Recenzja: Denon AH-D600

Dźwięk

Rzućmy je w takim razie na żer melomańskich i audiofilskich wymogów, bo że w podróży się sprawdzą, przy ich stopniu odcięcia od otoczenia nie może być wątpliwości. Z kolei wymogi snobistyczne i megalomańskie, wobec wysokiej jednak nie aż tak bardzo ceny, zastosowania tutaj nie znajdą.

Słuchawki dotarły do mnie od polskiego dystrybutora w stanie wskazującym na brak jakichkolwiek prób użytkowania; pachnące nowością i zapieczętowane. A pieczętują je i pakują bardzo starannie. Tu na grubą tekturę dodatkowo osłaniającą pudło nikt nie żałował, a z kolei samo pudło jest nietypowe, zarówno kolorystyką jak i kształtem nawiązując do dalekowschodniej estetyki użytkowej o bardzo wysokim stopniu wyrafinowania. Kiedy się już przez te osłony, pudła i pieczęcie przedrzemy, wpada nam w ręce produkt o wyglądzie zgodnym z najnowszą tendencją – mający quasi-biologiczne kształty i oparty o ekologiczne surowce. Okazuje się być bardzo wygodny, ale nie to jest przecież w słuchawkach istotą. Podpinamy je zatem do stosownego wzmacniacza i zaczynamy się im przysłuchiwać.

Muszę przyznać, że w ciągu pierwszych stu godzin z okładem dźwięk się zupełnie nie zmieniał i już byłem gotów zacząć go opisywać poczynając od słów „pierwszy raz mam do czynienia ze słuchawkami, które wygrzewania zupełnie nie wymagają”, a tu po przeszło tygodniu grania jednak się ocieplił i na średnicy wzbogacił, co było z jego strony czymś bardzo miłym i zarazem rozsądnym. Nie da się bowiem ukryć, iż mimo istotnych walorów, pod względem temperatury i średnicowego nasycenia nazbyt był powściągliwy. Lecz co było a nie jest, nie pisze się w rejestr. Skupmy się zatem na tym co jest.

Słuchawki opiszę w oparciu o trzy wzmacniacze – własnego ASL Twin-Head’a oraz również lampowego Woo6 SE, a także tranzystorowego Ear Stream „Sonic Pearl”. Do kompletu dokooptujemy komputerową kartę dźwiękową Asus Xonar „Essence” STX, zarówno w roli całościowego urządzenia kreującego dźwięk jak i źródła wpiętego we wzmacniacz.

Zacznijmy od Sonic Pearl, bo wydaje się tu najodpowiedniejszy. Zarówno dlatego, że słuchawki przeznaczone także do celów mobilnych powinny być zoptymalizowane pod kątem współpracy z urządzeniami tranzystorowymi, jaki i dlatego, że prezentuje on niewątpliwie wyższą klasę niż nawet bardzo dobra karta komputerowa albo odtwarzacz przenośny.

Domniemanie co do dobrej współpracy okazało się trafne. Powiedzmy więcej, okazało się strzałem w dziesiątkę. Słuchawki Denon AH-D600 i wzmacniacz Sonic Pearl bardzo się polubili i bardzo zgodnie muzykowali.

Co się od razu narzuca i co stanowi dominantę, to zdecydowany akcent basowy w połączeniu z przejrzystością całego pasma. Dźwięk jest bliski, bezpośredni i dynamiczny. Przy tych oczywistych walorach brak mu jednocześnie oznak czegokolwiek co odstręczałoby od słuchania, w związku z czym konsumujemy go z zaangażowaniem i apetytem. Basowy masaż nie jest z pewnością czymś rodem z audiofilskiego rozhisteryzowania, trzęsącego się nad każdym dźwiękowym niuansem i z aptekarską wagą odmierzającego proporcje w dźwięku. Jest po prostu spektakularny, efektowny i zwyczajnie miły w odbiorze. Mówiąc gwarowo – jest fajny. A że w tym wypadku jest także rozdzielczy i nie zasłania innych składowych pasma, tylko z rozmachem sobie z tupie, nie tylko nie możemy mieć do niego pretensji, ale winniśmy mu wdzięczność. Denon AH-D600 to nie są przecież słuchawki o jakichś wyjątkowych aspiracjach, gotowe rzucać wyzwanie największym z wielkich. Ich zadaniem jest cieszyć użytkownika na możliwie najwyższym poziomie za swoje pieniądze i niewątpliwie z zadania tego się wywiązują. Mają swój styl, a styl ten jest dość specyficzny i dlatego warto mu się uważniej przyjrzeć.

