Jest mi niezmiernie miło, ponieważ mogę ogłosić, iż zawitał na rynek produkt naprawdę wybitny, który sam chciałbym mieć. Zwykle inaczej dzielę opisywane obiekty audiofilskiej techniki, tak bardziej roztropnie: na drogie, średnie i tanie oraz wybitne, dobre i słabe. To jest na pewno słuszniejsze i bardziej profesjonalne, ale dostępujemy też w życiu czegoś, co zwie się impulsem. Takie spontaniczne reakcje to mądrość bijąca z podświadomości, co lekceważy wypracowane przez ratio procedury, atakując prosto ze sfery emocji i tak zwanego chcenia. Czy czegoś pragniemy, czy od czegoś stronimy, nie pozostaje kwestią przemyślanych zachowań; a w każdym razie nie u tych żywiołowo, spontanicznie reagujących, a nie przebiegle wyrachowanych, usiłujących zawojować świat sprytem. Prostoduszne „chcę” może być wprawdzie dziecinnym kaprysem, ale nie mówię o przelotnych zachciankach typu ochoty na ptysia, tylko o owej wewnętrznej presji, która pojawia się sama i długo utrzymuje. O tym jak trwale czasem nas ciśnie, ażeby coś sobie kupić, i się bez tego czegoś czujemy nie za dobrze. Bo powiadają wprawdzie mądrale, że najlepszym sposobem odkochania ożenek, ale to typowa gówno prawda z katalogu prawd księdza Tischnera. Tak faktycznie się zdarza, ale częściej tak bywa, że jak kogoś naprawdę kochasz, to chcesz z nim być całe życie. Oczywiście nikogo nie namawiam do pozostawania w trwałym związku ze wzmacniaczem ifi PRO iCAN, a zwracam jedynie uwagę, iż jest on w tym sensie szczególny, że potrafi generować owo ciążące chcenie, od którego zakup tylko pozwala uwolnić.

Muszę coś jeszcze wyjaśnić: wcale nie doszedłem do wniosku, że należy się pozbyć wzmacniacza dotychczasowego, tego stojącego tam za mną dzielonego Twin-Heada na lampach 45ʼ, a jedynie chciałbym mieć ifi PRO iCAN gdzieś obok przy komputerze – i chciałbym mieć go bardzo. Bo jest naprawdę czymś. Zapewne są jeszcze lepsze, na przykład RudiStor Dual Mono, albo Appex Pinnacle. Ale raz, że są droższe (dużo, naprawdę dużo), a dwa, że mniej poręczne. Bo ten jest taki w sam raz – ani duży, ani mały – a mocy posiada kupę, lamp parę do pomocy i kiedy go sparować dobrym interkonektem z odpowiedniej jakości przetwornikiem i podpiąć należyte słuchawki, to robi się tak właśnie, że ciśnienie w mig wzbiera i chce się mieć to wszystko, że aż dusza boli.

Budowa

   O firmie ifi tyle razy pisałem, że głupio się powtarzać i raz jeszcze przypominać, że jest z Londynu i specjalizuje w audiofilskiej maliźnie. Ale to drugie jest ważne, ponieważ wyznacza zmianę. Zmianę wprawdzie nie radykalną, na podobieństwo wcześniejszej założycielskiej, kiedy to produkująca wielgachne kloce Abbington Music Research (AMR) postanowiła wykiełkować podfirmę ifi, by skupić się na zyskującym popularność sprzęcie przenośnym, ale zmianę wyczuwalną, samą się narzucającą widokiem. Bo ifi do tej pory, to było „mikro” i „nano”, czyli coś tycie-tycie, że ledwie było widać. Że do kieszeni byś włożył i nawet były bateryjne, a teraz to z serii PRO, to wprawdzie duże nie jest, ale jak do kieszeni, to tylko w porciętach ogrodniczkach. To brać już trzeba w dwie ręce i rzecz na biurku widać, a widać przede wszystkim, że gniazd i regulatorów ma masę.

Panel przedni naprany jest różnościami, że palca nie ma gdzie włożyć i można tylko coś regulować albo coś wyjmować bądź wpinać. A kiedy chcesz tego iCAN pogłaskać czule z miłością, to tylko zostaje po wierzchu – ale i to ostrożnie, bo ma tam od prawej z tyłu magiczne, lampowe oko i parę szczelin, ażeby schłodzić ukryte pod okiem lampy. Wyszło bowiem AMR z założenia, że bez lamp jak bez ręki, a założenie jest słuszne, przynajmniej w sprzęcie normalnym, nie kosztującym majątku. Prawda, da się grać z tranzystora, a także wzmacniać cyfrowo, co najlepiej wzmacniacz Avantgarde przedłożył i monobloki Accuphase, ale to muszą być rozwiązania bardzo już zaawansowane, natomiast chleb powszedniejszy, nie za dziesiątki tysięcy czy setki, najlepiej żeby miał lampę. Ona jest niczym smar w osi, że wszystko lepiej chodzi i toczy się muzyka bez zgrzytów ani zatarć. Lampa w torze i zaraz wszystko lepiej się dzieje, a przecież o lepszość chodzi. AMR przy okazji powołuje się na jakieś niemieckie badania, że szczęścia poczucie wraz z lamp obecnością bardzo ulega wzmożeniu i spada liczba samobójstw, ale już o tym pisałem i odłóżmy ad acta. Fakt jednak jest znaczący i lepiej że są lampy. Ale są w sposób kombinacyjny, jak przystało na ifi. Jest tam, na tym napranym przodzie, niewielki u dołu suwaczek, a nad nim trzy ikonki opisujące trzy stany. Stan po lewej bez lampy, pośrodku taki częściowy, a po prawej z lampami rozhasanymi na całość. W tym ostatnim jest ważne, że redukuje do minimum szkodliwe zwrotne sprzężenie, co ma jeszcze wszystko poprawiać. Dobrze, sporządzimy niebawem tych stanów porównanie, a teraz o reszcie na przodzie.

