najsławniejszych urządzeń w całej historii hi-fi.

Dan Clark Audio STEALTH

W tym roku ocenionych zostało wiele słuchawek, wiele pośród znakomitości. Nowy flagowiec Dana Clarka nie pozostawił innych w tyle, ale też nie dał się wyprzedzić. Przy cenie dwudziestu tysięcy (kto by niedawno pomyślał, że ta od innych będzie niższa?) daje szczytową precyzję muzycznego obrazu, a już szczególnie precyzję basów. Słuchawki arcy szczegółowe, arcy rozdzielcze i arcy wyraziste, wyjątkowo także głęboko przenikające w strukturę harmonii i indywidualnych cech brzmieniowych. Przy fantastycznej wygodzie oraz zamkniętości, oznaczającej dobrą izolację przy całkowitym braku ograniczeń, zasługują na medal jak mało które. 

T+A Solitaire P

Dla mnie bomba! – jak mawiał Jerzy Dobrowolski. Niemieckie T+A nie produkowało dotąd słuchawek, aż naraz taki debiut! Cóż, one nie są tanie, trzeba dać więcej niż za poprzednie, dobrze ponad dwadzieścia tysięcy. Dla maksymalnych osiągów trzeba dać także więcej mocy, chociaż i STEALTH dużo potrzebują. W zamian otrzymujemy brzmienie rewelacyjne pod każdym względem i bardzo wyważone. Nie ma żadnego słabego punktu, każdy parametr znakomity. Największy atut poza realizmem, to jeszcze go podkręcająca dawka energii. Napędzane odpowiednio mocnym, dziesięcio lub więcej watowym wzmacniaczem (dedykowany jest za słaby), dadzą niemieckie planary muzykę nie tylko pod postacią formy brzmienia, ale także energetycznej treści. A ta jest równie ważna. Niesiona przez muzykę energia nie jest tożsama z głośnością, tak samo jak energia wiatru nie jest tożsama z jego wyciem. Dlatego przyjmowanie muzyki pod postacią powalającej energii jest czymś o wiele więcej niż podkręceniem potencjometru do progu wytrzymałości słuchu. T+A to nie chude wycie, tylko jedne z bardzo niewielu słuchawek realistycznych energetycznie. Ich bas to prawdziwy pomruk, a nie krzyk niskich częstotliwości.

HiFiMAN Susvara

Dla niejednego te słuchawki są najlepsze na świecie. A już na pewno najlepsze z całej rodziny planarnych. Sam tej opinii nie podzielam, ale uznaję klasę. Susvary potrzebują jeszcze większej mocy niż T+A i są o wiele jeszcze droższe. Za przeszło trzydzieści tysięcy przy jakichś dwudziestu watach otrzymujemy brzemiennie ze szczytów wyrafinowania. Mniej nieco energetyczne, ale na wielkiej scenie, o wielkiej subtelności. Gładkość zmieszana z chropawością, melodyjność z zalewem szczegółów, czystość, otwartość i swoboda płynięcia na najwyższych poziomach. Oryginalny kabel jest do wymiany, co jeszcze podnosi cenę, ale za to od razu świetna wygoda i ekskluzywny wygląd. Niepodobna ich nie nagrodzić, ponieważ są elitarne w rozumieniu najwyższej, do szczytowej dziesiątki ograniczonej elity.

Abyss AB-1266 PHI TC

To samo odnosi się do z grubsza tyle samo kosztujących przy wyposażeniu podstawowym słuchawek Joe Skubinskiego. Do całkiem innej szkoły estetycznej się odwołujących, gdy chodzi o sferę wyglądu – o wiele cięższych i pozornie topornych, ale także bardzo wygodnych i ekskluzywnych brzmieniowo. To już czwarte słuchawki planarne w tegorocznym rozdaniu, a wcale nie ostatnie. Wielka scena i melodyjność szczytowa z okrasą dużej energii, czynią z nich jakby mieszankę cech T+A i Susvar. Mieszankę realizmu i czarowania, delikatności i potęgi, z wyglądem bardziej jak autobus niż osobowe auto. To wszystko traci znaczenie, kiedy zaczyna się słuchać, zostaje sama muzyka. Tak jak u tamtych elitarna.

Meze ELITE

Piąte i ostatnie planary wcale nie są ostatnie, gdy idzie o ich jakość. Gdyby tak było, nie byłoby ich tutaj, tu miejsca dla słabszych nie ma. Twórcy – Antonio Meze i Pawlo Szymanowicz – nie nazywają ich planarnymi, tylko izodynamicznymi, co dla słuchacza nic nie znaczy. Ważne jedynie, że brzmienie skupia się na muzyce, całe tkwi w linii melodycznej. Nie ma analiz, nie ma rozpadu na cechy i jakości – wszystko jest samą muzyką. Muzyką świetną, znakomitą, słuchaną w uniesieniu. Przy cenie osiemnastu tysięcy są to słuchawki z nagrodzonych najtańsze, mimo to super wygodne i świetnie wyglądające; zapakowane w aluminiową walizkę, z porządnymi kablami i alternatywnym zestawem padów. Od poprzednich Meze Empyrean różnią się samą membraną, lecz dla słuchawek to różnica, jak dla piechura lepszy karabin. Inna membrana, inne brzmienie – bezdyskusyjnie lepsze, bezspornie bardziej realistyczne.

