Recenzja: Final D8000 Da Capo & D8000 Da Capo Pro

Jak grało

      Kto nie lubi czytać o ewolucjach i nie chce brnąć przez dygresje nie w smak ogółowi będące, może zacząć od tego miejsca.

      Zacznijmy od opisu z Divaldi Amp 04, czyli takim o podwyższonej mocy i z wyjściem 4-pin. W złoty korpus wzmacniacza wszedł srebrzysty wtyk kabla, wersja Da Capo Pro swoim głosem nareszcie przemówiła. Wraz z tym spełniało się wszystko, co zapowiadał producent. Ziściła się otwartość, duża przestrzeń, naturalna barwa i potęga basowa. Ale nie tak po prostu, że ładnie, świetnie nawet, lecz w sumie nic nadzwyczajnego, bo inni też potrafią. Spełniało się to w kontrapunktach, których najczęściej próżno szukać nawet u znakomitych słuchawek. Bo weźmy coś takiego: niska tonalność i przekaz w ciemnych, głęboko nasyconych barwach, a mimo to super wyraźność i całkowite przykucie uwagi. Żadnych gierek z sopranem, tak żeby jego naddatek podostrzał brzmienia i głosy. Pełny nacisk na naturalizm, a mimo to nadzwyczaj wyraźnie zarówno w odniesieniu do rysowania dźwięku, jak też i tego dźwięku precyzyjnej lokalizacji. Wszystko głównie za sprawą prezentacji trójwymiarowej, której cechą wyróżniającą, iż dużo mocniej niż w innych słuchawkach ukazywała stopień trójwymiarowości obecny w samych nagraniach. Opisując brzmienie danej aparatury zwykle poprzestaje się na stwierdzeniu, że jest albo nie jest dobra w budowaniu trójwymiarowych obrazów, nierzadko też się zdarza, że aspekt ten się pomija, do tego stopnia jest przeciętny. Ale nie w tym wypadku. Słuchawki Final D8000 Pro Da Capo operowały trzecim wymiarem do tego stopnia intensywnie, że skupiałem uwagę na zmiennej jego dozie w uzależnieniu od nagrania, co zdarzyło się bodaj pierwszy raz. Każdorazowo, w każdym nagraniu ten trzeci wymiar dawał na tyle znać o sobie, by przykuwać uwagę, w przypadku dobrych (niezależnie od daty powstania, niejednokrotnie sięgających aż połowy zeszłego wieku) oznaczał niebywały popis. Trójwymiarowość scen i dźwięków stwarzała porywający teatr – to było coś, co pozwalało dźwiękiem się autentycznie napawać, i to w kryteriach najwyższych lotów, o które się dopominałem. Wraz ze wspomnianą już naturalnie niską tonacją[2] oraz malarsko ciemną scenerią nasycaną kolorem i światłem, stwarzało to scenografię właściwie idealną, a nie tą zbyt jaskrawą z sopranem bez kultury i kontroli, która zjawiła się na początku. Ale sopran sopranem, a reszta pasma… Już byłem gotów napisać, że reszta pasma ważniejsza, ale przecież tak nie jest. To sopran tym składnikiem, który najczęściej sieje się po całym obszarze pasma, a kiedy tak, to uwyraźnia kontury i czyni głosy nerwowymi, tym samym bardziej na sobie skupiającymi uwagę. Kiedy to sopran pierwszorzędny, może to być pożyteczne, pomimo że nie będzie tak całkiem naturalne, a kiedy jest to sopran nie najwyższej jakości, stanie się ostro i nieprzyjemnie, co kiedyś przytrafiało się często, a teraz na szczęście rzadko i tylko w tańszych przypadkach.

