Recenzja: SULEK kabel słuchawkowy

Brzmienie: z Meze Empyrean

Ich pochodzenie nieznane.

   Kabel powstał z udziałem słuchawek Meze Empyrean – jedynych temu towarzyszących. Siłą rzeczy odnoszony był zatem do ich kabla wyposażeniowego, który maestro Sulek określił mianem „denny”. Nie aż do tego stopnia byłbym krytyczny, niemniej generalnie muszę się zgodzić – to nie był dobry kabel. Samo Meze najwyraźniej doszło do podobnego wniosku, bo na użytek obecnego testu dostałem nowszy egzemplarz, wyposażonym w inny kabel. Oznakowany na poprzedzającej rozwidlenie przewiązce oraz na wtykach logiem Meze, na oko jednak kojarzący się z kablami polskiej Forzy. Wykonałem telefon, aby wyjaśnić sprawę – i okazało się że to kabel samego Meze. Zdecydowanie lepszy od poprzedniego w gładkim oplocie, a w takim razie gratulacje dla producenta , który podważył mą opinię o marności przewodów w kompletach. Tym bardziej wyposażeniowy musiał wejść do porównań, dołączając do zdecydowanie droższych Tonalium  oraz Sulka. Porównywane kable nie będą próbowane tylko z Meze, abyśmy uniknęli wrażenia, że Sulek to kabel dla nich. Zjawią się jako alternatywy mające już swoje recenzje, bardzo cenione przeze mnie Erzetich Phobos i HEDDphone. Wobec tego słuchawki trzech typów, jako że Meze określają siebie mianem izodynamicznych, Phobos to klasyczne planary, a HEDDphone są AMT. W zestawieniu zabrakło konstrukcji dynamicznych, ale takich dla złącz mini-XLR nie miałem. Nadawałyby się przykładowo Kennerton Vali – i mogłem o nie poprosić, ale gapa, przespałem. Test odbył się przy kilku wzmacniaczach: dla komputerowego źródła były to Aurorasound HEADA i Ayon HA-3, dla gramofonu ASL Twin-Head, z którego oryginalnej wersji została obudowa. Źródeł oraz wzmacniaczy nie będę już rozbijał, starczy sam podział na słuchawki. Ewentualnie coś odnośnie w razie potrzeby będę wzmiankował. (I przepraszam za zdjęcia z innymi wzmacniaczami, warunki życiowe wymogły sesję fotograficzną nie u mnie.)

z kablem oryginalnym

Z tym kablem, obecnie poprawionym, flagowe Meze zagrały na samej granicy między brzmieniem ciepłym a neutralnym. Ślad ocieplenia, przy chłodniejszych nagraniach, przechodzącego w neutralność. Całkowicie przy tym przejrzyście, natomiast z wyczuwalnym deficytem koloru. Niewielkim, polegającym na przybrudzeniu palety szarościami, ale nie na zasadzie całościowej maniery stylistycznej, która może być efektowna i którą osobiście lubię, tylko nie dość głębokim wybarwieniu oraz burawym nalocie, nie dość też mocnym oświetleniu. Gęstość pigmentów coś zostawiały do życzenia, a tło nie było ani smoliście czarne, ani całe z powietrza, czyli żadne z najlepszych. Niemniej o kroczek tylko od powietrznej magii i dzięki złączeniu z przejrzystością oraz tym minimalnym ciepłem, całość prezentowała wysoki poziom. Bez wątpienia był to high-end i zaawansowany naturalizm – w przypadku słuchawek nie tak udanych, albo udanych, ale nie dysponujących gatunkowym kablem, nie tylko niemożliwy do osiągnięcia, ale nawet do przybliżenia.

z kablem Tonalium

Pudełko tradycyjne – ekologiczne, z surowej tektury.