Ancient Audio „Silver”

 Jeszcze nigdy w historii przyznawania nagród nie został nagrodzony cały system. Tradycję przełamuje Ancient Audio „Silver”, zestaw złożony z:

– Lektora Air – odtwarzacza CD pracującego jako transport,

– Silver Control – przetwornika (DAC), procesora cyfrowej obróbki dźwięku i przedwzmacniacza lampowego w jednej obudowie

– Silver Single Mono – czteroczęściowego wzmacniacza lampowego na triodach 300B

– kolumn Ancient Audio Vintage Ribbon

Nie ma się co rozwodzić – jeżeli audiofil ma życzenie zamieniać swoje nagrania z płyt i plików (dowolny odtwarzacz plików także można podłączyć) w żywe koncerty, to to jest najłatwiejsza i najskuteczniejsza droga. Elementy zestawu nie są tanie (choć też nie droższe od średnio wycenionych komponentów high-endowych), ale w podobnym budżecie nie zbliżycie się nawet do tej jakości brzmienia, jeżeli wyznacznikiem ma być koncertowy lub studyjny realizm. Dodatkową wartością brak konieczności użycia z wysokich półek okablowania. Takowe nie zaszkodzi, ale również bez niego będzie brzmieniowy szał. (Procesor w przetworniku nie tylko potrafi urealniać brzmienie, ale też kompensować niedostatki okablowania.)

Studio 16 Hz ETHOS ULTIMO

Polska to prawdziwe zagłębie produkcji świetnych kolumn. Za długo by wymieniać, teraz wymienię jedne. Najwyższe wyróżnienie dostają pochodzące z Tychów Studio 16 Hz ETHOS ULTIMO – trójdrożne, pięknie się prezentujące i jeszcze piękniej brzmiące kolumny podłogowe. Audiofilska aparatura ma tylko jedno zadanie: rzucić czar na użytkownika. Z tego zadania te kolumny zadbane odpowiednim torem potrafią się wywiązać perfekcyjnie. Ten moment, kiedy wiesz, że wszedłeś do królestwa magii dźwięku, przyjdzie do ciebie za ich sprawą.

Circle Labs A200

Zadbanie odpowiednim torem oznacza przede wszystkim źródło dźwięku i wzmacniacz. Moda na źródła inne niż gramofony mija – odtwarzacze plików nie budzą dawnych emocji; rozrzut jakości między drogimi a tanimi mały. Z kolei odtwarzacze płyt CD straciły rolę wiodącą, uwaga nie skupia się już na nich. Co innego wzmacniacze. Te ciągle w centrum uwagi, a wojna między tranzystorowymi a lampowymi toczy się dalej w najlepsze. Nie bez racji są zatem godzący wrogie obozy konstrukcją hybrydową; krakowskie Circle Labs tak właśnie postąpiło, rzucając na audiofilską arenę piękny wzmacniacz zintegrowany, posiadający wszystkie atuty high-endowego brzmienia wspierane dużą mocą.

Entreq Olympus USB

Kable o przeznaczeniu USB z kopciuszków przerodziły się w kopciuchy; aż dymi od awantur o to, czy mogą na brzmienie wpływać. Po szczegółowe argumenty odsyłam do traktującego sprawę kabli całościowo artykułu Krytyka audiofilizmu pod hasłem „Audiovoodoo” – tu lakonicznie się opowiem po stronie zwolenników, przyznając takiemu nagrodę. Wraz z Synergistic Research Galileo, ale we własnym stylu, jest Entreq Olympus USB najlepszym takim kablem na świecie. Nagrodę powinien otrzymać także któryś z modułów uziemiających Entreqa, albowiem się przyczyniał do tej doskonałości.   

Kategoria jakość/cena

Shelter 201 MM

Cóż może być ważniejszego dla kategorii jakość/cena niż niska cena i wysoka jakość? To właśnie oferuje wkładka Sheltera, za którą kilkaset złotych, a nie grube tysiące. Różnica w cenie gigantyczna, w jakości bardzo mała.

Astell & Kern A&futura SE180

Przenośny odtwarzacz Astella z najnowszej generacji nie kosztuje kilkuset złotych, tylko kilka tysięcy. Ale i to niewiele w porównaniu do kilkunastu czy kilkudziesięciu, a dystans jakościowy znowu będzie niewielki. Na okrasę aż trzy magazynki wymiennych przetworników (jeden w cenie), duża moc wbudowanego wzmacniacza, symetryczność i gęste, zaskakująco analogowe brzmienie.

