Recenzja: Final Audio Design – porównanie modeli Piano Forte X IX i VIII

Odsłuch cd.

I tu wychodzi na jaw, że te słuchawki to nie tylko wprost proporcjonalny wzrosty jakości do ceny.

   Zajmujący środkową pozycję na skali cenowej model IX zaprezentował te rzeczy inaczej. U niego nie był to kontrast obcości i swojskości, tylko swojskość zupełna, czerpiąca z gładkości i elegancji brzmienia. Można powiedzieć, że przejrzystość miał analogiczną, ale echa nieco marginalizował, kładąc nacisk na to co bliższe. Same te echa nie tylko miał nieco cichsze, ale mniej akustycznie różnorodne i mniej złożone brzmieniowo, zwłaszcza na górze pasma. Nie stanowiły ciemnego tła rozległej dali, tylko szarawą przejrzystość, przechodzącą w miarę zbliżania do horyzontu w charakterystyczną dla zwykłego dnia mgiełkę, nie pozwalającą sięgać wzrokiem aż tak daleko. A więc było normalniej, bez żadnej groźnej dali, bez poczucia, że świat jest bezkresem i posiada groźne, przepastne oblicze. Schowani w kokon tego co bliskie, a także w gładkość i leciutkie ciepełko, możemy się słuchając modelu IX rozkoszować atmosferą świetnej przejrzystości, tyle że zataczającej węższy krąg zdarzeń o bardziej przyjaznym – już tylko przyjaznym – obliczu. Daje to zarazem całościowo większe poczucie naturalności, bo bogata oprawa echowa i wielka scena zawsze skutkują mniejszym czy większym odrealnieniem. Może być ono wprawdzie bardzo sympatyczne, jak w przypadku dawnych flagowców Staxa, ale zawsze jest teatralnym popisem, tak więc czujemy, że nie jest normalnie, tylko świat wzbogacono o efekty specjalne. Oczywiście świat naszej normy, bo prawdziwy jest jeszcze bardziej teatralny, tyle że trzeba się by to poczuć znaleźć na szczycie góry albo na skraju przepaści. Burzę jakąś zobaczyć, albo noc na pustyni, a w codziennych miejskich realiach znanego otoczenia się tego nie odczuwa. I taki właśnie bardziej codzienny klimat stwarza model IX, tyle że niecodzienne jak na słuchawki dokanałowe jego muzyka posiada wypełnienie, niecodzienną, bardzo dobrze technicznie odwzorowaną normalność i niecodzienną przejrzystość. W efekcie większości muzyki przezeń wyprodukowanej okazuje się sympatyczniejsza i bardziej właściwie podana niż przez prawie trzy razy droższy model X. Dopiero sięgnięcie po takie nagrania, jak te których użyłem podczas badania pogłosu, pozwala odkryć, że droższy pobratymiec jest technicznie bardziej różnorodny i pewne rzeczy potrafi zobrazować lepiej. Nie tak swojsko, a za to bardziej niezwykle i bogato.

Pozostał nam jeszcze najtańszy Piano Forte VIII, który pod względem ceny już tak bardzo na rynku słuchawek dokanałowych się nie wyróżnia, spokojnie mogąc stanowić alternatywę dla Sennheisera IE 800 czy AKG K3003. Alternatywę bardzo groźną, bo wyposażoną w te wszystkie walory, o których pisałem na początku, walory wspólne dla wszystkich Piano Forte, ale także własną specyfikę, która nie jest w sensie pozytywów do pogardzenia. Przede wszystkim gra najcieplej, a więc podgrzewa muzyczną atmosferę. Poza tym gra blisko, kameralnie; może nie bliżej niż IX, ale w połączeniu z tym ciepłem bardziej właśnie kameralnie i osobiście. Model X jest, gdy porównywać, mimo wszystko z lekka wyobcowany, chociaż o wiele mniej niż przeciętne słuchawki dokanałowe, a IX całkiem już swojski i codzienny w sensie normalności odbioru, ale mniej osobisty a bardziej obiektywizujący. Jego dźwięk w porównaniu do VIII jest bardziej neutralny, a więc mniej zaangażowany uczuciowo.

Każde z nich ma także swój własny charakter brzmieniowy, co sprawia, że nie ma tu zwycięzców i przegranych. Wszystkie są ciekawe i warte uwagi.

Ósemka zaś jest właśnie nie tylko swojska, ale jeszcze z lekka ogrzewająca, a przy tym nadająca dźwiękom największej masy. Echa podaje w tej samej ilości co IX, ale odbiera się je trochę inaczej, bo brzmieniowo są trochę niższe i bardziej ujednolicone, co znów wzmaga wspomnianą intymność, dodatkowo podkreślając ją jeszcze zaznaczającą się chropowatością brzmienia, wyraźnie odróżniającą model VIII od IX i X. Wszystko to razem powinno się składać na najlepszy pod wieloma względami muzyczny spektakl i faktycznie niektórych utworów z modelem VIII słuchało się najlepiej, były to jednak rzadkie przypadki, bowiem względem tamtych jeden aspekt ma ósemka słabszy – jest mianowicie mniej przejrzysta. Przy całym swym cieple, miłej chropowatości i dużej masie jej dźwięk sprawia wrażenie jakby był z lekka przybrudzony, tak że ma się ochotę włożyć go do pralki i zrobić z tym porządek. Nie polecam takiego zabiegu, którego efekt byłby na pewno odwrotny od zamierzonego, ale chęć jest. Gdy słuchać w oderwaniu, rzecz się nie narzuca, ale przy porównaniach większa czystość medium u droższych krewniaków okazuje się dobrze słyszalna. Oczywiście można to interpretować w różny sposób, bo takie lekkie przybrudzenie wraz z ciepłem i masą jeszcze powiększają poczucie swojskości, mnie jednak bardziej obiektywizująca gładkość i przejrzystość modelu IX prawie zawsze podobała się najbardziej. Muzyka psychodeliczna najlepiej wprawdzie wypadała na dziesiątkach, a rock, jazz i blues na ósemkach mógł być dla dziewiątek realną alternatywą, ale całościowo dziewiątki odebrałem jako najbardziej pociągające i gdyby ktoś miał mi ofiarować słuchawki Piano Forte, to poproszę właśnie o numer dziewięć.