Technologia, czyli dlaczego te warto wybrać 

W skromnym pokrowcu…

 Ano właśnie, cenę jakoś uzasadnić należy i smaku klienteli narobić, bo jeszcze nie doszliśmy do takiego etapu, żeby sama marka ją uzasadnia; jeszcze nie w dziale technologii – choć firma Apple robi co może. Jednak ostatnio szło jej nie najlepiej, tak więc tym bardziej trzeba.

W odniesieniu do słuchawek o konstrukcji planarnej takie wysokie ceny to w historycznym ujęciu niemała komplikacja. Z jednej strony pod koniec lat 70-tych (dokładniej w latach 1978-80), królowała na słuchawkowym rynku ortodynamiczna Yamacha YH-1000, nie należąca do tanich (coś koło trzystu dolarów, dużo wtedy cenniejszych); z drugiej znakomite Fostex T50 RP od zawsze (czyli od dawna) były tanie i wciąż kosztują zaledwie sześćset złotych. Skalę zjawiska obrazują najlepiej bazujące w niemałym stopniu na tych ostatnich MrSpeakers Ether Flow, wycenione wg bieżącego cennika na równe osiem tysięcy. Tak więc planary (jak chce sama nazwa) niby z natury są płaskie, ale cenowo rozfalowane. A pośród tego falowania na samym grzbiecie drożyzny notujemy takie przypadki jak Abyss AB-1266 za $5500 i HiFIMAN Susvara za $6000, a więc od teraz recenzowanych niemal dwukrotnie droższe. (Susvara na naszym rynku to 29 900 PLN).

Nazwa mówi o płaskich, bo płaski jest przetwornik. Po obu stronach membrany z płaskimi nad całą magnesami, dzięki czemu reakcja na sygnał jest niemal natychmiastowa na całej powierzchni tworzenia dźwięku, jednakże wg inżynierów Finala są tutaj dwie przeszkody. Pierwsza taka, że cewki w konstrukcjach planarnych przyklejano do membran, podczas kiedy obecność kleju skutkuje zniekształceniami. Dlatego w planarnych Final Audio cewek się nie przykleja, tylko zostają wytrawiane bezpośrednio na samych membranach. Druga z przeszkód to ta, że reprodukcja niskich częstotliwości wymaga dużych wychyleń, a na to między membraną a bliskimi jej magnesami w płaskich konstrukcjach planarnych zwyczajnie nie ma miejsca. Soprany zatem i tony średnie mogą dawać popisy (ta obustronna kontrola wspomagana szybkością), natomiast z basem problem.

arcydzieło.

Jakoś z tym sobie radzono, bo już ta zamierzchła Yamaha YH-1000 słynęły z mocy basu, a bardziej współczesne Audeze LCD-3 i HiFiMAN HE-6 basu nikomu nie skąpią, uchodząc nawet za basowe, ale specjaliści z Final Audio wiedzą swoje i podnoszą argument, że bas nie do końca w planarach od zawsze był prawidłowy, gdyż uzyskiwano go kosztem precyzji, waląc membraną po magnesach, i jeszcze sztucznie podbijano, stosując izolujące pady, zatrzymujące dźwięk przy uszach. A tak się dziać nie powinno, to nie jest właściwy sposób. Siedli więc nad problemem (podobno jeszcze w 2014) i wymyślili takie coś, co się nazywa Air Film Damping System (AFDS), na który składa się system regulatorów przepływu powietrza po obu stronach przetwornika, dzięki któremu i wilk syty – bo basu nie brakuje, i owca cała – bo precyzja nie cierpi. Mało tego – to wszystko nie tylko w imię basu, ale także ogólnego dopasowania słuchawkowego przekazu do ludzkiej percepcji słuchowej; tak żeby w uszach nam śpiewało jakoby dźwiękiem z wolnego świata, a nie takiego zamkniętego w słuchawkowych komorach. Właśnie dlatego te aż piętnaście tysięcy, bo się specjaliści napracowali.

Układ jest rzeczywiście złożony: składają się nań liczne przegrody akustycznych ustroi, obejmujących z obu stron ortodynamiczną membranę o średnicy 50 mm, której cechą znaczącą jest mniejsza o trzydzieści procent waga względem dotychczas używanych, a także to, że pracuje na całej powierzchni jak tłok a nie przepona. Takie akustyczne tłumienie i kształtowanie przegrodami dźwięku to zresztą specjalność Final Audio, bo coś podobnego było już w dynamicznych Sonorous, chociaż nie o tym stopniu skomplikowania. Ma też Final na koncie przymiarki do skonstruowania słuchawek w oparciu o dodatkowy przetwornik tubowy, z czego wprawdzie ostatecznie zrezygnowano, ale kto wie, czy nie szkoda. Tak czy inaczej firma jest bardzo pomysłowa i technologicznie zaawansowana; otwarta na nowatorskie rozwiązania, za co jej cześć i chwała. Quasi tubowa (a dokładniej wspierana maleńką tubą przetwornika z kotwicą zrównoważoną) Pandora Hope VI grała wyjątkowo ciekawie i na dodatek niewiele kosztowała, a kosztowne Sonorous X i VIII oferują niepowtarzalny styl, każde cokolwiek inny.

Z wyglądu pozornie też skromne.

