Recenzja: Grado GS1000e

Technologia

Niektóre rzeczy się nie zmieniają. Tak jak opakowania Grado…

   Nie ma oczywiście sensu raz kolejny powtarzać dokładnych opisów budowy tych samych słuchawek, zawartych w poprzednich recenzjach. Kto z Grado GS1000 do czynienia jeszcze nie miał, niech uda się tam po naukę, bo daleko to nie jest. Wystarczy spacer do menu z recenzjami. Tu natomiast skupimy się na różnicach.

Grado nie rozpieszcza recenzentów i użytkowników zalewem informacji technicznych, choć trzeba przyznać, że w odróżnieniu od wielu innych pokazuje swoją fabrykę, od czego ci inni przeważnie stronią, ograniczając się najwyżej do pojedynczych zdjęć, nieodmiennie budujących atmosferę laboratoryjnej precyzji i chłodu, a miny tam wszyscy mają… Nie, wróć. Poniosło mnie. Całej miny się nie zobaczy, bo wszyscy tam mają maseczki na twarzach i tylko spojrzenia takie, jakby mieli za chwilę uzyskać po raz pierwszy w dziejach boską cząstkę. (To nie przenośnia – tak fizycy określają bozon Higgsa, podobno już odkryty, ale jeszcze nie tak na sto procent.) W odróżnieniu od tych laboratoryjnych chłodów i nastroju klonowania rzeczy nadludzkich, Grado przedstawia siebie jako coś w rodzaju fabryki instrumentów, gdzie ręka, oko i ucho mistrza ważniejsze są od zawijasów na oscyloskopach i obrabiarek numerycznych. U nich wszystko ma ludzki wymiar i bardziej rzemieślniczy niż laboratoryjny charakter. Tu nie powstają plastikowe atrapy muzyki i instrumenty z tworzyw sztucznych. Tu dzieje się sztuka a nie technologia. Ale od technologii przy produkcji słuchawek się nie uciecze. Można metodą warsztatową wykonać skrzypce, ale już nie fortepian, wymagający żeliwnej ramy. Kiedy jednak pominąć tę ramę, także fortepian wykonuje się bardziej rzemieślniczo niż przemysłowo (choć struna fortepianowa to też niezły kawałek metalurgii), a jak to w praktyce wygląda, można zobaczyć na filmach obrazujących proces produkcji u Steinwaya, który podobnie jak Grado nie stroni od prezentowania swojej manufaktury. Wszelako słuchawkowego przetwornika samym młotkiem, dłutem i pędzlem – że tym razem faktycznie użyję metafory – się nie sporządzi. Prasy, lutownice, wtryskarki i obrabiarki są tu niezbędne. Lecz ich niezbędność nie zastąpi pomysłowości i twórczej inwencji. Same one nie wymyślą przetwornika i nie wymyśli go także komputer. Najwyżej może udoskonalić. A pomysł na słuchawkowy przetwornik, jaki w 1989 roku miał założyciel firmy, Joseph Grado, owiany jest legendą i tajemnicą. Nie wiadomo jak i gdzie sam przetwornik się narodził, choć podobno inspiracją był jakiś koncert i pragnienie jego powtórzenia w doskonałej odtwórczo formie.

A tak konkretnie to: Grado GS1000e.

Nie wiadomo też jak dokładnie jest zbudowany i na czym polega jego wyjątkowość. Coś oczywiście wiadomo. Wiadomo, że jest „wentylowany”, że ma membranę z mylaru, duże tej membrany napięcie i duży skok. Że magnesy w wyższych modelach są neodymowe, a cewki nawijane z najwyższej klasy miedzianego drutu, który samo Grado u siebie sporządza metodą rozciągania i wyżarzania. Wiadomo też, że przetworniki te są z wyglądu cętkowane i nie chowane są za żadną materiałową kurtynką, tylko bezpośrednio widoczne i z czasem, w miarę użytkowania, z przyczyn nieokreślonych ciemniejące. Samo Grado podawało jedynie ich skuteczność, pasmo przenoszenia oraz impedancję; i na tym rozmowa się urywała, bo już na przykład wymiar średnicy, ani przekrojowy rysunek techniczny nie były znane. To się obecnie troszeczkę zmieniło, bo wprawdzie schematu technicznego wciąż nie ma, ale wiadomo już przynajmniej, że teraz przetwornik ma średnicę 50 mm. Wiadomo także coś bardziej istotnego. Wiadomo, że po raz pierwszy od momentu powstania są to przetworniki nie tylko odrobinę zmodernizowane, ale naprawdę gruntownie przeprojektowane. Z większą właśnie średnicą, ulepszonym materiałem membrany i nowymi cewkami, wymuszającymi większy rozmiar także na głębokość a nie tylko większą średnicę. A zatem inne pod każdym względem. Wszystko jest tutaj nowe, nawet klej do łączenia przetworników z obudową, przy czym zwraca Grado uwagę na własnej produkcji tworzywo SpaceBlack Polycarbonate, z którego wykonywane są korpusy przetworników, a które odznacza się szczególnymi właściwościami absorpcyjnymi, zdolnymi tłumić niechciane wzbudzenia i pogłosy. Mimo tej wielokierunkowej modyfikacji wygląd zewnętrzny pozostał na pierwszy rzut oka bardzo zbliżony, toteż trzeba mieć możliwość porównania i uważnie się przyjrzeć, by zmiany stały się oczywiste. A zmiany owe zdaniem producenta mają dawać przede wszystkim większą szybkość, finezję i precyzję. W sukurs przetwornikowi przychodzi też obudowa i kabel. W przypadku modelu GS1000e jest to kabel dwunasto a nie ośmiożyłowy, czyli po sześć a nie cztery żyły na kanał. A że kable dla słuchawek i rzecz jasna także głośników naprawdę są ważne, nie muszę chyba nikogo kto miał z tym w praktyce do czynienia przekonywać. Zmiana kabla oznacza tu bardzo często zupełnie inne brzmienie, nieraz dramatycznie wręcz inne, kompletnie odbiór danych głośników czy słuchawek przewartościowujące.