 

 

 

 

Pierwszy po lewej u góry jest mały, podświetlany symbol samego „ifi”, z dodanym pod spodem malutkim dopiskiem „Pro”; a jeszcze niżej, na dole, niewielki przycisk włącznika. Naciśnięcie go włącza napis i całe urządzenie, co widać najwyraźniej nie poprzez słabe (i dobrze) podświetlenie, tylko żarzące się lampy. Te są, jak już mówiłem, tak od tyłu po prawej, a dla ich wentylacji na wierzchu łukowate wietrzniki i jeszcze kilka z boku. W centrum tych wywietrzników na górze magiczne oko, okolone napisem „NOS General Electric 5690”, demaskującym lampy.

Fronton jest okolony dużymi pokrętłami. To z lewej wybiera źródło, a prawe to potencjometr, chodzący z dużym oporem i obsługiwany z pilota. Od strony wewnętrznej każde ma obok siebie mniejsze, co ładnie się prezentuje symetrią kojąc oczy. Lewe małe reguluje XBass, mający cztery pozycje, a prawe to 3D, też czteropozycyjne. Pomiędzy nimi gniazda i znowuż w zmyślny sposób. Bo dwa zewnętrzne po bokach są oba na duże jacki, lecz równocześnie parą symetrycznych 3-pinów. To rzadkie podłączenie ale popularne za oceanem, tak więc słuszne w komplecie. Na samym środku widnieje pojedynczy 4-pin, akurat pod zamówienie coraz częstszych dlań kabli. Bo trzeba tutaj przypomnieć, że Sennheiser i Beyerdynamic wypuściły niedawno na rynek po modelu szczytowym, będącym poprawką starszej wersji. A jedną z najważniejszych popraw jest w nich właśnie 4-pin na końcu symetrycznego kabla stanowiącego wyposażenie. Akurat więc będzie jak znalazł i pewnie byli w zmowie. Ale to jeszcze nie wszystko, bowiem są dwa gniazda poniżej, z których jedno symetrycznym a drugie zwykłym małego jacka. W sumie mamy więc komplet i lepiej być nie mogło, a wszystko rozplanowane i z super zasilaniem. Ideał więc dla fana i tylko je podpinać. I do tego coś jeszcze, by symetria była zupełna. Bo tak bardziej po lewej ten suwaczek lampowy, a jako para dla niego jest i suwaczek po prawej z trzypozycyjną regulacją wzmocnienia (0, +9, +14 dB).

 

 

 

 

Razem to bardzo ładnie i funkcjonalnie wygląda – symetrycznie, porządnie i w metalicznym popielu, z urozmaicającym wygląd dolnym wąskim uskokiem.

Uzupełnieniem przedniego ideału jest duża dawka od tyłu, w postaci pary wejść XLR oraz trzech RCA, wraz z jednym każdego typu wyjściem, co dla znających temat oznacza, że wzmacniacz może być przedwzmacniaczem albo buforem lampowym. Jest także wlot na zasilacz, a ten jest zewnętrzny i z dużych, co nie przychodzą na gniazdo a tylko osobno leżą. Okraszono go białym światełkiem, które za mocno świeci i to jest prawdziwa zmora z tym tnącym oczy świeceniem. W przyszłości do kompletu ma się jeszcze pojawić osobna sekcja zasilania, w postaci całego urządzenia, o którym bliższego nic nie wiadomo, tak więc zostawmy temat. Ma też być oczywiście jeszcze dedykowany DAC, ale też tajemniczy, zatem na razie zostaje cieszyć się samym wzmacniaczem.

A jest z niego masa radochy, bo ma jeszcze gniazdo ESL-link, do którego podpinać będzie można specjalną przystawkę dla elektrostatów. Drugi to będzie zatem (po niemieckim Audiovalve Luminare) wzmacniacz słuchawkowy zdolny napędzać każdego rodzaju słuchawki: planarne, elektrostatyczne, AMT i dynamiczne. Każde też niezależnie od mocy, a więc i prądożerne nauszne, i słabiutkie dokanałowe.

Pozostało dokończyć sprawę technologii i oszacować cenę. Przy maksymalnym ustawieniu wzmocnienia w reżimie zbalansowanym ifi PRO iCAN może oddać słuchawkowemu gniazdku 14 W na kanał, co jest wartością wyjątkową, zdolną swobodnie napędzać nawet najbardziej wymagające w historii AKG K1000 i najbardziej wymagające obecnie Abyss 1266. Dla wyjść niezbalansowanych jest to wartość 4,8 W, a więc też bardzo duża. To oddawanie mocy może się odbyć w domenie czysto tranzystorowej, korzystając wyłącznie z tranzystorów J-FET i MOS-FET, a może też skorzystać ze stopnia lampowego w oparciu o dwie triody NOS General Electric 5690; i jeszcze użyć tego stopnia dwojako – z maksymalizacją redukcji sprzężenia zwrotnego lub bez niej.

Układ przedwzmacniacza oparto na superszybkich tranzystorach bipolarnych, a stopień wyjściowy, w zależności od zapotrzebowania na moc, automatycznie balansuje pomiędzy klasą A i AB.

Oszałamiające okazują się wartości parametrów technicznych. I tak ifi PRO iCAN przenosi pasmo 0,5 – 5 000 000 Hz (+-3 dB) przy odstępie szumu od sygnału aż 142 dB, a poziom THD wynosi dla modu tranzystorowego poniżej 0,004%; dla zwykłego lampowego (Tube) poniżej 0,005%; a dla w pełni lampowego (Tube+) poniżej 0,01%. Zaznacza przy tym producent, że w tym ostatnim pojawia się najwięcej składowych harmonicznych charakterystycznych dla brzmienia lampowego, tak więc miłośnicy lamp powinni z niego przede wszystkim korzystać.

