Recenzja: Marantz HD-DAC1

   Dopiero co pisałem recenzję wielofunkcyjnej obrabiarki słuchawek marki McIntosh, a tu to samo od Marantza. Nic w tym nie ma dziwnego, gdyż takie wielofunkcyjne urządzenia z finalnym słuchawkowym wzmacniaczem są teraz bardzo popularne, ale piszę o tym, ponieważ firmy Marantz i McIntosh coś łączy. Łączy je bycie ikonami amerykańskiego audio, jako że obie startowały w Stanach Zjednoczonych jeszcze w latach 40-tych i obie zyskały sławę.

Gitarzysta klasyczny, fotograf, grafik i inżynier Saul B. Marantz (1911-97) konstruował swe pierwsze wzmacniacze i przedwzmacniacze najpierw jeszcze przed wojną, mieszkając na nowojorskim Brooklinie, a po wojnie w Queens, gdzie się przeniósł. Był też mistrzem sztuki budowania urządzeń audio dla samego Josepha Grado, tego od legendarnych wkładek gramofonowych i słuchawek. Gdyby zatem w naszego Marantza wetknąć słuchawki Grado, mielibyśmy piękne odwołanie do czasów narodzin tej technologii w wymiarze hi-fi, bo właśnie wówczas, w latach 40-tych, się ona rodziła. Jednak słuchawek Grado – takich  z wysokiej półki – nie mam, co memu poczuciu wartości dość mocno doskwiera, ale mieć wszystkiego nie sposób. Za to zauważam, że już w tych kilku zdaniach zdążyły się spotkać trzy a nie dwie ikony amerykańskiego audio, z których dwie pierwsze nie są już stety-niestety amerykańskie. Albowiem jedynie Grado zdołało zachować niepodległość i wciąż jest firmą rodzinną z siedzibą na rodzimym Brooklinie, a McIntosh i Marantz mają za sobą długie drogi poprzez meandry właścicielskie i w sensie własnościowym dawno wywędrowały poza Amerykę.

Saul Marantz jeszcze w 1966 roku zmuszony był sprzedać swój biznes firmie Superscope Inc. braci Tuszyńskich, przy czym warto nadmienić, iż muzyk i inżynier  Joseph Tushinsky też jest uważany za jednego z pionierów amerykańskiego hifi. Stało się to na skutek przeinwestowania w tuner radiowy, który miał być dla Marantza wielkim popisem, a stał się w sensie finansowej niezależności wiekiem od trumny. Dziś brzmi to trochę dziwnie, bo tunery radiowe niewiele znaczą, ale w tamtych czasach leżały w ścisłym centrum zainteresowań. Do 1968 roku zachował jednak Saul Marantz kierownictwo firmą, a potem zajął się doradzaniem innym podmiotom na rynku audio. W tym samym nieszczęsnym i szczęsnym jednocześnie 1966 roku rozpoczyna się produkcja i sprzedaż wyrobów Marantza w Japonii poprzez firmę Standard Radio Corp., która w 1975 przeistoczy się w Marantz Japan Inc. W roku 1980 nastąpił wykup Marantza przez koncern Philips, szykujący się do ofensywy promocyjnej standardu CD, w której odtwarzacze Marantza wezmą aktywny udział jako te najbardziej ekskluzywne i pożądane. Wraz z Sony, Revoxem, Denonem i Accuphase stanowić będą najściślejszą czołówkę list jakościowych sporządzanych przez periodyki branżowe i tym samym obiekt najbardziej tęsknych westchnień. Były to odchodzące już, jak się niedługo miało okazać, w przeszłość złote czasy technologii audio, stanowiącej w tamtym momencie czołówkę technologii użytkowej w ogóle, co w szybkim tempie translokowało się na obszar eksplodującej technologii komputerowej. Świat żył tymi odtwarzaczami przez całe lata 80-te i początek 90-tych, jak teraz telefonami komórkowymi i kartami grafiki, z wypiekami na twarzy przyjmując każdy debiut zawodnika wagi ciężkiej.

