Recenzja: Lumin D1

Odsłuch

Najmniejszy w rodzinie, i malutki tak w ogóle, a przy tym czarująco ładny.

   Muszę przyznać, że tym razem część odsłuchowa wymagała sporo pracy. A wydawać by się mogło, że nic prostszego jak wziąć i posłuchać. Ale nie, a wina okazała się leżeć w plikach. Dystrybutor się bowiem postarał i pracowicie zapełnił owe dwa terabajty serwera uczciwie opłaconymi plikami, w większości w dodatku takimi DSD albo ripowanymi z płyt XRCD, K2 czy innych mających dać super dźwięki. Wszystkie jak jeden kupione w internetowych księgarniach tego rodzaju pliki oferujących i ze stosownym pokwitowaniem, by żadna „policja muzyki i myśli twórczej” nie zamknęła mu interesu. Kosztowało to kupę forsy, ale w zamian miało dać popis możliwości technicznych. I tu, jak to mówią, się porobiło. Albowiem te pliki okazały się być zdradzieckie, czego się po nich nie spodziewałem. A ponieważ pech chciał, że zacząłem od kilku pod rząd takich szczególnie zdradzieckich, to się w efekcie musiałem napocić.

Ze słuchawkami

Na początek podłączyłem tej plikowej serwerowni i jej czytnikowi wzmacniacz słuchawkowy Divaldi, bo on jest także malutki, a przy tym bardzo zacny i tak jak serwer cztery tysiące kosztuje. Podłączyłem van den Hulem, żeby wciąż było zacnie a tanio, i sięgnąłem po grono słuchawek, konkretnie po AKG K812, OPPO PM-2, Fostex TH-900 i McIntosh MHP1000. Tak więc powinna być z tego uczta dla uszu i ducha, a tymczasem nie tak do końca. Jedne słuchawki grały bardziej ciemno i mrocznie, inne jaśniej i z większą zawartością powietrza, ale wszystkie miały w mniejszym czy większym stopniu tendencję do braku umuzykalnienia. Ostry rysunek – tak. Popisowa wyraźność – jak najbardziej. Ciekawa scena – również. Kontrast i nasycenie – a, to już szczególnie. Dynamika – proszę bardzo, a jakże. Ale płynność i melodyjność – niekoniecznie, nie tak do końca.

Popatrzyłem podejrzliwie na tego Divaldiego, którego dość długo nie słuchałem, ale w głowie mi kołatało, że on wprawdzie jest bardzo wyraźny i dynamiczny, lecz zarazem jak najbardziej nastawiony na muzykę. No nic, jak się tego nie skonfrontuje z innym wzmacniaczem, to niczego nie będziemy wiedzieli. Przytaszczyłem tedy Sugdena, którego czyste, duże A opisujące klasę wzmocnienia, jak również zweryfikowane, adekwatne do niego umiejętności, nie powinny rodzić śladu podejrzeń. Poza tym jest wszak zalecane, by używać w Luminie łącz symetrycznych, a Divaldi takich nie posiada, podczas gdy Sugden jak najbardziej. A więc tym razem Sugden, i to na wszelki wypadek podpięty Acoustic Zen Absolute Cooper XLR, żeby nawet smużka wątpliwości się nie pojawiła. Pospinałem całą sprzętową piramidę, ze wzmacniaczem na spodzie i serwerem na wierzchu a routerem po boku, i klnąc na kłębowisko kabli wróciłem do słuchania. Wargi wzdąłem, pierś wypiąłem, uszu nadstawiam – ale się teraz zacznie.

Co jednak nie przeszkadza mu mocno stać na ziemi.

– Nie. Nie zaczęło się. Owszem, dźwięk zgęstniał i się mocniej nasycił. Jeszcze mocniej, bo już wcześniej syty był kolorytem i głębią brzmienia, a teraz jeszcze tylko trochę mu tego przybyło. Nieco stał się też gładszy, cokolwiek bardziej aksamitny, ale zasadniczo pozostał sobą. Sobą w tym sensie, że melodyka nie była płynna i słychać było dudnienie. To już mnie naprawdę wkurzyło. Odstawiłem daleko na bok monitor, router postawiłem na drukarce, a w uwolnionej przestrzeni wylądował Leben CS-300F. Bo jak nie lampy, to kto nam zrobi płynnie tańcującą muzykę. Kto, się pytam?

Wpiąłem Lebena w Lumina kablem Sulek Audio RCA (lampy po XLR to rzadka sprawa, a wzmacniacza słuchawkowego Little Dot, szkoda, ale nie mam) – i w ten sposób maksymalizując muzykalność słucham. Tym razem się poprawiło. Poprawiło dosyć wyraźnie, a już zwłaszcza kiedy słuchać ze słuchawkami OPPO, chociaż pozostali nie byli pod względem muzykalności w przypadku Lebena specjalnie z tyłu, szczególnie AKG. Ale z Sugdenem i Divaldim to byli. I płynnie to już zagrało, chociaż nasycenie okazało się skromniejsze niż po kablach XLR. Natomiast muzykalność lepsza bezsprzecznie. Gładsza po wierzchu i spójniejsza we wnętrzu była ta lampowa muzyka. Jednak całkowicie mnie i tak nie zadowoliła. Coś tam, coś tam nie tak do końca z nią było jak należy, a więc wykonałem w akcie ostatecznej desperacji kolejną ewolucję, i pod Sugdena wstawiłem przetwornik Phasemation, spinając go z tym Sugdenem kablami Acoustic Zen Silver Reference. Wraz z tym pojawiła się bardzo ważna możliwość, by puszczać jednocześnie ten sam utwór brany z You Tube i z serwera, a przełączając w Sugdenie szczęśliwie umiejscowiony na przednim panelu przełącznik wejść RCA/XLR, słuchać bez przekładania słuchawek tej samej muzyki z dwóch źródeł. Porównanie nie było wprawdzie perfekcyjne, ponieważ nie mam identycznych kabli w wersji RCA i XLR (to znaczy mam, ale o tym zapomniałem), jednak sam Lumin powiada, że XLR-y ma lepsze, tak więc to nie miało istotnego znaczenia.