Całość nie stoi na nóżkach tylko obszernej poduszce, a ze spraw użytkowy dodajmy jeszcze, że pilot obsługuje jedynie siłę głosu, a wzmacniacz posiada wyjście liniowe dla głośników i specjalne dla nich ustawienie procesora zwiększającego przestrzeń. Poza tym indykator włączenia podświetla się na cztery sposoby, z których kolor biały oznacza pracę w trybie tranzystorowym a bursztynowy w lampowym, natomiast czerwony tryb oczekiwania a miganie awarię. I na koniec uwaga, że używając słuchawek niezbalansowanych lepiej podpinać je w prawą dziurkę, chociaż można też użyć dwóch par i nic się od tego nie stanie.

To jeszcze została cena. Wynosić będzie prawdopodobnie 8200 PLN, chociaż nie jest to przesądzone. Dużo to, mało, czy w sam raz? Z jednaj strony to dużo, ponieważ dużo pieniędzy, które niełatwo zarobić; z drugiej w sam raz, albowiem adekwatnie do użyteczności i walorów brzmieniowych; a z trzeciej mało, jako że opublikuję niedługo listę najlepszych wzmacniaczy słuchawkowych w historii – i tam dopiero zobaczycie, jakie mogą być ceny. Generalnie więc można powiedzieć, że jak na nasze czasy, zwłaszcza biorąc pod uwagę ostatnie wyskoki cen słuchawek, cena ifi PRO iCAN nie wydaje się przeszacowana, aczkolwiek niższa byłaby niewątpliwie milsza.

Brzmienie

   Przetwornik od kompletu ma być dopiero za czas jakiś (być może jeszcze przed wakacjami), a na razie trzeba słuchać z innymi. Te inne to będzie Sigma Ayona i nowy Hegel HD30 – oba symetryczne i oba wysokiej jakości, tak więc jak najbardziej na miejscu. Zacznijmy od tańszego Ayona.

Z Ayonem Sigma

Szczerze rzekłszy ręce trochę mi opadły, bo ilość funkcji i mnogość słuchawek pomnożone przez dwa przetworniki, to daje dżunglę i trzeba by się przedzierać z maczetą. Należałoby rzecz uprościć, lecz jak, sposobu nie ma. Bo każde słuchawki ważne i wszystkie tryby takoż, więc niby co wyrzucić?

Wziąłem na początek najklasyczniejsze z klasycznych Sennheiser HD 600 i podpiąłem jak zawsze, to znaczy niesymetrycznie. To będą w naszym teście słuchawki najskromniejsze, takie najbardziej zwykłe. Wystartowałem od trybu tranzystora, tego świecącego na biało.

Można powiedzieć przekornie, że słuchawki okazały się złe a wzmacniacz wyśmienity. Złe, ponieważ wbijające nóż w serce droższym za sprawą wzmocnienia. Potrafią grać tak wybitnie i tak aż zajmująco, że kiedy od nich zaczynać, człowiek dochodzi w pierwszej chwili do wniosku, iż lepszych mu nie potrzeba. Bo zagrało to super i na dodatek już w trybie tranzystorowym, a gdy chodzi o poszczególne kwestie, te wszystkie okazały się ekstra. Jedyne, czego bym się czepiał, to scena jak aureola nad głową. Środek nie przed oczami tylko nad czubkiem głowy; i można go było wprawdzie trochę obniżać regulacją 3D, ale tak nie za bardzo. Poza tym wszystko super, a przede wszystkim sama uroda dźwięku. I w każdym jego aspekcie: sporych lecz nieprzesadnej wielkości wykonawców, stopnia ich uczłowieczenia, ogólnej przyjemności słuchania. Dźwięk lekko przyciemniony, jak na te słuchawki nieznacznie, o pokazowym czytaniu faktur i płynności melodyki. Delikatny a jednocześnie mocny i z awanturą migoczących drobinek szumiącego podkładu oraz planktonu wirującego w przestrzeni. Głębia brzmienia, pełne pasmo i brak kłopotów z sopranami. Ogólnie granie tak dobre, że o niczym złym byś nie myślał, a tylko sobie podziwiał. Saksofon tak zaczął dmuchać, a wokaliści tak sobą przekonywali, że aż mi się nie chciało wierzyć, że to tak tanie słuchawki.

Toteż bez przekonania o celowości ruszyłem suwak na pierwszą pozycję lampową Tube, a wówczas brzmienie stało się troszkę niższe i troszeczkę jaśniejsze. Trochę też zaczęło grać gładziej, spójniej, cieplej i bliżej, a saksofon brał więcej powietrza i wyżej szedł z sopranami, bardziej też atakując. Stało się wyczuwalnie inaczej i pod paroma względami lepiej, ale i tak zachowałem podziw dla tranzystora. Z lampą wzrósł przede wszystkim realizm, wspierany tą większą bliskością; ale tak bardziej na zasadzie, że się podeszło bliżej, a nie że grało lepiej. Raz jeszcze ruszyłem wajchę, przechodząc do Tube+, i wówczas dwie rzeczy stały się inne, a może nawet trzy. Dźwięk stał się nieco twardszy i nieco ponownie ciemniejszy, a drapanie tekstur wyraźniejsze, takie mniej pieszczotliwe. Nie stało się bardziej szorstko, ale bardziej gruzełkowato, co dość mi się podobało i w sumie było prawdziwsze. Mniej natomiast, że saksofon znów zaczął spokojniej dmuchać, tak bardziej kontrolując sopranowe wyskoki. Sięgnąłem jeszcze (w trybie Tube) po utwór dysponujący ogromną sceną i dużą dawką pogłosu. Zagrało naprawdę przekonująco, a także bez tej aureoli. Daleka perspektywa na płask przed oczami i znakomite brzmienia idące w rozległe dale. Muzyka jednocześnie bliska a ogrom przywołująca; i jeszcze dosyć jasna, pełna powietrza, wybrzmień, czaru.