W 2001 roku wciąż działający pod patronatem Philipsa producent i dystrybutor Marantz Japan Inc. przejął część pakietu Marantza od firmy macierzystej, a rok później powstał holding D&M, skupiający marki Denon i Marantz. Ostatnim na razie etapem długiej wędrówki właścicielskiej było przejęcie w zeszłym roku profesjonalnej odnogi Marantza – Marantz Professional – przez koncern inMusic.

Dobrze, lekcję historii mamy już odrobioną, pora skupić się na teraźniejszości. A teraźniejszość jest taka, że stoi koło mnie, na miejscu nawiedzanym przez mnogie urządzenia audio, przetwornik-przedwzmacniacz-słuchawkowy wzmacniacz Marantz HD-DAC1, będący pierwszym produktem tej firmy jaki oceniam. Miałem wprawdzie ongiś wizję nabycia odtwarzacza Marantza, ale skończyło się na Cairnie, który znacznie był tańszy. Potem przeróbki tego Cairna i tak przekroczyły budżet Marantza, ale jak wiadomo etapami jest łatwiej. Dawne to czasy, przeszło dekadę temu, a mimo amatorskich i zawodowych zainteresowań, jakoś nie skrzyżowały się nigdy moje drogi z Marantzem. Czytałem tylko o nim, widywałem na półkach i może nawet przy jakiejś okazji słuchałem, ale bez dania bacznej uwagi. To wszystko teraz się zmienia i na Marantzu właśnie się koncentruję. Na sekundę jeszcze tylko rzucę za siebie okiem i przytoczę słowa redaktora Wojciecha Manna, który w dawnych czasach Pewexu i debiutujących płyty CD sarkastycznie częstował słuchaczy uwagą, że szczytem techniki jej odtwarzania nie są wcale zalegające półki dolarowych sklepów odtwarzacze Technicsa, tylko Marantze i Revoxy, których próżno tam szukać. Nie do końca miał rację, jako że Technics także wyprodukował super odtwarzacz CD, ale jego w salonach Pewexu oczywiście nie było, gdyż nikt nie miałby dość pieniędzy by go nabyć, poza może amerykańskim ambasadorem i jemu podobnymi rezydentami oraz aparatczykami partyjnymi najwyższej rangi. I jeszcze jedno. Produkty Marantza już w latach 50-tych stały się synonimem najwyższej jakości i jeszcze na przełomie lat 50-tych i 60-tych stanowiły obiekty kolekcjonerskie, osiągające, zwłaszcza w Japonii, bardzo wysokie ceny.

Dość na tym, starczy historycznych pouczeń, sięgamy w przyszłość. Bo przyszłością być może dla kogoś nabycie tego HD-DAC1, gdyby się okazał godny zakupu.

Wygląd i budowa

   Marantz HD-DAC1 prezentuje się świetnie. Mówiąc najkrócej – to cacko. Dochowany w nim został charakterystyczny sznyt urządzeń Marantza, który od samego początku pozwolił firmie zyskiwać sławę i renomę. Na panelu przednim króluje ład i symetria, a estetyka materiałowa jest sama w sobie popisem. Symetrię znaczą trzy koła, z których to większe, środkowe, jest obramowanym chromem wyświetlaczem, a dwa mniejsze, po bokach, wykonanymi z pięknie szlifowanej nierdzewnej stali pokrętłami. To po prawej jest potencjometrem, a po lewej wyborem wejść, wspierającym także programowanie. Poniżej są dwa niewielkie i też okrągłe przyciski, z których większy jest włącznikiem, a mniejszy to »Setup«, współpracujący z lewym pokrętłem. Nacisnąwszy programator możemy regulować siłę świecenia wyświetlacza, uruchomić wyłącznik czasowy i wybrać jeden z trzech poziomów wzmocnienia, dopasowany do wymogów używanych słuchawek. Z kolei w panelu sterowników na ekranie komputera pojawia się zakładka wyboru próbkowania. I tu natykamy się na pejoratyw, ponieważ zawiera martwą, nie rozwijającą się listę, która na panelu przednim wyświetla niezmiennie wartość 48k, niezależnie od klasy używanego pliku. Trochę to nie przystoi, ale takie są fakty.

