Recenzja: Grado RS1i

Brzmienie

I tak design Grado pozostał praktycznie bez zmian

   Skoro tyle jest teraz wkoło mobilnych urządzeń i każdy się jak tylko może mobilizuje, zacznijmy od zastosowań mobilnych. Na początek weźmy iPada, który tak dobrze ze słuchawkami w recenzji Harman/Kardon SOHO się sprawdził. A sprawdził najlepiej ze słuchawkami AKG K712, tak więc także teraz po nie sięgniemy, by stanowiły godną konkurencję i lustro porównawcze dla naszych RS1.

Odsłuchałem zatem raz jeszcze, i to dwakroć, złożony z kilkunastu utworów materiał plikowy w formacie WAV, używając dawnych flagowych ale poddanych modyfikacjom Grado i nieco młodszych ex-flagowych AKG w ich najnowszej wersji profesjonalnej. Różnica stylu była dobrze słyszalna i łatwa do opisania. AKG grały gładko i dynamicznie, ale w porównaniu z RS1 bardziej powierzchownie. To co w porównaniu z SOHO i Grado SR60 mogło uchodzić za rewelacyjną jakość i kapitalne brzmienie, w porównaniu z dwakroć droższym klasykiem okazało się znacznie mniej spektakularne. Oczywiście nadal słuchało się tego znakomicie, ale po przejściu z RS1 brak było podobnie głębokiego drążenia faktur i przenikania w materię nagrań. Było to natychmiast słyszalne i całkowicie oczywiste, a miało swoje dobre i złe stron. Bo z jednej to dokładniejsze przeczesywanie muzycznej treści świadczyło o wyższości technicznej, z drugiej jednak ukazywało braki jakościowe samych nagrań, a te jakością mimo wszystko nie błyszczały. Ich całkowita gładkość w wydaniu AKG przeistaczała się w wydaniu Grado w wyraźną chropowatość, jednak nie na zasadzie naprawdę wysokiego poziomu, kiedy taka chropowatość staje się przyjemna, w naturalny sposób oddając bogactwo samej muzyki, tylko chropowata chropowatością cyfrowego odwzorowania, nie dość gładko potrafiącego odwzorowywać analogowy pierwowzór. W efekcie pojawiała się dychotomia, skądinąd bardzo często obecna i charakterystyczna dla wyborów sprzętowych. Lepsze słuchawki, w tym wypadku Grado RS1, pokazywały więcej prawdy o rzeczywistości nagraniowej, obnażając jej zubożoną, cyfrową postać, a słabsze, czyli AKG, udanie maskowały ten stan rzeczy, ale w porównaniu okazywały się uboższe technicznie, mniej zdolne do przedstawienia jak rzeczy naprawdę się mają.

Czego, w pozytywnym znaczeniu, nie można powiedzieć o wydobywającym się z nich dźwięku.