Sięgnąłem po AudioQuest NightHawk; na początek z kablem symetrycznym, który akurat miały. I tylko w trybie Tube, by nie narażać wzmacniacza na awarię ciągłymi przełączeniami. Już pierwsza sekunda przyniosła widomy przyrost dziania. W ciemniejszej aurze, pod ciemniejszym niebem, dźwięk bardziej atakował i bardziej był różnorodny. Tak jakby ptaków go reprezentujących przybyło i jakby mocniej łopotały skrzydłami. Wzrosła też tajemniczość, narosła atmosfera oczekiwania, a bas wyraźnie się wzmocnił i stał trwale obecny. Cała przestrzeń nim wibrowała, bardziej się wraz z tym ożywiając i wszystko bardziej szalało bogatym muzycznym życiem. Nie na tyle jednak bym stracił wiarę i zmienił zdanie o HD 600, zwłaszcza na przypomnienie, jak bardziej radośnie a mniej tajemniczo grały. Ale że NightHawk więcej miały do przekazania, o to nie może być sporu, ponieważ po prostu tak było. Wróciłem od elektroniki do wokali i saksofonu – i mniej mi się spodobało, że dźwięk stał się dudniący, znowuż za sprawą basu. Nie pełgał tak melodyjnie jak wcześniej z HD 600, ukazując słabość nagrania, że aż skoczyłem w tranzystor; a wówczas bas nieco oklapł i całość się upłynniła. Tak więc z tymi lampami różne być mogą przygody i wcale być nie musi, że nic nam po tranzystorze. W przypadku NightHawk najlepiej jednak wypadł tryb pełny Tube+, najlepiej łączący obfitość, dynamikę i panowanie nad zniekształceniami. Generalnie grało to trochę lepiej niż z HD 600, bo jak mówiłem więcej się działo i działo bliżej słuchacza, ale bez żadnej przepaści – co to, to na pewno. Lepsze było też to, że spadła wspomniana aureola, czy może raczej zsunęła się bardziej na czoło, rugując nieprzyjemne granie w niektórych utworach nad głową. Manewr też wykonałem następny, podmieniając kabel na niesymetryczny, a wówczas przygasła burza dźwięków i sycąca nawała bogactwa, co jasno dowodziło, że z symetryzacji się brały. Tak więc pewnie też HD 600 z kablem symetrycznym grałyby bardziej bogato, lecz dla nich takiego nie mam, tak więc tylko odnotowuję.

Z Heglem HD30

O HifiMAN HE-6 i Audeze LCD-4 pisałem przy Ayonie w recenzji tych ostatnich. A teraz chciałbym z jednymi i drugimi zaprosić do droższego o sporo przetwornika. Droższy oczywiście nie znaczy lepszy z automatu, ale kiedy taki się okazuje, nie powinno być zaskoczenia.

Hegel HD30 miał będzie własną recenzję i wówczas jego za i przeciw będziemy starannie ważyć, a tu jedynie napomknę, że od Ayona Sigmy różni się co do stylu, bo jest przede wszystkim wysmakowanie muzykalny, a nie zadziornie dynamiczny. A zatem można powiedzieć, że tym swym muzykowaniem nawiązuje do obu szczytowych Audeze, z którym zaraz będziemy go słuchać wraz z też planarnymi HiFiMAN-ami. Ale to by było za mało i bez łącznika z Sigmą, tak więc sięgnąłem jeszcze po słuchane z nią NightHawk. Lecz przede wszystkim poprzedziłem użycie droższego przetwornika sesją z innym wzmacniaczem, bo co będziemy się mądrzyć – dźwięku się nie przewidzi. Nie zgadniesz co jak z czym gra, a jeśli nawet się uda, to bardziej przez przypadek. Oczywiście pewne rysy da się a priori przewidzieć, ale gdybym spróbował napisać jakąś recenzję tylko na intuicję, na pewno miałbym się z pyszna. Tak więc wzmacniacze i przetworniki trzeba nawzajem odnosić i tylko wówczas pełniejsze będziemy mieli pojęcie. Wobec czego sprawdziłem przetwornik Hegla z symetrycznym wzmacniaczem od Phasemation i drugim, niedawno recenzowanym od Schiita, by się móc zorientować o jego brzmieniowym stylu. W obu tych graniach okazał się właśnie subtelny i wyjątkowo głęboko osadzony w muzyce, a nie jak Ayon Sigma przede wszystkim tętniący żywiołami. Takie łagodniejsze podejście ma swoje dobre strony, ale ma i niedobre. Muzyczność w parze z subtelnością, przedkładana w jasnych, pastelowych kolorach i okraszana ciepłem, jest bardzo miła w kontakcie, a przy komputerze bardzo też rzadka i zawsze dużo kosztująca, ale nie może oddać pełnego wachlarza wzruszeń. Bo gdzie mocne szarpnięcia, ciosy, szarże, chrypienia? Gdzie stanowcze akordy i wielka moc orkiestry? Co nam po waniliowym graniu, kiedy my chcemy na dziko? Desery są częścią obiadu, ale nie daniem głównym. Tak więc przy całej sympatii dla delikatnej muzyki odczułem pewien niedosyt, zwłaszcza po krwistej Sigmie. Lecz wie to każdy audiofil, że na tym polega sztuka, by zbierać sprzętowy przybornik w zespół dopasowany. Tak aby efekt końcowy, ten na membranie głośnika, okazał się wszystko uwzględniać a nie jednostronnym popisem. By niczego nie brakło i żadnej nie było przesady. W tym ujęciu jest jasne, że nasz tytułowy ifi okazał się dla Hegla zdecydowanie lepszym partnerem. Lepiej się wpasowującym i lepiej uzupełniającym. Sam był bowiem bardziej drapieżny i bardziej dynamiczny, a w trybie Tube+ także pociemniający barwę.