Na przednim panelu jest poza tym gniazdo USB, ale tylko dla urządzeń Appla, oraz wtyk słuchawkowy 6,3 mm. Obsługę możemy prowadzić także z dużego pilota, zawierającego komplet regulacji. Tło panelu ma charakterystyczny dla Marantza kolor szampański, a może być także czarne. W obu wypadkach prezentuje się popisowo, czego dopełnieniem jest elegancka, metalowa pokrywa z masą niewielkich szczelin wentylacyjnych oraz boczki bardzo ładnie imitujące wysokogatunkowe drewno. Całościowa stylistyka, podobnie jak u recenzowanego niedawno McIntosha, nawiązuje do stylu retro, a równocześnie do charakterystycznego wzornictwa Marantza, zarówno wykończeniem przedniego panelu, jak i  poprzez ten okrągły wyświetlacz, klasyczny dla firmy. (Ich najlepszy odtwarzacz SACD – Marantz SA-1 – także miał taki.) Wszystko to odróżnia się mocno od rynkowej przeciętności, moim zdaniem zdecydowanie in plus.

Z tyłu są dwa wyjścia analogowe, oba RCA, z których jedno jest regulowane a drugie nie. Jest także analogowe wejście poprzez małego jacka. Przede wszystkim są jednak charakterystyczne dla dzisiejszych czasów wejścia cyfrowe: dwa optyczne i po jednym koaksjalnym i USB.

Maszyna jest wcale ciężka, waży pięć kilogramów, a jej cyfrowym sercem jest przetwornik Cyrrus Logic CS4398, mający 120-decybelową dynamikę, 107-decybelowy odstęp od szumu i potrafiący przełykać próbkowanie do 192 kHz oraz oferujący pojedyncze i podwójne strumieniowanie DSD (do 5,6 MHz). Za usuwanie jittera odpowiada technologia Dual Clock, o nieznanych szczegółach technicznych, których idąc za nazwą można się jedynie domyślać, a gniazdo wejściowe USB jest podobno szczególnie dobrze odseparowane od zakłóceń i działa oczywiście w trybie asynchronicznym. Trafo zostało porządnie zapuszkowane, a potencjometr Alps Blue ma silnik, pozwalający na obsługę z pilota. Moduł wzmacniacza słuchawkowego jest znany z wcześniejszych urządzeń Marantza i ma oznaczenie HDAM-SA2.

Brzmienie

   Tradycyjnie sięgnąłem po galerię słuchawek, poczynając od AKG K712, poprzez OPPO PM-2, AKG K812 i Fostex TH.900, a na McIntosh MHP1000 kończąc. Zacząć należy jednak nie od słuchawek a od okablowania. Dla jakości słuchania okazuje się ono nie mniej ważne, a zamiana zwykłego kabla zasilającego na Harmonix X-DC350M2R oraz zwykłego kabla USB na ifi Audio Gemini z iPurifier wniosła bardzo istotną poprawę. Całkiem jakby użyć innego urządzenia – grającego cieplej, melodyjniej, bardziej humanistycznie (Harmonix), a także wnikliwiej, bardziej przejrzyście i z większą ilością detali (Gemini). W sumie, z punktu widzenia recenzenta, nie bardzo zatem wiadomo czy opisywać jak gra z kablami dostarczonymi, czy tymi stosowanymi przez redakcję. Dostałem jednak kiedyś burę od pewnego dystrybutora, za używanie kabli standardowych, które ponoć oznacza brak profesjonalizmu, tak więc trzymał się będę tych lepszych, zwłaszcza że opis będzie wówczas sympatyczniejszy.

Opisu tego nie będziemy tym razem rozsypywać na oddzielne słuchawki, z tego przede wszystkim powodu, że urządzenie Marantza nie oferuje żadnych rozrzutów ani zaskoczeń. Nie jest tak, że z jednymi słuchawkami gra pięknie, a z innymi okropnie. Posiada zaznaczający się w każdym wypadku brzmieniowy charakter, który – jak zawsze – do jednych pasuje trochę lepiej, a do innych nieco gorzej, ale za każdym razem jest to ten sam Marantz HD-DAC1, tyle że ubrany w szaty brzmieniowe różnych słuchawek.