Pylon Audio Sapphire 23

Już zdążyłem napisać, że Polska to zagłębie znakomitych kolumn i dwie już wzięły nagrodę (Studio 16 Hz ETHOS ULTIMO i Ancient Audio Vintage Ribbon). Podłogowe kolumny Pylona za niewiarygodnie małe pieniądze przeniosą do każdego domu nie tylko efektowny wygląd, ale też brzmienia znakomite, o których trzeba uznać, że jest to mniejszy, ale high-end. W dodatku high-end łatwy – łatwo napędzać, łatwo słuchać. Głębokie, wyrafinowane brzmienie z zaskakująco mocnym basem może równie dobrze stanowić finał zestawu hi-fi co kina domowego.

AUDIOENGINE A2+ BT

Kolumny nabiurkowe o wiele więcej znaczą niż mogłoby się zdawać, ich sprzedaż idzie w miliony. O wiele więcej także znaczy, niż sądziłby postronny, amerykańska firma Audiogenie. Od założenia i z założenia ukierunkowana na osiąganie maksimów w relacji jakość/cena, nabiurkowym zestawem A2+ BT dowodzi, że świetne granie przy komputerze zapewniają nie tylko słuchawki. Co tym ważniejsze, że są – i niemało – osoby nie tolerujące słuchawek.

iFi Audio iDSD Diablo

Raz, a dobrze! – to hasło gloryfikujące skuteczność. Dla kategorii jakość/cena musi także uwzględniać nie za duże pieniądze, a dla czasów współczesnych, przychylnych miniaturyzacji, też małe gabaryty.

– Raz, a dobrze, załatwić sprawę grania słuchawek przy komputerze, laptopie, tablecie i smartfonie? Brytyjskie iFi umożliwia i przyobleka w purpurę, kuszący grzechem diabeł o wdzięcznym imieniu Diablo dodatkowo przyciąga uwagę. Sam dorzucę, że jest to pierwszorzędny grajek, nadający się znakomicie do małych, średnich i dużych – prądożernych słuchawek. W tym też najwyższych jakościowo, jak te nagrodzone powyżej.   

Rogue Audio HA-5

Nie samą małością żyje człowiek, nie samym chlebem oszczędności. Niektórzy są gotowi wydać więcej niż kilka tysięcy, żeby mieć wzmacniacz słuchawkowy spełniający najwyższe kryteria. Taki wzmacniacz od amerykańskiego Rogue Audio nie kosztuje fortuny, a jest „fortunatem” – choć nie z tych, o których w Fortunate Son śpiewał John Fogerty z Creedence Clearwater Revival. Jest szczęściarzem od rozdawania, a nie od brania szczęścia – pięknie z nim grają słuchawki. Za takiej jakości granie zwykle trzeba zapłacić więcej, tak duża moc słuchawkowego wyjścia też zwykle więcej kosztuje.

Struss® – kabel głośnikowy i interkonekt

Podstawowe okablowanie Strussa kosztuje w porównaniu do przewodów sławnych marek grosze. Słuchając zapewnień producenta, że się nie rozczaruję, że to opinia wielu, nie bardzo chciałem wierzyć. Testy przyznały rację Strussowi. Tymi kablami nie da się równorzędnie zastąpić najlepszych takich na świecie, ale słuchać muzyki z wielkim zadowoleniem, nawet przyjmując wysokie kryteria jakościowe, da się z całą pewnością.

Luna Cables Gris – przewody słuchawkowe

Jeszcze wyższe kryteria można narzucić słuchaniu słuchawek okablowanych przewodami Luna Cables Gris – nic a nic nie folgujących sobie odnośnie jakości. Jak wiele najwyższej klasy kabli mają też sygnaturę, nie usiłując całkiem znikać. Lekkie ściemnienie, ślad dodanego echa, powiększanie dzięki temu przestrzeni – to sygnatury na rzecz magiczności, tajemniczości, głębszych oddechów i szerszego spojrzenia. Na tym nie kończą się zalety: kabel jest świetnie wykonany i świetnie się prezentuje. Samym wyglądem poprawia wrażenie odnośnie okablowanych nim słuchawek, a cena jest normalna, nie wzięta z domu kablujących wariatów.

music hall MMF-3.3

Zaczęliśmy od wkładki, kończymy na gramofonie. Gramofonie tak samo skutecznym, jak wkładka, i podobnie tanim. Tego samego producenta, co nagrodzony w zeszłym roku Classic, na dodatek w zbliżonej cenie. Jeden i drugi music hall świetnie grają już z dostarczanymi wkładkami i są samowystarczalne obsługowo. Jedyna ważna uwaga odnośnie całej obsługi odnosi się do nietanich niestety podstawek Synergistic Research MiG SX, na których wszystkie dające się normalnie stawiać gramofony, w tym także nagradzany, grają wyraźnie lepiej. Ale te podstawki to sprawa sprzed dwóch lat, wtedy wzięły nagrodę.