Tyle razy chwalony i używany przeze mnie z wieloma testowanymi oraz posiadanymi słuchawkami kabel, wytyczał w teście barierę high-endu w rozumieniu najwyższym. Trzy razy droższy od poprzedniego i w przypadku wzmacniacza Ayona także używający przejściówki z 4-pin na duży jack, ale własnej, był grubszy, nie miękki a sztywnawy – mniej ładny, ale budzący większy respekt. W kategoriach relacji jakości do ceny nie da się tego obiektywnie wyważyć, już choćby z tej przyczyny, że każdy z nas ma inne możliwości słuchowe oraz inne oczekiwania, niemniej skok jakościowy nie budził wątpliwości. Nie stały za tym identyczna temperatura i nieznacznie tylko głębszy koloryt, podobnie jak tendencja do tworzenia tła przy pomocy powietrznego rozmiaru, a nie gęstej czarnej zasłony. Niemniej już na płaszczyźnie kreowania sceny zaszły pozytywne przeobrażenia: źródła zyskały dokładniejszą lokalizację, bardziej obecna stała się holografia, wyraźnie lepiej zawieszone zostały dźwięki. Mocniejszą zmianą była jednak większa żywość, zarówno w wymiarze całościowym, jak i zachowań indywidualnych – przejawiająca się większym natężeniem całościowej energii oraz zwiększeniem rozpiętości głośnościowej poszczególnych źródeł. Przekaz zdecydowanie bardziej energetyczny, żywy, lepiej oświetlony i pulsujący muzyką. Zarazem subtelniejszy w kreowaniu delikatności i mienienia się dźwięków. W barwach więcej półtonów, więcej na nich połysku, lepiej też stopniowanego; także ciekawszy, bardziej na krańcach skali kontrastowy i szerszą gamą operujący światłocień. Większa nośność, więcej powietrza i więcej brzmieniowej otwartości – (nie w sensie, że tu była, a tam nie albo mniej, tylko bardziej narzucająca). Mocniejsze także wydobywanie się dźwięków z tła i większa różnorodność ich samych. Więcej również tajemniczości – i pod tym jednym względem różnica naprawdę duża. Albowiem generalnie nie były to dwa różne światy, tylko więcej podobieństw niż różnic. Mimo to inny całościowo wyraz i na pewno bym nie chciał słuchać tych Meze z ich kablem dysponując Tonalium. Za cholerę, że bez ogródek powiem.

z kablem Sulek

Sulek to jeszcze inny świat, inny styl niż Tonalium. Jednocześnie pospołu z nim zdecydowanie wyższy poziom od prezentowanego przez poprawiony oryginalny. Sulek to brzmienie gramofonu. Po dokładnym wsłuchaniu się nie cieplejszy od poprzedników, lecz sprawiający wrażenie cieplejszego. Bardziej miły w brzmieniowym dotyku – gładszy, z dźwiękiem prowadzonym po bardziej łukowato gnących się i układających w esowate wzory liniach. Melodyka i organiczność w jego przypadku na pierwszych miejscach, mniejszy zaś nacisk na napowietrzanie, sopranowe srebrzenie, szczegóły. Te wcale nie mniej liczne, ale całkowicie wkomponowane w całość – jedność z nią całkowitą tworzące; jedność bardziej złocistą,  spowitą światłocieniem, sprawiającą wrażenie gęstszej, bardziej spójnej i bardziej naturalnej w sensie biologiczności. Jednak z tym światłocieniem ostrożnie, gdyż może nieprawdziwie sugerować, że obraz staje się za ciemny, albo przesadnie cienisty. Tymczasem nic z tych rzeczy: oświetlenie zupełne, wszystko doświetlającym, przyjemnym, naturalnym światłem bez śladu jaskrawości, a tylko więcej złoceń przy jednoczesnej redukcji srebrzeń dociąża, łagodzi wyrazowo oraz tonuje jasne miejsca. Z tym złotem trochę tu przesadzam, bo brzmienie bez odejść od naturalności, a tylko zaraz po Tonalium, na tle jego bardziej akcentujących się sopranów, powstaje wrażenie pewnej złocistości wchodzącej na miejsce ich srebrzeń. Szybko mija, mózg to gasi, obraz staje się naturalny. Aż nie do wiary przy tym, jak bardzo jest analogowy, pomimo cyfrowego dźwięku z komputera. Do tego stopnia, że w porównaniu z prawdziwym gramofonem większy okazuje się deficyt trójwymiarowości i energii niż samej melodyjności. Co nie oznacza, że dźwięk nie-energetyczny i nie-trójwymiarowy, no ale po coś do tych gramofonów wracamy – i nie tylko po to, żeby czyścić winyle z elektrostatycznego kurzu. A wobec tej zamiany srebra w złoto diagnozujemy inny sopran, bardziej komponujący się z resztą i nie tak przeszywający srebrzystą przenikliwością, zarówno skutkiem  srebra w przewodniku, jak i cyfrowych przeinaczeń. Te bowiem kabel Sulka okazał się wymiatać o wiele większą miotłą.