Ale coś przy okazji zaznaczę, bo to naprawdę ważne. Otóż wydaje mi się, a nawet jestem pewny, że grając z ifi PRO nie należy się trzymać jednego tylko trybu. Płyty dobrze nagrane i najwyższej jakości pliki potrafią brzmieć najefektowniej w ciemniejszym i bardziej chropawym Tube+, natomiast nagrane gorzej zyskują naprawdę dużo wraz z ustawieniem Tube bez plusa, które jest wyraźnie jaśniejsze i na powierzchni gładsze, a także więcej powietrza podsyłające. W sumie bardziej uniwersalne, ale może się zdarzyć, że z Tube+ zagra ciekawiej i dobrze rzecz sobie sprawdzić. Na dobrym materiale i nie za każdym razem, ale może być tak, że Tube+ zagra lepiej.

Brzmienie cd.

   Przejdźmy do świata słuchawek, wymieniając je po imieniu. Użyłem obu Audeze, ale najpierw NightHawk, a potem HE-6. To było dobre granie, wysokiego poziomu, i jeszcze z pamięcią o tym, jak NightHawk grały z Sigmą. Ale nie będę ukrywał, że obie pary Audeze przy Heglu wszystkich przyćmiły.

Tutaj rzucę uwagę taką bardziej od siebie. Otóż w ten sposób bywa, że różną mam tolerancję. Bo niby tolerancja rzecz cenna i chwalona, a więc warta trzymania i na każdą okazję, ale u mnie wahliwa i z natury niestała. Mam z tego powodu kłopoty, bo w życiu audiofila szczególnie przydatna bywa, a w życiu recenzenta – mój dobry Panie Boże – jakież korzyści daje. Bo kiedy ktoś trwa w tolerancji, to wszystko mu się podoba i wszystko akceptuje. Toteż z czystym sumieniem sprzęt każdy będzie chwalił; każdego z zapałem słuchał, a potem jeszcze się kłócił, że racji nie mają te gbury, co jakichś urządzeń nie chcą i mocno coś krytykują. To jest sprzętowy ostracyzm i trzeba to zwalczać w sobie…

Dobrze, wiem że się wygłupiam i znowu kogoś czepiam. Niemniej zauważam u siebie przemienną tolerancję. Od dnia czy pogody zależną, a może od humoru; w każdym razie czasami słabszych łaskawiej znoszę, a czasem jestem tyranem. Akurat wczoraj tak było, gdym słuchał obu Audeze właśnie z owego Hegla i tego dużego ifi. Szły porównania na plikach branych prosto z You Tube i co chwilę zamieniałem te Audeze na uszach, bo grały bardzo podobnie i niepodobnie zarazem, więc trzeba to było rozbierać a jeszcze bardzo dokładnie. Namęczywszy się sporo i wreszcie ustaliwszy, sięgnąłem dla odmiany znów po wcześniejsze NightHawk, a potem po HiFiMAN-y…

Są w życiu audiofila najdziwaczniejsze zakręty. Niedawno przecież tak było, że HE-6 i NightHawk w kontekście Audeze grały i całkiem dobrze wypadły. A teraz jakby ktoś smagnął, tak bardzo się skurczyłem. Taka różnica wyszła – i to nie po raz pierwszy – bo już w recenzji LCD-4 pisałem na kanwie Sigmy, że inni przy nowych Audeze mogą się czasem schować. Te słuchawki, podobnie jak starsze LCD-3, mają taką urodę, że przy komputerze wychodzić potrafią czasem nieznośne różnice i z Heglem znów tak było. Z tym że (tu porównanie uprzedzam) starsze LCD-3 okazały się bardziej poetyckie i śpiewne, a nowsze LCD-4 bardziej stanowcze i brzmieniowo poprawne. Jednych i drugich słuchało się z satysfakcją i pełnym zaangażowaniem, ale bez świadomości, że aż o tyle są lepsze. Dopiero porównawszy sobie uświadomiłem, jak bardzo przeskoczyły inne pięknością brzmienia i odtwórczą wiernością. To była duża różnica, co konstatuję bez satysfakcji. Lecz w zestawieniu z Heglem tylko ich chciało się słuchać i tylko ich dało po sobie, a inni smętnie odpadli i nic na to nie poradzę. W końcu recenzje nie są dla pochlebstw, tylko mówienia jak było – a było właśnie w ten sposób, z nietolerancją do bólu. Sam się temu dziwiłem, bo lubię przecież NightHawk i cenię HE-6, ale już wcześniej Sigma, a teraz znów Hegel z PRO iCAN pokazał jaka tkwi w tych Audeze muzyka. Z tego by też wynikało, że wzmacniaczowi potrzeba jej w tym sensie, iż dopiero Audeze umieją ją całkiem wyciągać. Nie potrzebuje tego cały lampowy Twin-Head, ale recenzowany ifi ceni to sobie szalenie. Lecz można to ująć inaczej, mianowicie w ten sposób, że ifi PRO iCAN szczególnie dobrze i bez upiększania obrazuje umiejętności słuchawek i stąd takie różnice. Że mało od siebie wnosi a dużo na wierzch wyjmuje i dlatego ta dywersyfikacja i taki brak pobłażania. To oczywiście nie znaczy, że on tylko z Audeze i ewentualnie jakimiś jeszcze nieustalonymi. Oznacza tylko tyle, że mocno różnicuje i że to dobrze słychać. Zwłaszcza na słabych plikach, czego nie umiał zmienić nawet tak muzykalny Hegel. To świadczy o potencjale, który wzmacniacz ma rzadko widziany; i tylko jeszcze przypomnę, jak z Sigmą i HD 600 grał świetnie, co mu nie przeszkodziło dla Audeze mieć taki zapas.

