Recenzja: Ultrasone Edition 5

Nadchodzi nowe

Dopiero co witaliśmy się z Edition 12, a tu już w kolejce stoi kolejny, topowy reprezentant marki Ultrasone.

   Jakież było moje zdumienie, kiedy po całkiem niedawnym udanym debiucie modelu E12 przeczytałem komunikat, że oto z okazji jubileuszu dziesięciolecie powołania do życia serii flagowej „Edition” firma Ultrasone postanowiła wypuścić limitowany, rocznicowy model w postaci 555 egzemplarzy ekskluzywnego w najwyższym stopniu modelu Edition 5. Doprawdy, nieczęsto się zdarza, by jakaś firma sypała nowymi najwyższymi modelami w takim tempie, za co działowi techniki rozwojowej Ultrasona należą się szczególne słowa podziękowania i pochwały. Znów przy tym chronologia została zachwiana i kto by się teraz pragnął kierować numerami modeli flagowych Ultrasona, kiepsko na tym wyjdzie, ale nie cyfry są przecież w tym wypadku najważniejsze. Odnośnie modelu E5 jest jednak parę cyfr bardzo ważnych i robiących wrażenie. Po pierwsze cena. Początkowo miało to być 5 tysięcy euro (no bo jak pięć, to pięć), ale ostatecznie skończyło się na 14 990 PLN. I tak brzmi to strasznie, co mam nadzieję jest przeciwieństwem brzmienia samych słuchawek. Jednak mimo wszystko daleko tej kwocie do ośmiu tysięcy dolarów, jakie zażyczyła sobie za swoje flagowe Muramasa VIII japońska Final Audio Design. Te Muramasa także okazują się tak nawiasem wykazywać powinowactwo z liczbą 5, bowiem powstało ich łącznie pięć sztuk. Za to obecnie dostępne flagowe Final Audio Design kosztują analogicznie do Edition 5, bo model Pandora Hope X wyceniony jest na pięć tysięcy dolarów. Mają zatem nasze E5 tu i ówdzie cenowych odpowiedników, bo także flagowe Stax SR-009, jak również flagowe Abyss AB-1266 kosztują bardzo podobnie. Nie jest zatem ta cena jednorazowym wyskokiem dotąd nie notowanym, nie mówiąc o tym, że za dobrze utrzymany egzemplarz Sennheisera Orpheusa (same słuchawki) trzeba zapłacić na rynku wtórnym około trzydzieści tysięcy, a za Sony MDR-R10 jakieś dwadzieścia pięć. Cena nowych Edition 5 i tak robi jednak wrażenie i oznacza daleko posuniętą ekskluzję wycelowaną jedynie w wybranych. Dlatego sam do posiadania nie aspiruję, aczkolwiek w darze chętnie przyjmę, bo taki znowu skromny nie jestem.

Dość żartów i cenowych szaleństw, wracajmy do realiów. Obok niebotycznej ceny i bardzo ograniczonej ilości 555 egzemplarzy trzecią godną odnotowania miarą liczbową jest w odniesieniu do E5 pasmo przenoszenia. Obejmuje ono przedział 5 Hz – 46 kHz i ktoś mógłby powiedzieć, że to nic takiego znów nie jest, bo można wskazać słuchawki chwalące się szerszym, ale wybiegając przed orkiestrę powiem już tutaj, że liczby liczbami, a u tych Ultrasonów nie jest to papierowy smok, którego później w brzmieniu nie można się doszukać, tylko to słychać – zwyczajnie słychać. Nim zagłębimy się w inne dane liczbowe oraz wygląd i ergonomię, chciałem jeszcze wspomnień o dwóch walorach tego nowego flagowca, z których jeden jest całkiem debiutancki.

No ale jubileusz zacny, więc wypada go uczcić godnie.

Ów technologiczny debiutant to udoskonalona podobno w stopniu bardzo wydatnym, związana od początku ze słuchawkami Ultrasona (a firma powstała w 1991 roku) technologia S-Logic. Początkowo zwała się ona inaczej i była dużo skromniejsza, a tę oficjalną nazwę wprowadzono wraz z pierwszymi słuchawkami z serii Edition, oznaczonymi sygnaturą E7. Jego to właśnie rocznica powołania do życia, datowana na 2003 rok, jest okazją do świętowania i celebry w postaci modelu E5, a pełna oficjalna nazwa wspomnianej technologii brzmiała: The Natural Surround System S-Logic™. W modelach późniejszych, czyli E8, E10 i E12 mieliśmy już do czynienia z doskonalszym S-Logic Plus, a wraz z modelem Edition 5 wkracza do akcji wersja jeszcze doskonalsza, S-Logic EX.