Jaki w takim razie ten Marantz jest? No więc jest dobry, wszakże z pewnym „ale”. A równocześnie niczym nie zaskakuje. Owo „ale”, to lekka tendencja do podostrzania. Ze zwykłym kablem zasilającym i zwykłym USB gra ten HD-DAC1 trochę zbyt technicznie i chłodno, a także odrobinę mętnie. W sumie nie są to żadne istotne zarzuty, bo gdyby urządzenia audio z takimi kablami grały perfekcyjnie, oferowanie droższych byłoby absurdem. Nie spotkałem jeszcze przetwornika, który poprzez lepszy kabel USB by nie zyskiwał, ani wzmacniacza, któremu lepszy przewód zasilający nie oferowałby poprawy. Tak dzieje się zawsze i nie dziwota, że również w tym przypadku. Można jedynie mieć zastrzeżenia do tego, jak gra Marantz po zwykłych kablach, bo gra trochę jak na mój gust za skromnie, zwłaszcza w kontekście popisowego wyglądu. Poprawa z lepszymi przewodami jest wprawdzie radykalna, ale bądźmy szczerzy – nie każdego stać na takie kable. Owszem, najskromniejszy nawet przewód sieciowy IsoTeka daje już pewną poprawę, a obowiązkowy moim zdaniem iPurifier nie kosztuje majątku. Jednak najskromniejszemu IsoTekowi, a nawet temu za dwa tysiące, sporo brakuje do użytego tu Harmonixa, który od samego Marantza dwa razy jest droższy. Są to bolesne dylematy i sytuacja nieszczególnie sympatyczna. Ale bywają też przewody niedrogie, a dające dużą poprawę – słyszałem takie na własne uszy. Tak więc zawsze można radzić sobie; i jak go nie kijem, to pałką.

Zasobny w lepsze okablowanie Marantz HD-DAC1 staje się przyjemnie ciepły (chociaż nie gorący), przejrzysty, wyrazisty i z dobrą dynamiką. Tak więc w atmosferze pokojowej pod względem temperatury możemy się przysłuchiwać mnogim szczegółom i robić hopsa-hopsa, podróżując po amplitudach dynamiki. Całościowo jest to poziom charakterystyczny dla współczesnych urządzeń z tego przedziału cenowego, ponieważ takie firmy jak ifi, Aune czy Audiobyte bardzo go ostatnio podniosły i niełatwo jest czymś zaskoczyć. Znakomita szczegółowość i popisowa przejrzystość to teraz obowiązkowy repertuar a nie powód do chluby. Bez tego nie ma już czego szukać. Tak więc kiedy się chce osiągnąć coś więcej niż zajęcie niczym nie wyróżniającego się miejsca w szeregu urządzeń trzymających przyzwoitą normę, trzeba pokazać coś ponad to. Marantz tego nie robi. Jest dobry – i kropka. Czy tylko dobry, czy aż dobry – to już niech każdy sobie zinterpretuje po swojemu. Można powiedzieć, że dla swego przedziału cenowego pod względem brzmienia jest standardowy. Tak jak się wyróżnia wyglądem, tak nie wyróżnia się brzmieniem. Ale – podkreślmy to stanowczo – nie wyróżnia się, to znaczy trzyma wysoki poziom. Gdy się o niego zadba, to znaczy da poprawiające kable i pasujące słuchawki, można otrzymać brzmienie wysoce satysfakcjonujące.

Odsłuch cd.

   Odnośnie tych pasujących słuchawek. Najlepiej pasują te potrafiące łagodzić podostrzenia. W samym Marantzu nie znalazło się miejsce dla wysokiej jakości kondensatorów, których na przykład Mytek użył w swoim Manhattanie, by podnieść na wyższy poziom muzykę. Ale trudno mieć o to pretensje, skoro nawet ten tańszy Mytek jest od Marantza sporo droższy. Trzeba jednak mieć na uwadze, że za swą wyższą cenę sprzedaje większą przejrzystość i szczegółowość, do ukazania których iPurifier nie jest mu potrzebny. Tak więc, można powiedzieć, że cenowo wszystko się zgadza, za wyjątkiem wyglądu Marantza, który jest dalece ponadprzeciętny. Ale trzymajmy się brzmienia i słuchawek.