I wiecie co? Zwykły plik z You Tube okazał się bardziej muzykalny. Szary był, chudy, w porównaniu od tej chudości aż półprzeźroczysty, ale muzykalny bardziej. To mnie, szczerze mówiąc, dobiło. No, co jest, do ciężkiej cholery! Fakt, Phasemation to super maszyna, super przetwornik, droższy sporo niż Lumin, ale gdzie do ciasnej popielatej podziała się ta plikowa lepszość!?

Rzucę tylko jednym konkretem, najbardziej drastycznym. Płyta XRCD Stan Getz & Joao Gilberto – Getz/Gilberto (1963) przerobiona na plik WAVE, to wydatek rzędu 10 $. Niech was ręka boska broni kupować, a przynajmniej kiedy macie zamiar wejść w posiadanie Lumina D1, a nie zasobnego w szesnaście kości DAC na kanał modelu S1 za parędziesiąt tysięcy. Ale nawet jak macie wersje S1 albo A1, czy inny drogi odtwarzacz strumieniowy, to szczerze odradzam, bo przynajmniej ta tutaj wgrana na dysk wersja plikowa miała nie tylko złą melodykę, ale jeszcze taką stereofonię – tak skopaną – że chęć mordu na pewno miałem w oczach. To skandal, by takie coś sprzedawać. Co za idiota to wygenerował? I, do pioruna, ile przez to się nabawiłem roboty. Bo jeszcze dwa inne pliki, nie tak, ale też solidnie skopane, akurat na początek wybrałem – i dopiero kiedy już zrezygnowany po wszystkich tych porównaniach i przełączeniach sięgnąłem po Brothers in Arms Dire Straits w wersji DSD, stało się jasne, że cała wina leży po stronie jakości plików, a nie Lumina D1 ani serwera L1.

A podstawy ma ku temu dobre – tak dosłowne, jak i w przenośni.

Prawdę mówiąc, pojęcia nie mam, co się powyrabiało i jak to z tymi plikami jest. Czy tak jak wydania płytowe różnią się między sobą, czy są ujednolicone i kupując dany tytuł w danym formacie zawsze kupujemy to samo. Ktoś może wie? A jak wie, to niech powie. A może te akurat na serwerze uległy uszkodzeniu? Może ktoś je nieumiejętnie wysłał na zewnątrz a potem wrzucił z powrotem? Tego się zapewne nie dowiem, a już na pewno nie w tej chwili.

Ale w sumie nie ma tego złego, co by jakoś na dobre nie wyszło. Dowiedziałem się po drodze, że Sugden po łączach XLR troszeczkę muzykalniejszy jest i sporo bardziej nasycony z Luminem niż Divaldi po RCA, a lampowy Leben, mimo iż po mniej zalecanych łączach RCA grający, od nich obu muzykalniejszy w oczywisty sposób. Dowiedziałem się także, że najbardziej muzykalne są słuchawki OPPO PM-2, ale najmniej z porównywanych gęste i mroczne. No i dowiedziałem się przede wszystkim, że za drogie pieniądze kupowane pliki w gęstych formatach mogą być – proszę wybaczyć emocjonalną szczerość – zwyczajnie do dupy. To jest bardzo zła wiadomość, bo takich plików okazuje się być sporo, zakładając, że te na serwerze były w stanie nienaruszonym. Przeglądając bibliotekę około dwustu płyt natknąłem się na niemało takich. Sam fakt, że na trzy po kolei od razu trafiłem, jest wystarczająco wymowny. Tak więc trzeba ostrożnie, bo wprawdzie drogie strumieniowce same wspomagają wydatnie muzykalność, ale Lumin D1 to przecież też nie ułomek, tylko ma po osobnej wysokiej klasy kości DAC w każdym kanale, a takim skopanym plikom, udającym wysoką jakość, nie podołał w sensie prawdziwego muzycznego piękna. Co innego pliki zgrane porządnie. To całkiem inna historia. Te względem takich branych z You Tube okażą się w jego wydaniu gęste, konsystentne, syte barwą, dynamiczne i niosące o wiele więcej informacji. Są niczym dobra kawa względem takiej z dolaną w za dużej ilości wodą. Ale jeden warunek – że będą płynne i muzykalne. Inaczej nie będzie całościowej kompozycji, tylko same popisy głębi brzmienia i dynamiki oraz szczegółów. A przecież nie tylko o nie w muzyce chodzi. Szczery mam zamiar przetestować te wątpliwe pliki na Luminie A1, ale trochę to zajmie i tu o tym wspomnieć nie zdążę.

Tylko zewnętrzny zasilacz jakby ucierpiał na jakości, ale Panowie z Lumina chyba wiedzą co robią.

I jeszcze jedno, pomocny na te muzykalne bolączki okazał się filtr HOT od Synergistic Research, przy którym owe mało muzykalne pliki grały wyraźnie lepiej. Tak więc najlepszy efekt dawał w ich przypadku wzmacniacz Lebena, interkonekt Sulek Audio, słuchawki OPPO i filtr HOT.