Odsłuch

A55-TP nie posiada układu autobiasu – bez miernika się nie obejdzie!

   Nie ma to jak prosta sprawa, aczkolwiek komplikowana dwoma trybami. Gramofonu z wkładką MM nie miałem, toteż pozostawał odtwarzacz. Wszystkie podpięcia zrealizowałem Sulkami, bo w końcu jak się przyznaje nagrody, to wypada własne wybory honorować. Sulek głośnikowy leżał przy tym na podstawkach Rogoza, i to miało dla brzmienia także pewne znaczenie. Dzięki temu już z tymi lampami sterującymi od Sino brzmienie okazało się całkiem dobre, a nie muszę chyba nikogo przekonywać, że o małych triodach z dzisiejszej produkcji (szczególnie tych najtańszych) dobrego zdania nie mam. Mimo to zagrało żywym, szybkim i doświetlonym dźwiękiem, z dobrymi – o dziwo – sopranami, co tym było ważniejsze, że zaznaczała się przewaga ilościowa sopranów nad basem. „Lepsza góra niż dół”, zanotowałem w kajecie, „bo muzykalna i obfita, a dołu mniej i nie całkiem dociążony”.

Grało w stronę muzykalności i z wyczuwalnym ciepłem; takim realistycznie prawdziwym, jak to z tym ciepłem jest w życiu. Pogłosu było mało a głębia brzmieniowa średnia – i ten jej lekki niedobór wydawał mi się początkowo największym mankamentem. Ale kiedy przeszedłem do uważniejszego studiowania pogłosu, jego brak jeszcze bardziej okazał się doskwierać, nie tyle w sensie braku ładności – jako że ładnie grało – niemniej brak pogłosowych ram wokół dźwięków i pogłosowego trójwymiaru zubażał przekaz, czyniąc go bardziej powszednim, mniej wyrafinowanie ukształtowanym. Grało też dosyć jasno, bez uciekania w światłocień, ale jak zdążyłem napisać – żywo, dość dynamicznie i przede wszystkim naturalnie. Naturalność największą była zaletą; żadnych makroskopowych zniekształceń, zmanierowania, udziwnień, a przede wszystkim wad. Żadnego szczypania sopranami, odchudzających się głosów, alienacji basowej. Bas, owszem, mniej procentowo obecny był od sopranów, niemniej wyraźnie obecny, jak najbardziej słyszalny; z tym, że przy małej ilości pogłosu przejawiał ograniczenia odwzorowania akustyki bębnów, brzmiących w efekcie zbyt powierzchownie.

Przedni panel dominują trzy solidne pokrętła: włącznik, potencjometr i selektor źródeł.

Natomiast ludzkie głosy już powierzchowne nie były, bo chociaż bez pogłosowej aury i lekko poprzez soprany podwyższane, brzmiały realistycznie i natychmiast przywoływały wykonawców. W sumie więc byłem zadowolony, tym bardziej, że brzmienie przejawiało złożoność. Żadna tam, czasami w tańszych wzmacniaczach lampowych spotykana, drożdżowa buła; że samo wypełnienie i obłość kształtów, więc wszystko podczas słuchania czerstwieje i przeżuć tego nie można. (Nic tak nie zalepia uszu jak słaby wzmacniacz lampowy i nic ich tak nie piłuje jak słaby tranzystorowy.) Dźwięk żywy, szczegółowy, wyraźnie kreślący kontur i skłonny do poszukiwań. Nie leniwy i nie podostrzony (no, może trochę), tylko wyrazisty, z kontrastem, a zarazem nie za jaskrawy. Ogólnie zatem satysfakcja, zwłaszcza poprzez tą żywość i udane soprany, ale nie byłbym sobą, gdybym nie sięgnął po lepsze lampy. To zresztą byłoby nieuczciwe w stosunku do wzmacniacza, jako że producenci mają dość wąskie pole manewru w doborze małych triod. Ich oferta z bieżącej produkcji jest naprawdę mizerna, choć trzeba uczciwie przyznać, że ECC83 od Sophia Electric na pewno poprawiłyby brzmienie. Tych jednak już u siebie nie miałem, tak więc sięgnąłem po coś jeszcze lepszego, po zabytkowe (koniec lat 50-tych), sławne i popularne wśród miłośników lamp M8137/ECC83 Mullard. Nie tak drogie, o blisko połowę tańsze niż najlepsze „long plate”, a niemal równie dobre i z osławionym potężnym basem. Cieniste, doskonale wypełniające i dodające do brzmienia specyficzny, tajemniczy składnik, czyniący je piękniejszym. Te tylko lampy włożyłem i żadnych innych podmian, a całkowicie starczyło.