Przesłuchawszy wszystkie wymienione, otrzymałem od uszu sugestię, że pochodzące z niższego przedziału cenowego, ale znane z łagodnego i obfitującego w cielesność stylu AKG K712, pasują bardzo dobrze, a jeśli ktoś chciałby dać swojemu Marantzowi (Marancuniowi, jak mawiał o swoim Marantzu pewien nieżyjący już niestety audiofil) pole do szczególnego popisu, to powinien sięgnąć po słuchawki Fostex TH-900, najlepiej jeszcze z filtrem HOT. To zestawienie podobało mi się najbardziej, a na drugim miejscu AKG K812 bez filtra.  Dobrze pasowały też OPPO (z filtrem i bez), a najmniej McIntoshe.

 

 

 

 

Pisząc, że McIntoshe pasowały najmniej, mam pewien dyskomfort, ponieważ dawały silną ambiwalencję. Z jednej strony najbardziej były popisowe, wyraźne, silne i dynamiczne, a przy tym ich wyraźność nie ogranicza się do samego kreślenia konturu. Przywoływały super wyraźne formy trójwymiarowe a nie płaskie wykroje – i przywołanie to naprawdę było spektakularne; nawet na tle tak silnej konkurencji jak ta tutaj. Dlatego pisać, że pasowały najmniej, jest jakoś nieporęcznie, bo przecież najbardziej były spektakularne. Jednak co z tego, kiedy męczyły. Jeden utwór, drugi, a na trzeci już się nie miało ochoty. Gdyż te słuchawki są zarazem najbardziej wymagające. Dla nich nawet własny wzmacniacz McIntosha może być niewystarczający. Im trzeba dużych triod i ich syreniego śpiewu, a wówczas można zaginąć pomiędzy Scyllą precyzji a Charybdą piękna. Ale to są wyżyny, których nasz Marantz nie sięga. Zbyt wszystko staje się ostre, brakuje wielowarstwowości i rozpływania sopranów w przestrzeni. Szczególnie za to pasowały do niego Fostexy, które okazały się same oferować tego rodzaju dźwiękowy pokaz, dzięki któremu ostrość przemienia się w ekstensję, a pewna powierzchowność nabierała głębi. Zdecydowanie z tymi Fostexami było najprzyjemniej, bo dźwięk był duży, wyraźnie promieniował, pokazywała się rozległa scena i do tego mocno także rozwarta w pionie. Inaczej mówiąc, pokazywał się przestwór, a lekkie przyciemnienie, pochodzące od samych słuchawek, jak również tonowanie, umuzykalnianie i rozświetlanie filtrem HOT, dodatkowo poprawiało muzyczny nastrój. I tego można już było słuchać bez ograniczeń, z uznaniem konstatując szczegółowość i przenikliwość wspieranego iPurifierem Marantza oraz klasę słuchawek Fostexa. Solidna porcja muzyki w popisowej jakości.

Ale, jak już mówiłem, tego rodzaju jakość, zarówno dzięki nacierającemu frontowi chińskiemu, z jego nawałą Aunów i Audio-gd, jak i dzięki szturmującym amerykańskim Schiitom, czy europejskim ifi, Heglom oraz Audiobytom (przepraszam mnogie firmy, których nie wymieniłem), to teraz żaden eksces. To norma. Bez tego nie ma po co wychodzić z producenckiego domu. Inaczej się tego nie sprzeda. Tak więc by szturmować udanie, do tych przymiotów potrzeba czegoś więcej – jakieś wisienki na muzyczny tort rzucić. Marantz tego nie robi. To znaczy zrobił, ale nie w domenie dźwiękowej, tylko wizualnej. Śliczny jest, a brzmieniowo jedynie trzyma standard. Nie powinęła mu się noga, ale wyżej od innych też nie podskoczył. Jako DAC na pewno ustępuje Audiobyte, a jako słuchawkowy wzmacniacz Aunowi. Najwyraźniej panowie od Marantza postanowili wyzyskać renomę marki i wyszli z założenia, że skoro to Marantz i jeszcze do tego taki ładniutki, to nie musi być dźwiękowo lepszy od innych. Szkoda trochę, ale narzekać też nie ma na co. Jest dobrze, ale nie bardzo dobrze. Dobrze, ponieważ szczegółowo, dynamicznie, wnikliwie, ale nie bardzo dobrze, bo taki Aune i Audiolab, a jeszcze bardziej wieża ifi, oferują dodatkowo holograficzną scenę, a tej u Marantza nie ma. Słuchawki Fostexa, a także AKG i OPPO, sceny miały wprawdzie obszerne i uporządkowane, ale nie magiczne. Dobre, i nic więcej. Tak więc trochę za sztampowo panowie od Marantza podeszli do sprawy, ale jak to przeczytają, to się na pewno poprawią.