Z odtwarzaczem

Przejdźmy teraz do odtwarzacza, jako najbardziej muzykalnego. Z przetwornikiem za czterdzieści tysięcy i na dwunastu kościach. Jego styl prezentacji okazał się wysoce analogiczny do Hegla, w związku z czym niewiele jest do powiedzenia o różnicach, choć te niewątpliwie wystąpiły. Wspierany własnym zaawansowanym czytnikiem, a nie komputerowym napędem optycznym Blue-ray od Asusa, lepiej wypełniał brzmienia i nie stwarzał atmosfery cokolwiek sztucznej ekscytacji. Większy od startu oferował porządek i lepiej wyczuwalne powierzchnie, a kiedy z czasem, w miarę rozgrzewania się obu wzmacniaczy, jego granie stało się od komputerowe bogatsze, wciąż było lepiej uporządkowane i rozprowadzone w lepiej się organizującej przestrzeni. Było też nieco słodsze i odrobinę cieplejsze, natomiast sposób oświetlania, czytanie tekstur i całościowa nastrojowość były niemal identyczne. Identyczne i nader trafne, toteż słuchanie sprawiało masę radości. Jak pokazały słabsze nagrania, było też bardziej umuzycznione w sensie melodyjności i lepszej sztuki składania harmonik, co tą przyjemność zdwajało.

Napisałem wzmacniacze, ponieważ stosowanym przez siebie chwytem użyłem dwóch równolegle. Kablami XLR od Tonalium podpięty został tytułowy ifi, który był już rozgrzany wcześniejszym graniem przy komputerze, od którego go błyskawicznie przeniosłem, a topowymi przewodami RCA od Siltecha podpiąłem Twin-Heada. Zostawało więc przekładać pomiędzy nimi słuchawki i porównywać, co odbywało się sprawnie, ponieważ Twin-Head też ma gniazdo 4-pinowe. Porównanie odbyło się tylko na LCD-4, jako zdolnych o dźwięku powiedzieć najwięcej, a także by nie mieszać sobie w głowie nadmiarem danych. Pomyślałem też, że użyję w ifi wyłącznie trybu Tube, jako najbardziej uniwersalnego, co okazało się wieść do ciekawej konkluzji.

Recenzja dotyczy wzmacniacza ifi PRO iCAN, tak więc na nim skupiłem uwagę. Jakie się pokazały różnice i jakie relacje względem lampowej referencji recenzenta? W tej mierze mogę od razu wrócić do tego, co napisałem na wstępie. Otóż jest mi niezmiernie miło, tym razem na kanwie grania maksymalistycznego a nie komputerowego, że zawitał na rynek wzmacniacz najwyższej jakości nie szacowany na bajońskie kwoty. O przeszło połowę tańszy niż grające z nim teraz słuchawki i prawie tak dobry jak Twin-Head, którego sam garnitur lamp NOS, wspierany triodami mocy Emission Labs, to większy wydatek.

Zatopiłem się w porównaniach, przerzucając kilkanaście płyt najlepiej się do porównań nadających. Twin-Head i ifi grały bardzo podobnie, co z jednej strony cieszyło, z drugiej powodowało sarkazm. Cieszyłem się, że za osiem tysięcy będą mieli użytkownicy tak dobre urządzenie i złościłem zarazem, że to moje, które szacuję na jakieś trzydzieści tysięcy, tak nieznacznie okazuje się lepsze. Ba, nim się lampy rozgrzały (nie miałem cierpliwości czekać), pod paroma względami ifi był nawet lepszy. I tu chciałem się skupić na dwóch najważniejszych różnicach. Pierwsza jest całościowo nieważna w sensie samej jakości, ponieważ jej nie wyznacza. Twin-Head grał bliższym dźwiękiem pierwszego planu i większym całościowo obszarem. Natomiast ifi plan pierwszy stawiał dalej i w bardziej perspektywicznym ujęciu, ale nie była to duża różnica, chociaż dobrze słyszalna. Mniej też akcentował rzeczy bardzo odległe, skupiając się na tym co bliskie i tylko średnio dalekie, ale to znów nie była różnica z tych się narzucających. Wobec bardzo zbliżonej temperatury i prawie identycznego światła, dawało to przekazy podobne i różniące się tak naprawdę jednym czynnikiem istotnym. Otóż Twin-Head dawał dźwiękom doskonale wyczuwalne, nieprzebijalne powierzchnie. Stanowiły oczywistą barierę, mimo braku twardości czy naprężenia. Po prostu były, istniały. Głos ludzki stanowił sferę i można było badać wyłącznie jej powierzchnię. Pięknie ukształtowaną i doskonale oddającą indywidualizm brzmieniowy, natomiast niepodatną na przenikanie. Można powiedzieć, że były to głosy o stałym stanie skupienia, poprzez co bardzo konkretne i zmaterializowane. Tym samym personalizacja stawała się zupełna i konkret dotykowy analogiczny jak w życiu, w którym nie spotykamy ludzi półprzeźroczystych. Natomiast głosy u ifi były bardziej jak ciekłe; jak z półprzeźroczystej cieczy, że można w nie było wnikać. To było efektowne, chociaż nie do końca prawdziwe. Co więcej, w zależności od płyty i konkretnego głosu raz styl od Twin-Heada, a raz ten od iCAN bardziej mi się podobał. Więcej nawet – na tej samej płycie Figaros Hochzeit (DG 423 874-2) baryton Dietricha Fischer-Dieskau podobał bardziej z iCAN, a boski sopran Marii Stader zdecydowanie mniej. Ale niezależnie od tej jedynej wyraźnej różnicy z wielką satysfakcją odnotowałem, jak wiele piękna, indywidualizmu i dobrego operowania pogłosem potrafi ten iCAN zaoferować. To była bardzo znacząca różnica względem tego jak grał jeszcze parę dni wcześniej, co znaczy że wygrzewanie go to proces trwający około miesiąca i nie ma co liczyć na krótszy. Lampy to lampy i w ogóle sprzęt musi sobie pograć. Jednak efekt końcowy przeszedł oczekiwania. Bo niby się dużo po tym ifi PRO spodziewałem – jego producent niewątpliwie ma osiągnięcia – ale jednak nie tyle. Z czasem, po ponad godzinie, Twin-Head zaczął pokazywać na co go stać naprawdę i znacznie wzbogacił przekaz, a wówczas ciekawość i radość towarzyszące słuchaniu go wzrosły, a ciekła transparentność głosów w ifi zaczęła przeszkadzać. Bo wcześniej stanowiła urozmaicający dodatek, zdolny przeganiać startową prostotę Twin-Heada, ale kiedy ten się wzbogacił, mniej stała się interesująca a bardziej nieprawdziwa.