Kolorystyka zabezpiecza przed przypadkowym podeptaniem.

Przyjrzyjmy się temu dokładniej. U Tonalim soprany to bardziej jak wrzeciona – jaśniejsze, bardziej wydłużone, ostrzejsze w pikach i bardziej z całości wyodrębnione, aż po stawanie się dominantą. Budujące misterium kruchej, przeszywającej przenikliwości – przed staniem się nazbyt przeszywającą chronionej trójwymiarowością. Wraz z tym od razu więcej smutku w smutnych utworach, posępności w posępnych, kruchej delikatności w delikatnych. W palecie barwnej dominacja kontrastu srebro-czerń, na obszarze wokalu głosy młodsze i świeższe, mniej dociążone, nie tak pełne, nie całkowicie dojrzałe. Minimalnie więcej wraz z tą sopranową srebrnością pogłosu, ale nie zamieniającego się ani trochę we wrogie poczucie obcości, tylko całego wiążącego się z niezwykłą u tego kabla żywością i większym podekscytowaniem. Obraz brzmieniowy z Tonalium bliższy też całościowo produkcjom wysokiej klasy źródeł cyfrowych niż analogowych, rodzący inne fascynacje i na co innego kładący akcenty te fascynacje rodzące. Odnosząc to do instrumentów: coś niczym ta sama melodia grana przez skrzypce a nie fortepian. Porównanie oczywiście ułomne, jak wszystkie porównania, ale dość dobrze oddające ducha różnic. Tonalium bardziej rzewne i tę rzewność oraz towarzyszące jej uczucia potrafiące sprzedawać lepiej, podczas gdy Sulek bardziej skupiony na średnicy, pokazujący wyższą analogowość, nieco trafniejszy tonacyjnie i bardziej wypośrodkowany uczuciowo. Nie przede wszystkim rzewny, ale jak trzeba – bardzo proszę. Także nie wzdłuż tak smukłych sopranowych wrzecion, ale w zamian płynniejszy, lepiej dociążony, z większą słodyczą w brzmieniu i bliższy tonalnego centrum przy stanie większej równowagi. Trochę jak miedź przeciwko srebru, co każdy audiofil zna i co tutaj ma odniesienie także do samych drutów, albowiem Tonalium jedną żyłę faktycznie ma z litego srebra. Jedno i drugie – i srebro Tonalium, i analogowa miedź Sulka – w high-endowym wydaniu; teraz można wybierać, czego się bardziej chce. Odnośnie dwie uwagi. Wiele razy poprzednio porównywałem Tonalium z innymi słuchawkowymi kablami i tylko przymierzany kiedyś Entreq Atlantis (ze słuchawkami AKG K1000 i Sennheiser HD 800) okazywał się lepszy. Natomiast Sulek to inny styl – na pewno bardziej analogowy i na pewno w odbiorze łatwiejszy; pytaniem pozostaje: mniej, równie, a może bardziej ciekawy? Wracać będziemy do tego przy kolejnych słuchawkach.