Brzmienie powyżej opisane to fabrycznie ustawiony tryb Ultralinear, a po podmianie lamp wypróbowałem obydwa tryby. Na początek znów oczywiście Ultralinear, by czynić świeże porównania; a te rozpoczęły się od braw za udaną podmianę. To nie jest częste zjawisko, by tak była udana, bo wprawdzie dobre lampy z reguły czynią poprawę – i nawet z reguły ogólną – ale rzadko aż taką. Para M8137 załatwiła sprawę gruntownie. Oczywiście nie był to dźwięk najlepszy na świecie, ale teraz już żadnych uwag krytycznych nie miałem. Dołu przybyło ewidentnie i zrównał się ilościowo z górą, a w efekcie do prawidłowej obniżyła tonacja. Dźwięk przyciemniał, poprawił pogłos i wypełnienie, nabrał całościowej ogłady. A jeśli ktoś nie słyszał w akcji lamp kultowego Mullarda, pomoże nieco porównanie odniesione do perfum.

Tylny panel w pełni ujawnia klasyczność tej konstrukcji. Żadnych wejść cyfrowych.

Te tańsze, za kilkadziesiąt złotych, nie mają czarowania, uroku. Nutę zapachową przejawiają zbyt jednoznaczną i przeważnie za mdłą lub ostrą. Pozbawioną wewnętrznej głębi i rozwarstwienia, a poprzez to bez tajemniczości, przeciągania, zharmonizowanej aury i odchodzenia w inność. Podobnie jest z brzmieniami. Te od zwykłych lamp są niczym woń gorszych perfum. Jednoznaczne, uboższe, pozbawione esencjonalnej głębi i całościowego czaru. Takie sobie, po prostu jakieś – że nie trzeba się zastanawiać, tylko zaraz odstawiasz, bo to nic ciekawego. A Mullard to król brzmienia, arbiter elegancji, choć mocno muszę pochwalić te chińskie KT-88 i nawet te 12AU7. Wystarczyła wielosmakowość i głębia wzięta od Mullarda, by wszystko nabrało nowego wymiaru i całość stała się wyrafinowania. Wybrzmienia wcześniej dość krótkie teraz się wydłużyły, rozwinęła też skrzydła scena, wyraźnie się pogłębiając, a dźwięki na niej także nabrały głębi i zyskały sferyczną formę. Ciemniejsze teraz (chociaż nie ciemne), dawały posmak elegancji, czerpiący między innymi z ciekawej gry świateł i cieni. Ale nade wszystko przekaz całościowo uległ humanizacji. To prawda, że już wcześniej miał wydźwięk stricte realistyczny i kreował udanie wykonawców, ale teraz te same postaci nabrały nowych walorów. Nie samego wyrazistego rysunku, ale też plastyczności, lepszego plasowania na scenie i wraz z tym bardziej przekonującego istnienia. Głosy, tak jak te lepsze perfumy, stały się bardziej złożone, więcej z sobą niosące, bardziej przemawiające do wyobraźni i bardziej rzeczywiste. Pozbawione skażenia artefaktem, choć artefaktem będące. Z pierwiastkiem czegoś artystycznego, co jest ponad zwykły realizm i co w odniesieniu do Mullardów określa się czasem jako „przypalenie”. Tutaj było ono śladowe, jako że całościowy wyraz mocno realistyczny, jednakże akcent cienia kład się na ten realizm, czyniąc go bardziej tajemniczym.

A co oferuje A55-TP brzmieniowo?

Najciekawsza rzecz odniesiona do brzmienia była jednakże inna; szczególnie dobrze widoczna na tle trybu Triode, aczkolwiek trochę przez porównania burzona.

W tym miejscu należy się passus o adaptacji słuchu. Gdy nie czynimy porównań, pewne rzeczy pozostają co do swej natury zamaskowane i zdają się oczywiste. Tak dzieje się jednak tylko w pewnych ramach, obejmujących sam dźwięk wysokiej jakości. Tak wysokiej, że gotowi jesteśmy bez zastrzeżeń brać go za autentyczny i dopiero w porównaniach z innymi też wysokiej jakości ale różnymi co do stylu uwidaczniają się różnice i ten pierwotny autentyzm przestaje być jednoznaczny. Tak było właśnie tym razem i już tłumaczę dlaczego.