Ale wówczas zrobiłem pstryk, czego początkowo nie zakładałem. Pstryk – i przechodzimy w tryb Tube+, a wtedy – jakże to miło napisać – także głosy na ifi zyskały nieprzenikliwość, a co za tym idzie konkretność i personalizację. Tak więc przy źródłach najwyższej jakości i z najwyższej jakości okablowaniem tryb Tube+ okazuje się lepszy, natomiast w mniej korzystnych sytuacjach często bywa za twardy i mniej sopranowo otwarty, a także nie dość płynny i nieco ponurawy, gdyż ma ciemniejszą karnację. I w sumie bardzo dobrze, że trzy tryby ifi udostępniło, bo nawet ten tranzystorowy okazuje się dobrze pasować do słabszych jakościowo słuchawek, a poza tym prezentuje naprawdę świetny poziom, podczas gdy dwa lampowe potrafią się dopasować do sprzętu każdy na własny sposób, zdecydowanie zwiększając całościową kompatybilność.

Na koniec napiszę o brzmieniu, takim najwyższej jakości, do czego mnie ten ifi swym graniem zmotywował. Otóż moim przynajmniej zdaniem, gdy osiągamy pierwszą prędkość kosmiczną, to znaczy wchodzimy na orbitę pełnej muzycznej jakości, wtedy poznać to po tym, że wady przestają ciążyć, tak samo jak na orbicie prawdziwej zanika grawitacja. Ta, co nas ściąga do dołu i nie pozwala latać. Na audiofilskiej orbicie znikają ciążące wady i przestając je odczuwać możemy się oddać słuchaniu. A wówczas trzy rzeczy najważniejsze dochodzą do ważności, stanowiąc jakościowy wyróżnik w audiofilskim kosmosie. Pierwsza to samo piękno, związane z oprawą pogłosu. Gdyż właśnie umiejętność operowania pogłosem i osadzania w nim dźwięków na falach dynamiki, daje poczucie piękna, a więc rzecz najważniejszą. Druga sprawa, to nadawanie głosom i dźwiękom swojskości. To w sumie jest najprostsze i rzecz od razu się łapie, bo umiemy wszak poznać znajomych w telefonicznej słuchawce, więc w aparaturze audio wskazanie, która różnicuje najlepiej, nie nastręczy problemów, o ile tylko na tym się skupić. I na koniec rzecz trzecia – całościowe życie muzyki. Nie sam dźwięk podstawowy, tylko sposób istnienia. Ożywianie przestrzeni, promieniowanie źródeł, wirtualne cząstki odrywające się od powierzchni, głębia topologiczna tekstur, szum tła, szum przepływu. Najwyższej klasy przekaz musi się tym odznaczać, a nie tylko się ukonkretniać i sztywno trwać w sobie. Musi być widomym przepływem a nie tylko obrazem. Nie jakimś zbiorem slajdów tworzących muzyczną akcję, tylko pienistą strugą i owiewającą bryzą. Oczywiście różną w różnych momentach co do siły przepływu, ale nawet w tych ciszy nieskażonych martwotą. Wciąż musi ożywiać przestrzeń, bo tak jest także w przyrodzie. Fizyka, w której żyjemy, nie dopuszcza przestrzeni pustej, ani też całkiem martwej. Próżnia też ma energię, a pustka wirtualną kreację, toteż  najlepsza aparatura musi to umieć pokazać.

I znów jest mi niezmiernie miło, że wszystkie te wyznaczniki wzmacniacz ifi PRO iCAN okazał się posiadać. Nic w nim nie było z martwoty nawet w momentach ciszy, a życie dźwięku bogate, szumiące i płynące. Zatem kto go nabędzie i da mu odpowiednie słuchawki, wyleci na orbitę, gdzie nie ma złej grawitacji. Gdzie dzieje się metafizyka samej magii istnienia, w tym wypadku czytana prawdą o dźwięku prawdziwym w radości jego słuchania.

Podsumowanie

    Cóż ja tu będę sumował? Z tym ifi PRO iCAN taki jest tylko problem, że chce się mieć też dla niego maksymalistycznej jakości przetwornik, kable oraz słuchawki. Z kablami jest stosunkowo najłatwiej, bo testowane z nim tutaj, nowe na rynku Tonalium, są niezbyt drogie a super. I w ogóle kabli jest masa, bo na przykład już tanie Harmonix lub węglowy First Ultimate potrafią bardzo dużo. Natomiast gorzej ze słuchawkami, chociaż pokazał Sennheiser swymi wciąż klasycznymi HD 600, że z nimi już rewelacja. Ale to jednak dalece nie wszystko, co wzmacniacz recenzowany umie. Udało się ustalić, że lubi szczególnie Audeze, ale z pewnością jest wiele na rynku innych też takich. Co do źródła, to w pierwszym rzędzie teraz to przetworniki obsługujące komputer, i tu sprawa jest łatwa, bo niedługo będzie dedykowany. Niewielka przy tym obawa, że nie będzie pasował, bo skoro machnęli taki wzmacniacz, to czemu nie przetwornik? I jeszcze zasilanie specjalne w uzupełnieniu się kroi, zapewne bateryjne, by absolutny był spokój. A na razie można powiedzieć, patrząc od prądu strony, iż jest wielką zaletą tego nowego iCAN, że zbędny mu kabel od gniazdka, bo własny ma wraz z zasilaczem, niewymienny, a zatem nie kuszący podmianą, podczas gdy te przyzwoite właśnie do zamieniania zaczynają się od dwóch tysięcy, a takie naprawdę dobre od pięciu. To bardzo konkretna oszczędność do przeniesienia w słuchawki, by sprawić sobie wybitne, godne takiego brzmienia. Poleciłem Audeze i z tych raczej LCD-3, bo LCD-4 to już naprawdę drożyzna. Ale to zostaje do przebadania, bo może Ultrasone? A może najlepsze Grado, albo te nowe HiFiMAN? Słuchawek nie brakuje i się na pewno znajdą, a dobrze że jest ten wzmacniacz i moja rekomendacja. Za dźwięk, wygląd i użyteczność, bo wszystkie są jej warte.