Podsumowanie

   Fakt, że wyraziłem się nieco krytycznie, nie powinien nikomu sugerować odrzucenia. Recenzja to nie laurka, przynajmniej nie ta na HiFi Philosophy. Poza tym wyraziłem jedynie własne zdanie. Mnie tej holografii zabrakło, ale innym może to nie przeszkadzać, a może nawet właśnie będzie atutem? Kto powiedział, że przekaz zawsze powinien być holograficzny? Może niektórym zwyklejszy odpowiadał będzie bardziej. W końcu trójwymiarowa telewizja jak na razie się nie przyjęła i coraz o niej mniej słychać. Wciskano ją przez kilka lat na siłę, ale ostatnio wciskacze oklapli. Jeszcze pewnie się pozbierają i znowu zaatakują, lecz na razie liżą rany po nieudanym szturmie. Tak więc z tą holografią to bez przesady. Fakt, sam ją uwielbiam, znam wielu innych, co uwielbiają, ale są może także smakosze dań mniej przestrzennie wyśrubowanych. Jeżeli komuś wystarcza żywy, bezpośredni i szczegółowy obraz, z dobrą indywidualizacją wokalistów i dobrze ukazanymi instrumentami, to Marantz jest w porządku. I jeszcze do tego pysznie wygląda. Ma wielofunkcyjnego pilota, czyta DSD, a pliki wysokiej gęstości pokazuje jako lepsze w sposób oczywisty. Niedrogie słuchawki AKG dobrze do niego pasują, a z Fostexami TH-900 i filtrem HOT daje już popis. Byle kabel USB był dobrej jakości i zasilający także nie taki od komputera.

 

W punktach

Zalety

• Kontrastowy, dynamiczny obraz.
• Ze wsparciem iPurifiera bardzo dobra przejrzystość.
• Przekonujący realizm.
• Dobra indywidualizacja ludzkich głosów.
• Wyraziste skraje pasma.
• Bardzo wyraźne różnicowane jakości plików.
• Trzy zakresy wzmocnienia.
• Regulowane wyjście analogowe.
• Zgodność z DSD do 5,6 MHz i hi-res PCM.
• Popisowy wygląd.
• Pełnia regulacji z pilota.
• Niewygórowana cena.
• Renoma marki.
• Polski dystrybutor.

 

Wady i zastrzeżenia

• Nieco za ostre soprany.
• Brak trójwymiarowej sceny.
• Sterownik do poprawy.
• Wymaga dobrego okablowania.

 Sprzęt do testu dostarczyła firma:

 

 

Dane techniczne:

• Przetwornik: Cyrrus Logic CS4398.
• Wejścia cyfrowe: 2 x optyczne, 1 x koaksjalne, 1 x USB A, 1 x USB B.
• Wejścia analogowe: 3,5 mm
• Wyjścia analogowe: 1 x RCA nieregulowane, 1 x RCA regulowane.
• Gniazdo słuchawkowe: 6,3 mm.
• Pasmo przenoszenia: 2 Hz – 20 kHz.
• Dynamika: 120 dB.
• Stosunek sygnał/szum: 107 dB.
• Zniekształcenia: <0,0012%.
• Moduł wzmacniacza słuchawkowego: HDAM-SA2.
• Wymiary 90 x 250 x 290 mm.
• Masa: 5 kg.
• Cena: 3295 zł.

 

System:

• Źródło: PC.
• Przetwornik/przedwzmacniacz/wzmacniacz słuchawkowy: Marantz HD-DAC1.
• Słuchawki: AKG K712, AKG K812 (kabel FAW Noir Hybrid), Fostex TH.900, McIntosh MHP1000, OPPO PM-2.
• Kabel USB: ifi Audio Gemini z iPurifier.
• Kabel zasilający: Harmonix X-DC350M2R.
• Listwa: IsoTek EVO3 Sirius.