      Na tej kanwie możemy od razu odnotować różnicę pomiędzy dopiero co zrecenzowanymi słuchawkami Susvara Unveiled, a Final Pro DC. Susvary nadzwyczaj udanie posługiwały się domieszkową techniką sopranową, Final jej nie stosują. Mimo to ich bezpośredniość tylko o włos w retrospektywnym zestawieniu okazała się mniej intensywna, bardzo nieznacznie słabiej narzucając obecność wykonawców i krystaliczną czystość medium. Cóż, najwyraźniej nie zawsze autentyczny smak jest najlepszy, z czego kariera soli i pozostałych przypraw. Ale kiedy tak liczyć, przykładać kulinarną miarę, to brzmienie Final Pro DC trzeba uznać za rewelację, jako wykwit naturalności. Nie stroją swoich skrzypiec jak Paganini za wysoko, by mocniej odciąć się od orkiestry; wolne od takich wirtuozowskich chwytów sprzedają naturalne brzmienia i robią to fantastycznie. Początkowo miałem wrażenie, że inżynierowie Finala pobłądzili i zabrnęli z modyfikacjami w ślepą uliczkę; zdawało mi się oczywistym, że pierwsze D8000 (te bez żadnego „Da Capo”) były wyrobem lepszym i one osiągały szczyty. Faktycznie takim były i w sumie dalej są, skoro są do kupienia, ale wersja Da Capo Pro nie jest regresem – to postęp. Poczucie otwartości faktycznie w niej wzmocniono i rzeczywiście mniej czuć te słuchawki na głowie, a obraz przywołują bardziej trójwymiarowy, mimo że to kosztuje. Jakim sposobem kosztuje? – spytacie. Czymże są owe koszty? Tym mianowicie, że gdy najadamy się tego trzeciego wymiaru w obfitującym weń nagraniu, wówczas przeskok na takie, które mniej obfituje, okazuje się nie tak przyjemny jak ma to miejsce zazwyczaj. Zazwyczaj nie ma bowiem okazji do tego stopnia się najadać, a w takim razie posty nie będą tak doskwierać. Na szczęście większość nagrań to te obfitujące, głodzenie nam nie grozi.

      Już dwie obietnice spełnione oraz trzeci parametr – parametr naturalności tonacji, który okazał się popisowo zaiste naturalny, mimo iż to też trochę kosztuje, bo nie ma sztuczki z podkręcaniem. Ale znowuż te koszty okazują się minimalne, gdyż bezpośredniość i bez tego okazuje się znakomita, podobnie jak wyraźność, która jest jej warunkiem. Tym samym już trzy obietnice, ponieważ lepsza tonalność także była obiecywana.

     Kolejne obietnice to był wzrost rozdzielczości i szybkości. Rozdzielczość może najmniej, chyba że tę trójwymiarowość pod ten parametr podciągniemy. Natomiast szybkość wzrosła, dźwięk z szybkiego stał się bardzo prędki. Ale nie kosztem długości wybrzmień, głębi ani nasycenia, gdyż te także urosły. Tyle że szybkość na tle trójwymiarowości i naturalności tonalnej najmniej rzucała się w uszy, poczytywana za coś naturalnego (co w rzeczy samej prawdą), toteż dopiero podczas sprawdzania jaka ta szybkość jest, skonstatowałem przyrost.

     Najważniejszy z tego wszystkiego jednakże naturalizm głosowy i osadzanie w otwartej przestrzeni. Nie notowałem ani świadomych, ani podświadomych odbić dźwięku od muszli, a chociaż muszą być, to ich nie słyszymy. Pole brzmieniowe otwarte, jakby słuchało się kolumn. Nie aż w takim stopniu jak u K1000 albo RAAL, bo bez słyszenia twarzą, ale poczucie otwartości było dojmujące i było spektakularne. Ale nie mniej spektakularny, a może nawet bardziej, był naturalizm brzmień i głosów. Wokalistki i wokaliści, podobnie jak struny i membrany oraz kielichy trąb i trąbek – wszystko co może wydawać dźwięki dawało poczucie autentyzmu. I tak, macie rację, powinno to dotyczyć basu, i rzeczywiście dotyczyło. Bas okazał się zarówno potężny, jak też otwarty i autentyczny. Głębokie, bardzo głębokie zejścia były wolne od wtórnych odbić, a autentyzm talerzy i membran nic nie zostawiał do życzenia.