Zacząć muszę ponownie od tego, co w brzmieniu Ultralinear było najbardziej charakterystyczne i najbardziej zarazem cenne. A była tym czymś różnorodność i w niej zawarta jedność przeciwieństw. Już starożytni bardzo tą jedność cenili, dostrzegając w niej arche (fundamentalne tworzywo i fundamentalne zawarte w nim prawa) leżące u podwalin świata. Nie ma jednakże potrzeby uciekać w filozofię, do tego w starożytną, bo niewątpliwie i dziś cenimy rzeczy potrafiące jednoczyć przeciwieństwa. Wdzięk z siłą, niezłomność logiki ze swobodą interpretacji, bogactwo z wstrzemięźliwością, zdecydowanie z brakiem agresji. Cenimy też na niwie kulinarnej charakterystyczne dla kuchni chińskiej dania słodko kwaśne, i to w tym wypadku porównanie szczególnie trafne. W trybie Ultralinear łączyła się bowiem w jedno pikanteria z muzykalnością. Wyrazista aż po niemalże ostrość kreska konturów i sopranowe podbarwienia wnoszące powiew świeżości ze sferycznością brył, długim trzymaniem wybrzmień, światłocieniem i masywnością basu. Gęstość brzmienia przeplatała się z misternością, dźwięczność i szybkość ataku przechodziła w głębokość rozwinięcia, nasycenie współgrało z rytmem i dynamiką. To była suma kontrastów, suma bardzo udana. Z prawdziwą przyjemnością oddawałem się temu brzmieniu, a kolejne płyty nie zmieniały pozytywnego odbioru. Aż nadszedł moment porównań i wówczas wartościowanie uległo zachwianiu. Tak jak w brzmieniu Ultralinear łączyły się przeciwieństwa, tak rozbicie na Ultralinear i Triode nie chciało ukazać jednoznaczności, definitywnego rozstrzygnięcia.

Choć nie jest to topowa konstrukcja, to dostarcza wszystkich analogowych smaków, których pragną audiofile na całym świecie.

Długo nie mogłem się zdecydować, a działo się tak z tego dokładnie powodu, od omówienia którego te porównania zacząłem. Tak z naszą jaźnią się dzieje, że kupuje co jej sprzedają, o ile towar wystarczająco jest dobrej jakości. A oba tryby Cayina, szczególnie przy tych Mullardach, bardzo dobrymi były, w czym pewnie niemała zasługa okablowania i kolumn Audioforma. Lecz nie w tym rzecz, chociaż także, tylko w różnicach brzmienia. Te były dobrze słyszalne – powiedziałbym, aż za dobrze. Wypróbowany teraz Triode nie stawiał bowiem na różnorodność, na archetypiczną jedność przeciwieństw, tylko na spójność, elegancję i całościową siłę wyrazu. Żadnych podbarwiających sopranów, żadnych wraz z nimi powiewów świeżości, żadnego przejrzystego aż po nieobecność medium i mocnego krawędziowania, jak również podkręconej ekscytacji, skrajnej kontrastowości, mocnych akcentów dół-góra, wyraziście echowego i trochę poprzez to odrealniającego pogłosu. Wszystko klasycznym triodowym stylem: że gładko, spójnie i w jednolitej formie. A przy tym tak elegancko, że jednak Triode wybrałem. Przed stadium porównań mi się  Ultralinear bez zastrzeżeń podobał, lecz w konfrontacji uległ. Bardzo mi wprawdzie odpowiadał tą swą ożywczą kontrastowością, która go podkręcała, lecz Triode bliższy był prawdy życia, która zwykle nie jest tak jawnie dwubiegunowa w odniesieniu do pojedynczego przejawu. A muzyka płynąca z jednego źródła jest pojedynczym przejawem i zwłaszcza to sopranowe podbarwianie wypadało wprawdzie efektownie, ale nie do końca prawdziwie. Takiego zdania była przynajmniej ma jaźń na bazie swoich licznych doświadczeń i trudno było z nią polemizować. Tym bardziej, że nie miałem ochoty przypłacać recenzji Cayina jej rozdwojeniem, choć pewne zakusy były, jako że podobały mi się obydwa tryby. Lecz w imię spokoju ducha pozwoliłem Triode wygrać.