O samej technologii S-Logic wiadomo ze zdjęć, że jest metalową grodzią z wieloma różnej wielkości otworami, dzięki którym dźwięk jest kierowany na małżowiny uszne słuchającego w bardzo określony sposób, pozwalający imitować naturalne procesy związane ze słyszeniem, zwące się fachowo Interaural Time Delay (ITD) oraz Head Related Transfer Function (HRTF). Pierwszy polega na wyciąganiu przez mózg konsekwencji z faktu słyszenia przez każde ucho tego samego dźwięku w odrobinę innym układzie czasowym, uwarunkowanym różną odległością źródła od każdego ucha (te kilkadziesiąt centymetrów okazuje się wystarczać), a drugi z minimalnych różnic częstotliwościowych, powodowanych innymi odbiciami od głowy i małżowiny usznej. W połączeniu z zawartymi w samym nagraniu informacjami o Interaural Level Distance (ILD), czyli różnym natężeniu słyszanych w danym momencie dźwięków, związanym z ich różnym całościowo dystansem do słuchacza, tworzy to audialny obraz sferyczny, który zwykliśmy w audiofilskiej gwarze nazywać sceną. By wszystko to usłyszeć w normalnych słuchawkach, potrzebne są nagrania binauralne, a słuchawki Ultrasona zaopatrzone w technologię S-Logic potrafią to do pewnego stopnia imitować w przypadku dowolnych nagrań. (Można sobie obejrzeć filmik poglądowy ze strony Ultrasona, zatytułowany „S-Logic™ Natural Surround Sound”.)

Trzeba przyznać, że ewolucja tego S-Logic przebiega bardzo sprawnie, jako że S-Logic Plus okazał się wyraźnie lepszy od samego S-Logic, a S-Logic EX okazuje się jeszcze o wiele lepszy. Do tych przewag dojdziemy jednak dopiero w rozdziale o odsłuchu, a w tym miejscu pozostaje napisać z przykrością, że o dokładnym wyglądzie tego S-Logic EX niewiele wiemy poza ogólnikowym stwierdzeniem producenta, że ma on „kształt tunelowy”. Nie jest to zatem jak poprzednio płaska gródź, tylko coś bardziej sferycznego, czego działanie jest doskonale słyszalne i wielce intrygujące. Nie może to być przy tym nic dużego, bo muszle nie są jakieś szczególnie wielkie ani tym bardziej głębokie, ale to jak widać, a zwłaszcza słychać, wystarcza.

Już z zewnątrz wygląda to świetnie. A to dopiero początek.

Jeszcze dziwniejszą informację możemy odnaleźć na polskiej stronie Ultrasona, gdzie napisano, że działanie systemu EX „polega na wymodelowaniu skierowanej do dołu membrany w kształcie tunelu”. To już brzmi naprawdę tajemniczo i dość trudno to sobie wyobrazić. Ale pożyjemy i może się doczekamy jakichś szczegółów oraz widoków na zdjęciach. Na razie musi wystarczyć nie do końca czytelny schemat zamieszczony na tekturowej obwolucie pudła słuchawek, na którym czegoś takiego jak skierowana do dołu membrana w kształcie tunelu się nie dopatrzyłem.

Drugi ważny system innowacyjny, właściwy tylko dla słuchawek Ultrasone, to także znany od dawna ULE, czyli Ultra Low Emission Technology, pozwalająca powstające nieuchronnie podczas pracy słuchawek pole elektromagnetyczne kierować nie do wnętrza ale odginać poza głowę słuchacza, co ma znaczenie prozdrowotne, bo takie pola niczym neutralnym dla zdrowia nie są, a ich wpływ na organizm jest wielopłaszczyznowy i trudny do jednoznacznego określenia, ale na pewno nie jest pozytywny. Warto tu nadmienić, że wspomniana redukcja wynosi według danych producenta aż 98 procent.