I mamy teraz  dylemat: wolimy gładkie zamaskowanie na niższym poziomie, udające, że wszystko jest w najlepszym porządku, czy wyższą jakość obnażającą niedociągnięcia. Nie ma na to pytanie jednoznacznie rozstrzygającej odpowiedzi, o ile zmuszeni będziemy pozostawać na poziomie sprzętowym rodzącym takie dylematy. Trudno bowiem doradzać komuś, by wydał dwakroć wyższą kwotę tylko po to, by móc się zapoznawać ze słabościami własnych nagrań. Co się zatem w tej sytuacji woli jest kwestią indywidualnego wyboru. Osobiście zawsze wolałem prawdę, nawet gdyby miała być bolesna, ale niczego nikomu nie będę sugerował. Nie będę tym bardziej, że wielokrotnie spotykałem się z zarzutami o nakłanianie do nadmiernych wydatków, mimo iż tak naprawdę do niczego nie nakłaniałem, a jedynie pisałem, że jedne słuchawki są lepsze od innych. Od tej zasady z kolei nie zamierzam odstępować, bo przecież jasne jest i nie podlegające dyskusji, że Grado RS1i potrafią skanować nagrania w wyższej rozdzielczości niż AKG K712. Problemem pozostaje natomiast przekucie tej wyższej rozdzielczości w wyższą satysfakcję odsłuchową i do tego trzeba już czegoś więcej niż gołego iPada. Ale że rzecz jest do osiągnięcia także z aparaturą przenośną, pokazało następne porównanie, którego aktorami obok wspomnianych słuchawek był smartfon Sony Xperia SP oraz DAC/wzmacniacz słuchawkowy Hegel SUPER. Ten obecnie dostępny przenośny Hegel nie jest tak nawiasem w pełnym sensie przenośny, bowiem żre prąd niczym gęś kluski i z bateriami telefonu rozprawia się w jakąś godzinę. Ma jednak znakomite właściwości brzmieniowe i obiecanego brata bliźniaka, którego przeznaczeniem nie będą już laptopy i komputery, tylko właśnie telefony. Natomiast już teraz możemy się dzięki niemu dowiedzieć jak potrafi grać wspomagany malutkim wzmacniaczykiem smartfon; i tu przyznam, że brzmienie to mnie urzekło, a nawet w pewnym momencie poderwało na nogi. Zacząłem jednak bardziej normalnie, to znaczy z tymi samymi plikami WAV co przedtem, tylko wyczytywanymi ze smartfona i wzmacniane Heglem. To w zupełności wystarczyło by brzmienie RS1 nie tylko okazało się lepsze technicznie, ale także bardziej satysfakcjonujące w sensie muzycznym. W porównaniu Grado okazały się bardziej bezpośrednie i naturalne. Znacznie wyraźniej przywoływały wrażenie obecności na miejscu zdarzeń i obcowania z czymś realnym a nie przetworzonym. Emanowały życiem i spontaniczną naturalnością, której AKG mogły przeciwstawić jedynie przyjemne dla ucha, spokojne i gładkie granie, trochę jednak właśnie za gładkie, za bardzo ugrzecznione i poprzez to stwarzające wrażenie dystansu oraz sztuczności.

AKG K812 pojechały na wycieczkę, wiec w zastępstwie wystąpi ich mniejszy brat – K712.

A potem przyszła chwila na posłuchanie pliku DSD przekonwertowanego do formatu FLAC z klasycznym, acz zremasterowanymi nagraniem Rolling Stonesów, i to właśnie wówczas poderwałem się na nogi. Pierwsze co wtedy się objawiło, to trójwymiarowość obrazu. W porównaniu z materiałem DSD pliki WAV wydawały się zupełnie płaskie i jakościowo żałosne. Brakowało im dosłownie wszystkiego co mogłoby pozwolić na nawiązanie równorzędnej walki. To jednak mniej istotne, ważne natomiast, że nagranie w formacie DSD ukazało nie widywaną prawie w prezentacjach słuchawkowych wieloplanowość sceny. Przestrzenny obraz muzycznych planów, rozpostarcie i złożoność wzajemnych relacji źródeł dźwięku, całe to rozwibrowanie i holograficzne ukazanie obrazu, robiło naprawdę wrażenie. Szczerze mówiąc nie sądziłem, że kiedykolwiek usłyszę taką muzykę odtwarzaną przez telefon, ale miniaturyzacja procesorów i pamięci masowych to jedne z nielicznych odnóg postępu rozwijających się dynamicznie i godnych szczerego podziwu. Faktem jest, że 150 MB na jeden utwór, co tak nawiasem i tak było wielkością zaniżoną przez sporą kompensację, to bardzo duży ciężar nawet jak na najnowsze pamięci flash, ale te na pewno niedługo będą jeszcze o wiele pojemniejsze a pliki DSD to z pewnością przyszłość. Dzięki nim mogłem się raz jeszcze dowodnie przekonać o wyższości RS1i nad AKG K712, które wprawdzie także zagrały bardzo angażująco, ale nie miały tej miary dokładności odtworzenia, nie dawały takiego poczucia live i takiej wieloplanowości. Mówiąc najkrócej – życie pulsowało w nich słabiej, a całościowy przekaz był bardziej stateczny, coś jakby w stylu spaceru emeryta. W przeciwieństwie do tego Grado prezentowały młodzieńczy wigor i omiatały wszystko dużo ostrzej widzącym wzrokiem, któremu żaden detal nie mógł ujść uwagi.