 

W punktach

Zalety

• Dźwięk z high-endowego przedziału.
• Przy odpowiednim źródle wybitny pod każdym względem.
• Płynnie analogowy.
• Dynamiczny.
• Otwarty.
• Bez żadnych naprężeń.
• Bez śladu przycinania pasma.
• Sopranowe kłopoty są nie do pomyślenia.
• Podobnie jak braki basu.
• Znakomita i nieczęsta nawet na wysokim poziomie umiejętność indywidualizacji brzmienia.
• Wraz z nią pełna personalizacja i pełny autentyzm.
• Bardzo dobre światło – do wyboru ciemniejsze i jaśniejsze.
• Wypośrodkowana nastrojowość o pełnej palecie uczuć.
• Zdolność przekazywania piękna.
• Znakomite operowanie pogłosem i pełna płynność brzmienia.
• Minimalna nuta słodyczy (brana głównie od źródła).
• Przyjemne, nie narzucające się ciepło.
• Przejrzystość i detaliczność.
• Wybitne ożywianie przestrzeni i szum dźwiękowego przepływu.
• Uporządkowana scena ze średnio oddalonym pierwszym planem.
• Różny sposób czytania tekstur: od najgładszego w trybie tranzystorowym, po chropawy i głęboko drążący w Tube+.
• Tego wszystkiego po prostu chce się słuchać.
• Znakomite parametry techniczne.
• Czysta klasa A z przełączaniem na AB.
• Ładny, dopracowany wygląd.
• Niewielkie gabaryty.
• Wyjątkowa moc, dawkowana trzypoziomowo.
• Zatem dla każdych słuchawek, poczynając od dokanałowych po najtrudniejsze planarne.
• Będzie do kompletu przystawka dla elektrostatów.
• Pełna symetryzacja.
• Trzy tryby wzmacniania, w tym dwa lampowe.
• Komplet przyłączy słuchawkowych, w tym aż trzy symetryczne.
• Regulacja głośności z pilota.
• Procesory 3D i XBass.
• Zewnętrzny wysokiej jakości zasilacz.
• Znakomite wzornictwo i poziom wykonania.
• Sensowny stosunek jakości i funkcjonalności do ceny, wspomagany przez oszczędność na zasilającym kablu.
• Od bardzo cenionego producenta.
• Polski dystrybutor.
• Ryka approved.

 

Wady i zastrzeżenia

• Strasznie łasy na najwyższej klasy słuchawki i źródła.
• Miesiąc trzeba czekać, aż się wygrzeje.
• Najlepszy technicznie tryb Tube+ nie zawsze okazuje się najlepszy w danej sytuacji sprzętowej.

Sprzęt do testu dostarczyła firma:

 

Strona producenta:

 

 

 

 

Dane techniczne:

• Zbalansowany wzmacniacz słuchawkowy.
• Zasilanie: External DC 15V/4A.
• Wejścia (tył): 1 x XLR True Balanced Stereo, 3 x RCA Stereo.
• Wyjścia (front): 4-Pin XLR Headphone Balanced, Dual 3-Pin XLR Headphone Balanced
• 6.3 mm Headphone x 2, single ended or balanced 6.3mm to 3.5mm adapter included,
• 3.5 mm iEMatch attenuated x 2.
• Wyjścia (tył): 1 x XLR True Balanced Stereo (preamp out), 1 x RCA Stereo (preamp out), Multipin Link connector for Energiser module.
• Potencjometr: Motorised ALPS 6-Way potentiometer.
• Stopnie wzmocnienia: 2 x GE 5670 Tube or 4 x Ultra Low Noise J-Fet, selected via front panel switch.
• Procesory analogowe: X-Bass, +3dB at 80Hz, 160Hz, 320Hz; 3D Sound: 30/45/60 Degrees Virtual Speaker angle.
• Wzmocnienie: 0 dB, 12 dB, 24 dB (wybierane ręcznie).
• Stosunek szumu do sygnału: >117 dB.
• THD: <0.003%.
• Pasmo przenoszenia: 0,5 Hz – 500 kHz (+-3dB).
• Moc: wyjścia niezbalansowane 4,8 W; zbalansowane 14 W.
• Napięcie wyjściowe: >20V (Balanced); > 10V (single ended).
• Cena sugerowana: 8590 PLN.

 

System:

• Źródła: PC, Accuphase DP-700.
• Przetworniki: Ayon Sigma, Hegel HD30.
• Wzmacniacze słuchawkowe: ASL Twin-Head Mark III, ifi PRO iCAN, Phasemation EPA-007, Schiit Ragnarok.
• Słuchawki: Audeze LCD-3 & LCD4, AudioQuest NightHawk, HiFiMAN HE-6, Sennheiser HD 600 & HD 800S.
• Interkonekty: Siltech Queen Signature RCA, Sulek Audio RCA, Tellurium Q Black Diamond XLR, Tonalium Audio XLR.