Dziesiątka dźwięk produkuje wyjątkowo pienisty, można powiedzieć szampański, a ósemka to kwintesencja muzykalnego czaru, potrafiąca upajać słodyczą. Zwłaszcza pewne utwory specyfikę obydwu ukazują i kiedy się wówczas porównuje z innymi słuchawkami, różnice wychodzą natychmiast.

Ekipa Fnal Audio nie poprzestała jednak na tym i teraz proponuje specyfikę jeszcze inną; a jaką, o tym za moment. Słuchawki są tak nowe, że przybyły bez zewnętrznego opakowania, które ma być eleganckie. Przyjechały w samym etui z usztywnionego brezentu, w którym prócz nich znalazły się dwa kable. Oba w postaci dwuprzewodowej plecionki z przewodów jak na słuchawki grubych, ale nie ciężkich i bardzo elastycznych. Trzymetrowa długość dłuższego, zakończonego dużym jackiem, daje komfortowy brak skrępowania na pozycji słuchacza, a półtorametrowa przeznaczonego dla urządzeń przenośnych też gwarantuje wygodę. Podpięcie dochodzi do obu muszli, tak więc możliwy będzie przewód symetryczny, który firma obiecuje i który ma być ze srebrzonej miedzi, a samo podpinanie realizowano przez tradycyjne u Finala firmowe wtyki z zabezpieczającym półobrotem.

Pałąk i sposób łączenia go z muszlami Final Audio D8000 dziedziczą po modelach dynamicznych, tyle że wyścielenie jest od poprzedniego trochę grubsze i wyjątkowo mięciutkie. Regulację pionową też tradycyjnie zrealizowano suwakami na prowadnicach, a same muszle przytwierdzono do metalowych obejm jak zwykle kulowymi przegubami, zapewniającymi omnikierunkową swobodę. W efekcie muszle osiadają precyzyjnie, absolutnie nic nie uwiera. Tym bardziej, że miejsca wewnątrz nie brak, każde ucho zmieści się całe.

Obudowy nowatorskich przetworników AFDS są, w przeciwieństwie do obu szczytowych modeli dynamicznych, otwarte a nie zamknięte, wykonane z odlewów aluminiowo-magnezowych, szczególnie dobrze tłumiących wibracje; przy czym od razu rzuca się w oczy, że są od dynamicznych bardziej spłaszczone, czyli słusznie określane jako „planarne”. Od strony zewnętrznej widać na nich pięć podwójnych wzmocnień szprychowych, pomiędzy których podwojonymi szprychami od wewnątrz znalazły się małe otwory dodatkowego kanalizowania dźwięku, czego nikt nigdy jeszcze nie widział. Wspierają je dodatkowe kanały wycięte od wewnątrz w padach, ale nie bezpośrednio przy nich, tylko dokładnie na środku między nimi. Tak więc mamy pięć dodatkowych wentyli dźwiękowych i pięć małych, prostokątnych wycięć na wewnętrznym obrysie padów, poprzesuwanych względem siebie dokładnie o pół fazy.

Nic niby aż żeby…

Bardzo ciekawe są też same pady, wysoce nietypowe. Zupełnie płaskie powierzchniowo, dokładnie okalające uszy i z tymi wycięciami. Wykonano je z miękkiej gąbki, bardzo umilającej użycie, a na dodatek umilenia okryto wyjątkowo gładkim materiałem, prawdopodobnie rodzajem alcantary lub innej nowego rodzaju tkaniny. Dzięki temu oraz wścieleniu pałąka, pomimo sporej wagi 523 gramów, słuchawki noszą się bardzo wygodnie, złego słowa nie powiem. Wygląd, pomijając to podobieństwa pałąka, od dynamicznych okazuje się różny, bo nie ma zamkniętej konstrukcji, wypiętrzających się komór ani złota i chromu z modeli szczytowych. Słuchawki nie rzucają się w oczy i dopiero przy bliższym oglądzie okazują się wyjątkowe. Skóra pałąka, stop magnezowy muszel i te szczególne pady składają się na wygląd, który przynajmniej mnie ujął. Niby żadnej nadzwyczajności, żadnego korzenia się przed luksusem, a jednak tchną perfekcją. Nie produkt łapu-capu – że robimy to samo a drożej – przetwornik całkiem nowego typu, wyrafinowany sposób jego osadzenia i uzupełniania akustycznego konstrukcją padów, a także nowy kabel. I najważniejsze – inny dźwięk.

Przed jego skosztowaniem parę jeszcze technicznych uwag. Impedancja wynosi 60 Ω (identycznie więc jak u Susvary), a skuteczność aż 98 dB. Daje to pełną łatwość napędzania, grać można wprost ze smartfona. W komplecie sprzedażowym oprócz eleganckiego pudła obiecują firmowy stojak o charakterystycznym kształcie, którego niestety nie uświadczyłem, gdyż to jeszcze przedbiegi. Producent także podkreśla, że jednym z jego priorytetów była naturalizacja brzmienia, wraz z komfortem noszenia gwarantująca długie słuchanie przy pełnej satysfakcji. Na poparcie tej tezy pokazuje wykresy charakterystyk częstotliwości z AFDS i bez, a więc słuchawek własnych i konkurencji. Widać na nich, jak wysokie tony bez systemu ulegają nienaturalnemu podbiciu, a bas gaśnie nim zejdzie nisko.