    Słuchałem i słuchałem, coraz bardziej mi się podobało. Wyścig po coraz lepsze słuchawki trwa, a te są kolejnym na to bardzo dobitnym przykładem.

      Po świetnym odsłuchu z Divaldi wróciłem do Phasemation. Wróciłem wierząc, że przedmuchane wyjątkowo pasującym wzmacniaczem i z tym okażą się popisowe. Lekkie rozczarowanie? Właściwie nie, ale przekaz zjawił się łagodniejszy, taki w stylu gramofonowym z pozbawieniem agresji. Agresji w dobrym znaczeniu, jako słusznie drapieżnej, na bazie super wyraźności, dynamiki i akcentów w rodzaju chrypek, grasejacji, mocno akcentowanych szczegółów. Wszystko to było, a dynamika właściwie taka sama, ale pozbawiona tamtych przymiotów wydawała się słabsza. Mniej drastyczne odcinanie wiodących obiektów od tła i słabsze ich doprawianie muzycznymi ozdobnikami, przy jednoczesnym wzroście melodycznej koherencji poprzez mniej intensywne barwy, nie tak ostre kontury i nie tak nasycone smaki; to wszystko nie stanowiło jakościowego równoważnika, przynajmniej nie w mym odbiorze. Zapewne co najmniej w części mógłby to zrównoważyć interkonekt Next Level Tech EETHER, ale już go nie miałem, a Sulek RED, ze swoim pięknem melodycznym lepiej uzupełniał przymioty Divaldi i Final Pro DC, idealnie się między nie wpisując.

    Przy okazji, przełączając się między wzmacniaczami, poprzełączałem się też między słuchawkami, porównując wersje Pro ze zwykłą. Zaistniały minimalne różnice, dla ślepego testu raczej nie do zauważenia przy paru krótkich podejściach, o ile nie być poinformowanym, czego należy szukać. Z zaznaczeniem, że obie wersje posiłkowały się tym samym kablem ze srebrzonej miedzi, bo ten niesrebrzony pogłębiłby różnice, jako łagodniejszy w sopranach. Przy takim samym pokazało się zaś jedynie to, że wersja Pro uwyraźniała bas, dobitniej wyrysowując kontury i lepiej odtwarzając jego brzmieniowe smaki, przy (zgodnie z obietnicą twórców) także lepszej kontroli, tzn. mniejszej wylewności na wysokich poziomach głośności. Basu w non-Pro było więcej i był on wprawdzie wyraźny, lecz nie aż tak jak w Pro. Niemniej to wszystko było zauważalne dla kogoś uprzedzonego o tym, natomiast błądzącemu byłoby trudno znaleźć. Mała różnica, ale uchwytna – tyle można powiedzieć. Dla lubiących bas precyzyjny Pro będą na pewno lepsze, a dla lubiących jak najwięcej basu, wszystko jedno jakiej jakości byleby jeszcze przyzwoitej, lepsze będą non-Pro. Mnie bardziej podobały się Pro, ale za te non-Pro na pewno bym się nie obraził, i to nawet z ich własnym kablem, dającym brzmienie pełniejsze, cieplejsze i spokojniejsze. Na koniec posłuchałem tańszych non-Pro właśnie z ich kablem, posłuchałem przez długi czas, nie zważając na żadne porównania i uwagi w stylu: to takie, śmo owakie. Okazały się rewelacyjnymi słuchawkami, całkowicie mnie przekonały. Zwłaszcza bas, bezpośredniość, otwartość i przestrzeń na rewelacyjnych poziomach.

[2] Tonacja u większości słuchawek jest sztucznie podwyższona, z kolei kiedy nie jest, brzmienie przeważnie nie dość ostre. (W sensie wyraźne.)