Poza basowym akcentem styl ów obejmuje połączenie naturalności z brakiem łagodzenia. Ale powiedzmy także od razu, że ten brak łagodzenia nie polega (jak to przeważnie miewa miejsce) na obcinaniu sopranów. Wręcz przeciwnie, składowa sopranowa tu także jest dominantą, nieustannie zaznaczając swoją obecność. Soprany te są jednak jak najdalsze od szczypania w uszy i biorą to od pokrewieństwa z tymi z najwyższej audiofilskiej półki, o których pisałem nieraz, że są przestrzenne i właśnie tej przestrzenności zawdzięczają swój znakomity odbiór. Soprany od AH-D600 aż tak dobre nie są, ale niewątpliwie zdradzają wyraźne pokrewieństwo z tą szkołą grania i to im się zapisuje na duży plus. Kolejnym atutem jest bezpośredniość. Dostajemy ją dzięki bliskości i dobremu uchwyceniu tonacji. Ale nie tylko. Właśnie zdałem sobie sprawę, że D600 cały swój przekaz wzbogacają przestrzennością, która poparta bliskością pierwszego planu daje znakomite wrażenie bezpośredniości. Ta muzyka nie spłaszcza się i nie umiera w pospolitej dwuwymiarowej trumnie byle jakiego przekazu, tylko ożywa na przestrzennym planie i w przestrzennym brzmieniu.

By należycie te słuchawki umiejscowić w słuchawkowym orszaku sięgnijmy po innego umilacza odsłuchów, Sennheisera HD 650. Przekaz tego nie tak jeszcze dawnego flagowca okazuje się dalece odmienny, co przy jego znanym z basowych akcentów sposobie grania może wydać się dziwne. Ujmując w jednym zdaniu kwestię basu powiedzmy od razu, że ten od Denona jest dużo potężniejszy i bardziej uwydatniony. Ale nie to najbardziej stanowi o różnicy. W bezpośrednim porównaniu dźwięk HD 650 jest przede wszystkim wyraźnie cofnięty, składają się nań mniejsze źródła i pozbawiony jest trójwymiarowości. Tę trójwymiarowość możemy u Denona określić jako wręcz komputerowo zaaranżowaną, co oczywiście mieć miejsca nie może, ale co się tak właśnie przejawia. Momentalnie nasuwa się analogia ze Staksem Omegą II, które to słuchawki o takie komputerowe czary swego czasu podejrzewałem. W tamtym przypadku było to jednak o tyle uzasadnione, że w torze pracował własny staksowy wzmacniacz, który jakieś uprzestrzenniające zabawki mógł przecież ewentualnie posiadać, podczas gdy tu takie coś jest oczywiście wykluczone. Tak więc da się skonstruować słuchawki sprawiające same z siebie wrażenie inspiracji przestrzennych i tu właśnie z takimi mamy do czynienia.

Pozostając przy porównaniu z HD 650 trzeba jeszcze zwrócić uwagę na odmienność samej natury dźwięku. Ten od Sennheisera jest cieplejszy i przede wszystkim taki z chropawą fakturą, charakterystyczną dla audiofilskich słuchawek i wzmacniaczy pochodzących z wyższej półki. W odróżnieniu ten Denona jest czysty, sprężysty i gładki, bardziej przypominając sposób grania HD 600. Cały pracuje w obrębie wspomnianej przestrzenności, bliskości i bezpośredniego ataku. To jest duży, mocny i bardzo bliski dźwięk, aplikowany słuchaczowi prosto do ucha bez żadnego dystansu czy umowności. Kiedy się po nim słucha HD 650, momentalnie pojawia się dystans i przekaz ulega spłaszczeniu, zarówno w mierze głębi sceny jak i samego brzmienia. W zamian dostajemy więcej ciepła, więcej słońca i tę chropowatą fakturę. Muszę jednak przyznać, że na mnie bezpośredniość Denona robiła dużo lepsze wrażenie. Jest znacznie bardziej spektakularna, choć tego rodzaju efektowność (bynajmniej nie jakaś tania) nie każdemu musi się podobać. Mnie jednak duet Denon AH-D600 z Sonic Pearl jak najbardziej do gustu przypadł. Przy całym jego głęboko zaaranżowanym sposobie grania sprawiał naprawdę dużo radości.

Zanim pomaszerujemy ku innym wzmacniaczom skomentujmy jeszcze często spotykaną w relacjach z brzmienia (nie tylko tych) Denonów uwagę o wycofanej średnicy, zastępowanej przez klasyczny „kontur”, od dziesięcioleci stosowany w stereofonicznej aparaturze celem uczynienia dźwięku bardziej efektownym. Pamiętam jak w czasach już dosyć odległych redaktor Wojciech Mann strofował nawet swoich słuchaczy za nieużywanie tego narzędzia, polecając wyciągnięcie ręki ku wzmacniaczowi i przesunięcie suwaków equalizera po prawej i lewej stronie ku górze. Dziś zapewne już by tego nikomu nie proponował. Zmieniły się czasy, a wraz z nimi jakoś sprzętu a także moda i próżno teraz szukać we wzmacniaczach korektorów graficznych. Podobne zabiegi przestały być potrzebne i zapewne bardziej psułyby przekaz niż go poprawiały. Stawiając sprawę w tym świetle, świetle zarzutu o tani chwyt mający poprawić coś w istocie marnego, muszę powiedzieć, że osobiście zupełnie nie odniosłem podobnego wrażenia. Faktem jest, o czym napisałem od razu, że bas ma tutaj niezwykle pokaźną posturę a i sopranów nikt nie zamierzał nowym Denonom ujmować, jednakże nie odbyło się to kosztem średnicy. Te słuchawki są po prostu wydatne i spektakularne w całym paśmie. Płynący z nich głos wokalisty jest duży, bardzo bliski i bezpośredni, dając silne wrażenie realności. Jeżeli mu czegoś brakuje, to tylko ciepła i słodyczy oraz wzmiankowanej chropowatej tekstury. Lecz ciepło i słodycz także są rodzajem czarowania, a już zwłaszcza słodycz. Osobiście za nią nie przepadam, szczególnie kiedy zaczyna dosładzać utwory z zamierzenia posępne, całkowicie zaburzając ich wymowę emocjonalną. Tego w D600 nie ma – i bardzo dobrze. Natomiast bardziej chropowata tekstura by im nie zaszkodziła, spróbujmy jej przeto poszukać we wzmacniaczach lampowych.