A przecież wytrzymalsze i zdecydowanie bardziej szykowne opakowanie można nabyć za kilkadziesiąt złotych…

Co do tego, że kabel w Grado GS1000e zmieniono, nie może być wątpliwości, bo jest grubszy i cięższy, a udawanie że nie ma on dwunastu żył na dłuższą metę byłoby nonsensowne, bo wielu użytkowników samodzielnie przerabia wtyki na symetryczne, ilość i jakość przewodów przy okazji sprawdzając. Także modernizacja samego przetwornika nie kończy się na słowach. Wystarczy popatrzyć na zdjęcia. Nie nastręcza też obaw o autentyczność kwestia zmiany obudowy, choć ta niewątpliwie jest subtelniejsza. Kształt i rozmiar pozostały bowiem te same, natomiast zmienił się nieco surowiec. Wciąż jest nim wprawdzie mahoniowe drewno, poddano je jednak dalece bardziej zaawansowanej technologicznie procedurze suszenia i uzdatniania, co znajduje wyraz w innym wyglądzie – pozbawionym powłoki lakierniczej, a w związku z tym bardziej surowym i matowym, choć jednocześnie jasno dającym do zrozumienia, że jest to drewno starannie materiałowo obrobione, a nie tylko śmignięte na obrabiarce. Sprawia wrażenie wyprażonego, przywołując ciekawe odczucia wizualne.

Odnośnie wszystkich tych przemian nasuwają się dwie uwagi. Pierwsza dotyczy wielokrotnie poruszanej kwestii zawieszenia muszel. Tej sprawy nie tknięto, a chociaż lekkie mahoniowe muszle Grado GS1000 nie są na to szczególnie narażone, to jednak nawet w ich przypadku mocowanie pozwalające zafiksować ustawienie, choćby za pomocą jakiejś śrubki bądź nakrętki, niewątpliwie komfort użytkowania by podniosło. Trzeba tu bowiem przy okazji zauważyć, że nowe GS1000e są nieznacznie ale jednak odczuwalnie cięższe od GS1000i, gdyż ciągnie je w dół cięższy wyraźnie kabel, a przetworniki także są nieco cięższe. Druga sprawa to oplot kabla, a dokładniej brak oplotu. Miałem do czynienia z Grado GS1000 zaopatrzonymi w mający oplot kabel od Moon Audio i prezentowały się moim zdaniem lepiej. Nowe AKG K812 mają wprawdzie kabel dalece jeszcze tandetniejszy niż ten od topowych modeli Grado, ale proponowałbym sięganie tutaj po inne wzory. Bo wprawdzie zdecydowanie grubsza część kabla biegnąca od trójnika do wtyku jest solidna i niepodatna na odkształcenia, to jednak cieńsze przewody prowadzące od trójnika do muszel mają tendencję do dość paskudnego marszczenia, czego dodatkowym patronem jest fakt, że muszle te mogą bez żadnych ograniczeń obracać się wokół osi prowadnic, tak więc skrętność nie natrafia tu na żaden opór. Pomimo wielkiej staranności w obchodzeniu nie uniknąłem tego marszczenia, które, co ciekawe, w modelu GS1000i się nie pojawiło, co dosyć jest osobliwe, a wynika prawdopodobnie z większej sztywności i grubości nowych przewodów.

A wracając do przedmiotu naszej recenzji, to na pierwszy rzut oka ciężko znaleźć jakieś znaczące różnice względem poprzedniczek.

Tak więc postulatem na przyszłość, miejmy nadzieję nieodległą, pozostaje poprawa zawieszenia w postaci blokowania obracalności i przesuwu w pionie oraz zaopatrzenie przewodów w oplot. Jako swoiste memento zamieszczam także na zdjęciach dostarczoną przez kolegę Marcina wraz ze słuchawkami GS1000i (za co wielkie podziękowanie, bo bez tego byśmy błądzili) drewnianą kasetkę „Made in Poland”, której cena oscyluje w okolicach trzydziestu złotych, a więc dziesięciu dolarów. Jest równie ekologiczna co tekturowe pudełko i naprawdę niewiele droższa. A czy prezentuje się lepiej, niech sam każdy osądzi.