Na początek weźmy Woo6 SE.

Z nim D600 zagrały cieplej, a lekka chropawość się pojawia. Dystans do wykonawców stał się odrobinę większy, ale podstawa basowa wciąż pozostawała dominantą. Lampowe granie ma jednak nieco inny charakter, bardziej uwypuklając drobniejsze składniki brzmienia i zwracając twarz bardziej ku słońcu. Z lampą jest jaśniej, delikatniej i bardziej promiennie. Ogólna różnica pozostaje jednak niewielka, a bezpośredniość we wzmacniaczu tranzystorowym była bardziej oczywista i bardziej się narzucała za sprawą większej bliskości. Reszta jest pomijalnie nieistotna.

Na deser wzmacniaczowych przygód pozostał nam ASL Twin-Head. W jego przypadku z brzmieniem także nic wielkiego się nie podziało. Co się najbardziej narzuca, to mniejszy udział basu w całościowym przekazie. Wciąż pozostaje on duży, ale nie aż tak bardzo. Delikatność jest może jeszcze trochę delikatniejsza, a ciepło i chropowatość jeszcze nieco bardziej uwydatnione, ale tylko w bardzo niewielkim stopniu. Przy całej elegancji i wyrafinowaniu rysuje się wzglądem tranzystora lekki dystans do wszystkiego co się dzieje i nie powiem by mi się on podobał. Dystans to jednak zawsze jest dystans. Z Sonic Pearl bliski i duży dźwięk atakował, pozostając w bezpośrednim zwarciu ze słuchaczem, a tu jesteśmy bardziej widzem niż uczestnikiem i choć może piękniejszym jest to co widzimy, to jednak słabiej to do nas przemawia.

Sięgnijmy teraz po drugie tranzystorowe urządzenie – kartę muzyczną Asus Xonar „Essence” STX.

Powiadają o Xonarze, że w odróżnieniu od swego głównego konkurenta, Creative Sound Blastera X-Fi „Titanium”, bardziej angażuje procesor. Tym jednak nie musimy się kłopotać, bo Intel Core i7 załatwi sprawę mniej niż dziesięcioma procentami swej mocy obliczeniowej. Płyty CD w komputerze obsługiwał będzie napęd Blue-Ray Asusa, a całość pozostawać pod kontrolą Windows 7, 64-bit. Wypróbujmy zatem komputer w roli źródła, podpinając doń Sonic Pearl zwykłym Profi Goldem, by całkiem zwyczajnie było, czyniąc to po złączach RCA, bo takimi Xonar i Sonic Pearl dysponują. Karta oferuje całą masę możliwości obróbki dźwięku, ale postąpmy po audiofilsku, wyłączając wszelkie bajery. Próbkowanie ustawmy na stamdardowe 44,1 kHz a obsługę tylko na dwa kanały.

Pliki muzyczne z You Tube zestaw taki obsługiwał bardzo zacnie, w czym słuchawki Denona miały bardzo znaczący udział. W porównaniu wyszło na jaw, że słucha się ich przyjemniej niż Audio-Techniki ATH-W5000 i Sennheisera HD 800. Dźwięk Denonów był bliższy i bardziej spektakularny. Także masywniejszy i mniej akcentujący wszelkie szorstkości. Od razu poznać, że współpraca z komputerowymi plikami została przy konstruowaniu tych słuchawek uwzględniona. Gdy jednak miejsce pliku zajmie płyta CD w napędzie Asusa, sytuacja się zmienia. Ujawniają się przewagi flagowego Sennheisera i flagowej Audio-Techniki, prezentujących dźwięk z większą dbałością o szczegół i elegancją. Nic w tym nie ma osobliwego; wszak to słuchawki przeszło dwakroć droższe.

Na sam koniec wetknąłem słuchawki Denona bezpośrednio w wejście słuchawkowe Xonara i muszę przyznać, że taki ascetyczny zestaw (o ile karta dźwiękowa za osiemset złotych i słuchawki za ponad dwa tysiące mogą uchodzić za przejaw ascetyzmu), okazał się grać bardzo satysfakcjonująco. Oczywiście słabiej niż z wpiętym pośrodku wysokiej klasy wzmacniaczem, ale mimo to zaskakująco dobrze – że światłem, z werwą i wcale elegancko. Aż się uśmiechnąłem, tak ładnie to zagrało